O PRÓXIMO "DIÁLOGO" SOBRE O ESTATUTO DA FUNCIÓN DOCENTE.

Manuel Menor Currás

É unha sorte que dixesen que ían mellorar a Sanidade, a Educación e as pensións. Por iso non debe ser verdade que, neste momento, mentres hai un 1% máis de rapaces nas etapas do ensino non universitario -que sobe ata un 5,3% na demanda de cursos de FP-, estea diminuíndo o investimento en necesidades educativas, non só respecto ao resto de países da UE, senón que con relación aos outros membros da OCDE o diferencial aumenta un 25%. Tampouco pode ser verdade que o número de profesores dos tramos non universitarios diminúa en 20.000: debeuse equivocar o Boletín do Persoal de Servizos das Administracións Públicas, que cuantifica en 24.957 o número de postos de traballo que desapareceron neste sector, aos que, ademais, han de sumarse outros 4321 docentes e investigadores universitarios. E tampouco debe selo o que as axudas para libros a estudantes que a necesitan deixe fóra a 578.000 demandantes, o que equivalería a que este xénero de axudas ao estudo  SE reducise un 47%. Que dicir das becas de comedor, que cada vez necesitan máis nenos cuxos pais foron pillados pola pobreza?

Como todo ía "mellorar", nada disto está sucedendo: é demagoxia mencionar tales datos. Peor é que se proteste ou convoque unha folga para frear o deterioro manifesto: segundo os que viven de tomar decisións nestes terreos, iso é "política", palabra que din con particular énfase descualificatorio. Sucedeu nestes días en Baleares e irá repetíndose respecto da folga convocada para o próximo 24 de outubro por razón das formas e fondo da LOMCE. O trámite desta lei no Congreso está cantado -ao contar cunha maioría obediente de votos-, o que non fai que os seus contidos e proceso de elaboración estea "falto de consenso e de verdadeiro diálogo" (ANPE dixit), o que permite augurarlle gran inestabilidade de futuro: como ao Código Penal, que se vén modificando case dúas veces ao ano...

Agora é a quenda do Estatuto da Función Docente, a outra gran reforma que o Goberno actual pretende sacar adiante. E poida que o faga, a conta da mesma metodoloxía e de que as súas liñas definitorias xa quedarían marcadas pola LOMCE, coas dualizaciones que agudiza. En canto a pública/privada, laica/católica, comprensiva/selectiva, diversidade/homoxeneidade, economicista/integral, cualificada/descualificada, xusta/discriminatoria e caritativa, adx/adx>, estudo/traballo, participativa/xerarquizada, democrática/aristocrática, a nova norma dará cobertura ao que moitas comunidades están impoñendo xa como estatuto real do profesorado. De proseguir adiante o "dialogo" xa iniciado entre Ministerio e sindicatos, xa sabemos como quedará articulado legalmente o status da función docente, do que se volveu a falar con forza desde mediados de xullo.

Se algo é previsible nos xestores actuais de Educación é a súa determinación para dar forma normativa xeral ás súas conviccións exclusivas: séntense vocacionados a facer moitos cambios en pouco tempo -e coa arquitectura que sempre soñaron. Dirán os fados que a eficiencia e durabilidade de tan peculiar afán regulador será moita? Para gañar tempo, falan de "diálogo", porque ben saben que o profesorado é o fundamento da calidade educativa. Se tivesen en conta que, entre o  dito e o feito estes dous anos respecto dos haberes e funcións do profesorado, ou respecto  da igualdade cualitativa da educación-, hai un longo treito e, segundo moitos, un absoluto ninguneo a calquera outra forma de ver as cousas que non sexa a súa, medirían máis o que din para non ser acentuados de trileiros. Mal agoiro é para este novo proxecto do que agora comeza a falarse de novo -case ao final do tránsito inmaculado da LOMCE polo Congreso- , que esta especie de clave de bóveda que culminaría a presunta "mellora" substantiva da educación española, sexa contemplada cunha linguaxe e xeitos que pretenden a innovación "ex ovo". Que, ademais -e á marxe de que ANPE e CSIF vaian secundar as pretensións oficiais con leves reticencias escenográficas-, os outros sindicatos e organizacións con máis peso histórico empecen a poñer unha vez máis sobre a mesa as propostas de fondo, non é nada alentador. Véñeno facendo ano tras ano, polo menos desde 2007 -e desde antes-, non é nada alentador.

Conste que ata poderían retrotraerse a cando, entre 1974 e 1976, se debateu naquela Alternativa para o ensino que vira a luz no Colexio de Doutores e Licenciados de Madrid. Esixíase alí un recoñecemento explícito do traballo docente en todos os tramos dun traxecto "unificado" de docencia e ensino, desde a infancia á Universidade, á vez que se facía unha aposta moi forte pola escola pública. Aqueles debates e propostas -que pronto chocaron con múltiples inconvenientes dominantes nas culturas escolares-, ben poderían inspirar o Estatuto do que agora se fala, por utópico que poida parecer. Moito cambiaron actitudes e compromisos, características e aspiracións desta sociedade, pero o certo é, en todo caso, que da calidade e calidez que teña este inmninente debate-diálogo estatutario con cantos forman parte da POLIS ou cuns poucos tan só- dependerá a calidade da PAIDEIA propugnada con el, incluída a dignidade dos encargados de levala a cabo nos vindieros anos. E se non modifica o trato destes anos pasados, todo quedará en parole, parole...
...............................................

Estatuto docente, Reforma educativa, Recortes sociais, Profesorado, Educación de calidade, cidadanía responsable, política e políticas educativas...

Madrid, 20/ 09/2013

CCOO DENUNCIA O REFORMISMO DA LOMCE ANTE A COMISIÓN EUROPEA

Manuel Menor Currás

A longa contestación que o actual ministro de Educación veu colleitando desde que tomou as rendas deste Departamento, ten potenciado os seus momentos estelares, consecuencia dun irrefreable afán por deixar inscrito o seu nome nunha lei do BOE con toda a aparencia de orgánica. A base de deslinguado enxeño para facer pasar por bo o seu apresurado diagnóstico do legado recibido, está próximo a lograr que, no seu fútil empeño, pareza que está rendendo gran servizo ao ben común dos españois.

Ambiciona cambiar sustantivamente o que viña sendo o sistema educativo -tamén nos aspectos de máis loable consistencia-, para adaptalo a prexuízos ideolóxicos alleos a toda constatación científica. E a maioría parlamentaria que sostén ao seu Goberno facúltalle a rápida estratexia para restaurar, co prestixio da autoridade legal, ata canto a propia historia educativa deste país fixera xa volátil tempo atrás. Dá igual que tal maioría -ao contraxeito da cambiante opinión pública- tenda a ser minguante neste preciso momento. Tampouco importa moito o que de verdade convén a todos cando as mutaciones sociais están sendo tan profundas. Parece estudar a fondo A arte de ter sempre razón, de Arthur Shopenhauer, e, no que incumbe á aprobación da LOMCE no Congreso, os seus oponentes non teñen máis remedio que renderse ás teses que nos propón para remediar todos os presuntos males da educación española coma se dunha taumaturxia moi acreditada tratase.

A dramática carga de razón que nesta aínda nonata lei se atribúe ao xa obsoleto pero aparente, unida á pechada lóxica dunha democracia diminuída por intereses espúreos, está facendo que sexa fundado o temor de que a dialéctica parlamentaria actual non vaia a suavizar as súas liñas dispositivas. Xa nin ao Tribunal Constitucional parece que deba intentar recorrerse calquera delas. En CCOO, de feito, optaron por que talvez en Europa si poidan botarnos unha man: o pasado 10 de setembro denunciaron ante Bruxelas unha parte sensible do seu articulado, na esperanza de que entendan que "vulnera o dereito comunitario". Quererían que, en uso das competencias da Comisión europea para impoñer aos países membros a lexislación compartida, tomase medidas para que en España non se vulnerase o regulado pola CEE.

As cuestións primordiales sobre as que CCOO chama a atención dos comisarios - co ánimo de que esixa ao "Goberno español regularizar a infracción, antes de que sexa para os cidadáns españois afectados xuridicamente imposible realizar acción ningunha"- se refiren ao ensino diferenciado por sexos (Art. 84.3 da LOMCE), a discriminación entre o ensino da Relixión e os Valores sociais e cívicos (Art. 18 e 24.3) e, tamén, á inclusión discriminatoria de "expertos con dominio de linguas estranxeiras como profesores en programas bilingües ou plurilingües" (á que se alude na Disposición adicional 37 da mesma).

Os demandantes atoparon no Dereito comunitario -o Tratado da Unión, o Tratado de Lisboa e diversas Directivas consiguientes-, na propia Constitución española de 1978, derrogatoria de leis anteriores, e ata na xurisprudencia do TXCE (Tribunal de Xustiza da Comunidade Europea), razóns xurídicas sobradas para que os aludidos preceptos que o Goberno pretende impoñer sexan paralizados pola instancia comunitaria -de rango superior en tantos aspectos normalizados da nosa vida socioeconómica. Outra cousa é que as razóns políticas de conveniencia ou as combinacións estratéxicas leven á Comisión a implicarse. Tratándose dun terreo periférico ás razóns profundas da súa razón de control, todo pode suceder. Pero, aínda que a aposta de CCOO tivese audiencia, quedará moito que pelexar: se se aprobase esta lei orgánica, a desertificación democrática que xerou na súa xestación é profunda.

Madrid, 12/ 09/2013