Se son insustentables as nosas universidades, mal vai o estado da nación.

Os problemas son outros e, tamén o é este xeito de quitalos de enriba, coma se pertencesen a xente doutra categoría social. Estean atentos á folga de estudantes.

Insustentabilidade/sustentabilidade son termos primordialmente ligados ás cuestións medioambientales e, en particular, ás que conleva todo o relacionado co problemático cambio climático. Curiosamente, son os moi reacios a admitir a existencia de tal problema e, polo tanto, a modificar hábitos de gasto excesivo de recursos de primeira orde, os que con máis profusión empregan termos como este para xustificar políticas que non lles interesan como non sexa para reafirmarse en conviccións prexuízadas. Exemplo diso é o manifestado pola Sra. Gomendio fai dous días, especialmente dedicado á Universidade española

http://politica.elpais.com/politica/2015/02/23/actualidad/1424688172_450590.html

Non parece, con todo, que o termo “sustentabilidade” sexa o máis adecuado para referirse ao que necesita o noso sistema universitario, especialmente o público. Xa non é pequeno problema que fale deste xeito quen nunca ha ter problema ningún para circular por estes niveis de estudos, incluídos os máis selectos de Inglaterra; nin para situarse na vida profesional supostamente a partir de tales saberes aprendidos en tales lugares. Sobre este tipo de problemas medioambientais do sistema educativo os que máis saben son quen non han ter tales facilidades e, desde antes de nacer, han ter que moverse nun circuíto de difícil sustentabilidade. De entrada, o punto de vista é radicalmente distinto. E dá a casualidade que son gran maioría os que nesta España de todos han ter que apañarse como poidan para facer estudos universitarios; ata, a costa de que outros membros da familia puxesen tempo e disponibilidad extra para que alguén alcanzase esa posibilidade.

Tamén soa a excesivamente arrogante o concepto de gratuidade empregado. Non é de lei suxerir o gratis total, cando todos sabemos que a Universidade -como canto patrocina o Estado- custa diñeiro e que nada é gratis. Seica nos paga esta xente os impostos aos demais? É a distribución deses recursos públicos unha prerrogativa súa que ha de ter en conta tan só os intereses duns poucos? Seica a res publica ha de entenderse como no Antigo Réxime? É que non compensou sobradamente a este país que o acceso á Universidade fose máis fácil aos que polas súas orixes familiares o tiñan difícil se non imposible? Non contribuíu esa Universidade máis accesible a que cambiasen múltiples aspectos da nosa vida individual e colectiva, mellorándoos sensiblemente? Vai ser máis xusto o sistema se agora volvemos reducir o fluxo de expectativas da maioría da xente para o futuro dos seus fillos? Unha lectura de Galbraith ou, talvez, do agora tan publicitado Thomas Piketty podería ser de gran proveito para admitir outras máis humildes perspectivas de análises do que convén ao noso sistema educativo. E de paso, non esquecer que determinados gastos sociais son o mellor investimento e o modo de redistribución máis xusto. E, anteriormente, que o Estado non é patrimonio de ninguén en exclusiva.

As manifestacións da Sra. Gomendio veñen culminar unha secuencia de moitas outras ao fío das actuacións do Ministerio (público) que paga os seus servizos no segundo posto do escalafón educativo nesta lexislatura. É coma se viñese dicir que -sen prestar oídos nin atención ao camiño por onde circulaba nin a ningunha das persoas e colectivos que se levou por diante coa súa condución dos diversos asuntos- a súa traxectoria seguise sendo impecable ou que fixese un gran labor ata o presente. Debe esperar que llo agradezamos cando nin a súa política de becas, nin a de taxas universitarias, nin a LOMCE e as súas secuelas, nin o último que se lles ocorreu respecto de Gr-os e Másteres ?o cambio de compás do 4x1 a 3x2- élle alleo. E non pasa de crenza , con todo, que vaia a ser extraordinariamente sustentable o novo modelo que trata de impoñer con tales medidas -tan favorable ao absolutamente individual e privado- fronte ás múltiples reticencias e obxecións que lle contrapuxeron cantos teñen algo que ver cunha educación democratizadora. Non pasa de escondite fullero este alegato a favor do seu “sustentabilidade”.

Con este ritmo de xestión política vaise a cargar un dos aspectos en que máis sobresaía o noso sistema: a distribución da equidade. A deriva antigualitaria do actual equipo ministerial denunciárona instancias de diverso alcance, desde a OCDE mesma, diversas ONGs, o propio Consello Escolar do Estado, sindicatos e asociacións de todo tipo e, agora mesmo, volverano a denunciar coas súas manifestacións públicas os estudantes convocantes de folga para o 25 e 26 deste mes. Gomendio seguramente permanecerá impasible, xunto ao seu ministro, fronte a este outro clamor en prol do público e de todos, un máis nun longo rosario difícilmente alcanzable noutra lexislatura. Isto de que uns poucos non teñan necesidade de facer esforzo ningún como non sexa o de manterse na posición inicial de partida, é moi levadeiro, e sustentable, claro, a condición de manter lonxe da carreira de vivir a posibles competidores polos postos de cabeceira. Pero ten o inconveniente de que, nin sequera nunha electoralista imaxe para arrastrar o voto conservador é sustentabilidade isto de dar educación de alta calidade á maioría dos cidadáns. Alguén deberíalle advertir a esta xente tan afanada en demostrar a súa diferenza dos demais que deste xeito non se propicia unha boa imaxe do estado da nación, mírese como se mire. Máis parece outro pequeno terremoto para a sa convivencia democrática.

TEMAS: Universidade, Problemas universitarios, Sustentabilidade do investimento universitario, Pública-privada, Elitismo social e político, Gomendio, LOMCE, Wert, Folga de estudantes.

Unha lección inolvidable

Dous minutos e medio para avergonzarnos e para cambiar as nosas actitudes racistas e xenófobas...

Novos contratos en TVE e Educación para descapitalizar mellor os servizos públicos

Acordes coa reforma laboral, a LOMCE e os recortes presupuestarios anteriores, prolongan a debilidade do emprego, a precariedade salarial e a pauperización do funcionariado público.

Todo parece imposible ata que sucede. A moita xente maior oímos que nunca creron que poderían volver ver o que están vendo e padecendo. Pero tocoulles velo e sufrilo de novo neles mesmos ou nos seus fillos: os soños de que todo ía ir constantemente a mellor non pasan de soños. Pero para que creamos que estamos no bo camiño, toda a parafernalia está disposta para que sigamos mantendo a ilusión de que pronto volverá todo a donde adoitaba e que nos movamos sempre entre o iluso e o fantástico.

Desa tremoia indispensable para a ceguera, forman parte dúas disposicións relativamente recentes. Unha, relativa a TVE (1), en que se fichaban once novos xornalistas -entre eles catro de Intereconomía- para fortalecer que, neste “denso ano electoral”, “a calidade dos informativos non se resinta”. A outra, máis recente e moi vinculada ao sistema educativo, mostraba que Educación planeaba contratar a 2.000 becarios para suplir a falta de profesores. Recentemente graduados na Universidade, “realizarían actividades de apoio ao ensino en centros con especiais dificultades” (2).

Lido ou oído así, de vez e sen contextualizar, ata podería resultar atractivo este afán das nosas autoridades, preocupadas por que os cidadáns tivesen mellor información e coñecemento de canto sucede, pese á crise. Tales decisións, con todo, caen dentro dun proceso prolongado de deterioro e descapitalización do nervio que tiñan ambos campos de acción coa cidadanía e, aínda que esteamos en vésperas electorais, non é lóxica a modificación desa tendencia como non sexa para reafirmala máis. É dicir, que ben puidese tratarse de dulcificar aos votantes a sensación que puidesen ter de abandono, deixación e desaproveitamento dos recursos humanos da Administración pública. O xogo de abalorios, con todo, ten a función de facerlles tragar mellor, como punto sen retorno, a situación creada no transcurso da lexislatura e que pareza que, agora “de paso que xa crecemos”- axustamos os postos de traballo á súa racionalidade máis estrita.

Respecto de a corporación de TVE, non podemos prescindir, de todos os xeitos, de manter na nosa consideración o que, ao principio da lexislatura, volveu a retrotraernos aos inicios de cando o dedo gobernativo era o único referente de canto se emitía polas ondas. Desde aquel superdecreto retro, xa nos sumiron no adormecemento colectivo. A dignidade dos telediarios reduciuse flagrantemente - desmadrouse a minutación de deportes, meteoroloxía, accidentes de tráfico e curiosidades ao estilo antigo de El Caso-, desapareceron da pantalla moitos dos mellores xornalistas -os que podían non amuermarnos-, os faladoiros posibles transustancian o cotilleo veciñal e o colmo do insustancial transmíteno as conexións rexionais, émulas a destempo do que otrora fose o NO-DO. O parecido entre TVE e a maior parte das canles autonómicas é alarmante e xa é raro que a cidadanía non se indigne seriamente con este costosísimo invento, xoguete perigoso en mans de gobernantes empeñados en que sexa desaconsellable para a mellora das conexións neuronais. Pero a confusión entre servizo público informativo e intereses do partido gobernante vai en aumento -segundo avanza o ano electoral- e o trasvase de televidentes á competencia privada funciona moi ben.

En Educación, quen teña paciencia para ler con algunha periodicidade esta columna de Mundiario terán xa vista cal é a traxectoria executiva do equipo de Wert e Gomendio nestes tres anos e, en paralelo, as reaccións de protesta que provocaron na comunidade educativa. É moi fácil repasar esta secuencia de desencontros -graves en non poucos asuntos- entrando nas webs correspondentes dos sindicatos con representatividade no ensino, ou nos de estudantes, asociacións de pais e nais, e colectivos diversos aos que lles preocupa o camiño polo que transcorre o futuro da educación neste momento. Recorden tan só o sucedido co investimento, rebaixado en máis dun 20% no que levamos de lexislatura e aquel Real Decreto 14/2012 -que inaugurou os recortes educativos- ou o compromiso cos nosos socios do Eurogrupo para reducir os recursos en 2015 ata un 3,9% do PIB. E desta nai de todas as batallas -consistente en cargar o débito acumulado polo desmadre bancario na redución de prestaciones sociais aos cidadáns-, veñen asuntos tan concretos como a redución de bolsas, a subida de taxas, as dificultades dos comedores escolares, a desatención á diversidade, á investigación, á formación dos docentes, á reposición dos que por idade ou enfermidade teñen que deixalo, as aulas masificadas. E unha normativa LOMCE despreocupada de todo iso, como para confirmar o peor baixo o pretexto de “mellora”: segregación, masificación, selectividade, homoxeneidadx pedagóxica, estandarización de coñecementos, economicismo integral, xerarquización e directivismo. Talvez poidan recordar igualmente -como exemplo de tanta marea e plataforma reivindicativa destes anos- como a FAPA Giner dos Ríos levou ao Parlamento europeo e ao Tribunal de Xustiza da UE as súas queixas sobre a política educativa, esixindo “respecto aos dereitos humanos, a democracia e o Estado de dereito”, por crelos conculcados en, polo menos, a Comunidade de Madrid (Ver: ESCOLA, nº 2030, 11/09/2014, p. 26).

Esta dinámica de aparencias de emprego, é similar á da denominada “linguaxe corporal”. Moi difícil de axustar ao verbal se non hai coherencia interna e verdadeiro comunicador do que somos e queremos. Ningún dos retoques mediáticos de última hora é capaz de ocultar o acaecido ata aquí e, máis ben, induce a pensar que queren asegurar a traxectoria do que fixeron coma se de algo definitivo se tratase. Xa postos, ratifiquémonos tamén nós na nosa impresión negativa e non nos deixemos engatusar. Podemos sumarnos ás opinións de sindicatos que, xa non de agora, senón de fai moito, veñen pelexando polos problemas que xeran as interinidades repetidas a moitos docentes: de aí o cualificativo de “ocorrencia” que deron a esta iniciativa que agora parece querer tomar o Ministerio de Educación. Coa agravante de que estes posibles 2.000 contratados, malia ser destinados a postos de máis difícil execución -e xa que logo, esixidos de maior profesionalidad- serían graduados recentemente saídos das facultades -supostamente, deberán facer os vixentes másteres correspondentes, segundo niveis educativos-, pero iso si, en condicións salariais e laborais low cost; ademais de que, polo que se anuncia, parecen postos deseñados para que os expulsados do sistema non teñan fácil acceso. Os promotores da idea deberían ler -e facer caso- polo menos a algunhas das 112 propostas que, para remediar un pouco o desastre sobrevido aos problemas que tiñamos, acaba de formular o Consello Escolar do Estado no seu Informe 2014 sobre o estado do sistema educativo (3), pese a tratarse dunha institución tan mediatizada polos resultados electorais e difícilmente crítica co Goberno de quenda.

Referente indispensable para facerse cargo do alcance destas emprendedoras medidas como as anunciadas é o marcado pola chamada “Reforma laboral”. Todos os traballadores, tamén os de TVE e de Educación, por suposto, entran na súa consideración. E aí están os logros do RDL 3 /2012 e da posterior Lei 3/ 2012, de 6 de xullo, que tanto precarizou o emprego -co aplauso da OCDE, a CE, o BCE e o FMI, amén do dos portavoces asiduos do Goberno por terra, mar e aire-, o que non impediu que a última EPA mostre máis de 5,4 millóns de parados ou que o paro rexistrado nas oficinas de emprego alcance os 4.525.691 desempregados. Devida en desregulación laboral acompañada de depreciación salarial, propiciou que -como comenta Antón Saracíbar- ao abuso de contratación temporal, que se mantén nun 24,2%, se engada a tremenda rotación no emprego e o aumento da contratación a tempo parcial, que se situou por riba do 16% no último trimestre. “E o máis grave é que a contratación parcial involuntaria alcanzou o 62,7% fronte ao 35,5 que tiña no mesmo trimestre de 2008”(4). Todo iso sen contar a deficiencia crónica do que se celebra o próximo 22 de febreiro, o “Día da igualdade salarial entre homes e mulleres”, pois segundo cálculos de CCOO, a brecha salarial entre ambos é neste momento do 31%. É dicir, que unha muller deberá traballar 113 días máis para que o seu salario sexa paritario ao do home (5): unha situación estrutural que persiste e aumenta. Por razóns electoralistas inminentes, queren facernos crer que todo vai ben, cada vez mellor e, por iso, pódense facer algunhas concesións flexibles.

(1)http://www.bluper.es/noticias/redaccion-parelela-tve-gundin-contrata-xornalistas-intereconomia

(2)http://www.eldiario.es/sociedad/Educacion-planea-contratar-becarios-realizar_0_357665150.html

(3)http://www.mecd.gob.es/cee/publicaciones/informes-del-sistema-educativo/informe-2014.html

(4) https://mail.google.com/mail/ou/0/?shva=1

TEMAS: Reforma laboral, LOMCE, TVE, Políticas educativas, Consejo Escolar del Estado, Antón Saracíbar, CCOO, Día de la igualdad salarial entre hombres y mujeres, FAPA Giner de los Ríos.

Manuel Menor Currás

Madrid, 19/02/2015

Está aberto o prazo para elixir e matricularse nos centros educativos

É momento importante para moitos pais e nais. Pero, sobre todo, para os seus fillos: boa parte das súas horas de infancia e adolescencia virán condicionadas pola elección.

Nos primeiros días deste mes de febreiro, iniciaron nalgunhas zonas de España o proceso de admisión de alumnos en centros públicos de ensino obligatoria. As familias solicitaron xa a “reserva de praza”. O próximo 24 de marzo finalizará, nesas Comunidades autónomas, o prazo legal de presentación definitiva de solicitudes e seguirán, a continuación, os sucesivos pasos administrativos de listaxes de admitidos e excluídos, coas súas consiguintes reclamacións, un proceso que, en liñas xerais, deberá estar concluído cara ao 22 de maio. A Resolución correspondente ao procedemento a seguir neste asunto sería publicada con tempo suficiente en cada Comunidade, amparada sempre nalgún Decreto aclaratorio da liberdade atribuída ás familias para a elección do centro educativo dos seus fillos e, indirectamente, no que o artigo 27 da Constitución di respecto diso.

Con tal motivo, son moitas as cuestións que, periodicamente, se repiten cada ano por estas datas. De entrada, o cuestionamiento que para moitos especialistas ten -e máis en período de crise como agora mesmo- tal artigo, condicionante na práctica dunha desigualdade relevante entre uns e outros cidadáns, na medida en que o sistema educativo se traduce aquí en tres subsistemas, ben diferenciados en relevantes aspectos que incumben ao que e como da educación duns e outros, pública. En segundo lugar -e non menos importante- esta tripla formulación - “pública”, “privada” e “concertada”- remite a unha conflitiva historia da educación entre nós, auxiliada por tortas interpretacións executivas do pactado na Constitución do 78. O vivido desde 1975 ata hoxe -e, xa que logo, o acaecido desde a LODE ata a LOMCE- podería bastar si non estivese cargado de experiencias anteriores, incluída a republicana coa súa excepcional atención á educación pública -como pode verse na biografía de Rodolfo Llopis que nos acaban de recordar, entre outros autores, Bruno Vargas e Alfredo Liébana (1)-. Moitos lectores recordarán como na súa infancia -e ata moi entrados os anos setenta- non era o mesmo “a escola” que “o colexio” e, en particular, “o colexio de pago”, a donde moi probablemente non puideron ir aínda que o desexaron as súas familias.

Unha prolongada tradición

Tan prolongadamente vivida no franquismo, facíase eco dela Luís Carandell -o autor de Zeltiberia Show-, noutro dos seus libros non menos soado e interesante polas súas agudas observacións: Los españoles (Barcelona, Ronsel, 1971). Anotaba entón o xornalista catalán afincado en Madrid, que “ningunha familia que se considere socialmente clasificada por encima do nivel de subsistencia envía aos seus fillos ás escolas nacionais. Temen que se atopen alí os seus fillos cos fillos do porteiro, do albanel ou do taxista que seica viven no mesmo barrio que eles ou nun barrio lixeiramente inferior”. “A palabra “colexio”, contraposta á de “escola”, ten na mente española un poder magnético porque identifica a pertenencia dunha familia sequera sexa aos estratos ínfimos das clases sociais superiores”. E engadía Carandell como, por este e outros motivos, existían en España “tantos colexios particulares e academias privadas”, para insistir en que, “tradicionalmente, as familias acomodadas viñeron enviando aos seus fillos a un colexio de curas e ás súas fillas a un colexio de monxas”.

Hoxe, escolarizada a poboación ata os 16 anos e con moi outros hábitos sociais, a elección de centro educativo segue sendo un gran momento para comprobar como seguen pesando as pautas desa herdanza. A pugna principal é, en definitiva, entre o poder simbólico da demostración social individualizada -que segue tendo nisto expresión moi cotizada- e unha democrática ambición cidadá de calidade educativa compartida, cando os centros públicos lograran cotas de calidade moi altas, pero diminuídas pola súa obriga de atender -con recursos diminuídos- a toda a diversidade do espectro social. O dilema é particularmente forte no primeiro momento en que ha de decidirse o acceso dos nenos á escolarización, xusto cando as expectativas de ascenso social das familias para os seus vástagos son superiores. Os que máis eco mediático se fan delas -continuando a súa propia tradición- son os colexios privados e, en gran medida, os concertados. Nos últimos anos empezaron a copiarlles algo os públicos, so pretexto de autonomía. As fórmulas de publicidade que adoitan desenvolver en directo e, sobre todo, boca a boca, atopa aí un gran arsenal de razóns que, ademais, lles permite obviar as que de verdade dan consistencia cualitativa a un proxecto educativo. Esta de a elección de centro é, deste xeito, boa ocasión para dilucidar en que consiste a fama dun colexio, escola ou instituto, percepción nada baladí na medida en que condiciona a nosa particular opción e, indirectamente, incumbe á nosa capacidade de gasto, sen que necesariamente teña que ver co ensino de auténtica calidade.

Unha opción política

Opinión e opción educativa están moi ligadas -de xeito falaz ou inxenuo, pero sempre condicionada- e veñen xerar, á súa vez, o posicionamiento que damos á nosa relación cos demais membros do colectivo cidadán, “a polis”. Moitos responsables de Educación -incluídos conselleiros e ata ministros- non dubidan en contradicir co seu exemplo o que é a súa obriga defender. Aí están os sitios a donde envían aos seus fillos e, de engadido, as advertencias e dicterios que verten -para os seus votantes predilectos- respecto do ensino público e os medios que necesita para desenvolver o seu labor. No canto de procurar melloras sensibles e constantes que afiancen o prestixio do que teñen encomendado, traballan a tempo completo -cos orzamentos na man- para deterioralo un pouco máis, función que completan cunha lexislación olvidadiza coa xustiza distributiva. A exemplo do que fan os seus colegas de Sanidade e outros servizos sociais, empéñanse en que un proclamado dereito constitucional se traduza tan só en “liberdade de elección” e de pago. Un mercado para o que moitos cidadáns carecen de medios e en que esta “liberdade de elección” os condea á exclusión. Non ten desperdicio, por iso, a alerta do Comité español de UNICEF, para o cal a taxa de pobreza infantil española é “das máis altas de Europa e un claro e crecente risco diferencial de pobreza dos nenos e nenas respecto ao resto da poboación”, unha realidade que vén determinada por “os problemas do mercado de traballo e a insuficiencia da rede de protección social”, incapaz de reducir a pobreza infantil. En 2014, a pobreza moderada, en menores de 18 anos, afectaba xa ao 26,5% dos fogares e a pobreza severa superaba o 14%, unha situación alarmante da poboación española (2).

A elección de centro, coa admisión de alumnos e a súa escolarización, conforman, xa que logo, un constructo político de primeira orde: o proxecto de futuro do sistema educativo español é revalidado en boa medida polo que cada ano elixen os pais para a educación dos seus fillos. Non deberiamos esquecer que o do ensino é un dos modos principais de redistribución da riqueza, nin que, como advertían no último Congreso de GESTHA (Técnicos de Facenda), “España é o segundo país de Europa con máis desigualdade social e económica de Europa”: dentro da OCDE, o que menos redistribúe a riqueza que produce; ata o punto de que o 1% da poboación acumulará pronto tanta renda como o 99% restante (3). Neste contexto de segregación, escandalizarse alegremente das carencias e problemas educativos que temos como país soa a moi hipócrita pasotismo, cando non a feliz ceguera consentida: como algo que non nos afectase porque xa elixísemos o mellor, validado ademais porque a economía estivese crecendo...

.
(1) VARGAS, Bruno, LIÉBANA, Alfredo, e outros (2014): Rodolfo Llopis, pedagogo e político, Madrid, Fundación Indalecio Prieto.

(2) UNICEF-Comité Español, Políticas públicas para reducir a pobreza infantil en España, Madrid, 2014, p.3-4.

(3)http://www.publico.es/economia/españa-pais-ocde-menos-redistribuye.html


TEMAS: Liberdade de educación, Elección de centro, Xestión política da educación, Colexios, Escolas, Pública-Privada, OCDE, GESTHA, Rodolfo Llopis, Luís Carandell.

Manuel Menor Currás
Madrid, 15/02/2015

Un posible pacto educativo pode ser un trampantonxo nada taumatúrxico

Un acordo entre os dous partidos maioritarios no Parlamento sería neste momento altamente prexudicial para o ensino público e para os intereses maioritarios dos cidadáns.

O pasado día dous de febreiro (1), Pedro Sánchez , logo de asinar o xa cuarto pacto antiterrorista -en que de rondón nos coaban a aceptación da cadea perpetua-, tivo a ben explicar a súa aspiración a que non fose o último e excepcional xesto de complicidade cos actuais gobernantes de case todo. Poucos días bastaron para que, de súpeto, se suscitáse no horizonte da responsabilidade opositora a posibilidade de que a educación constituíse o seguinte ámbito en que a confrontación política adquirise estratéxicos perfís máis sosegados (2). Este xoves e venres pasado, días cinco e seis, varios medios se facían eco desta perspectiva que, por outra banda, tan anceiada fora otrora (3).

Tan enxeñoso e rápido anuncio produce sensacións contrarias. En primeiro lugar -e sen paliativos- a satisfacción indubidable de que por fin pareza primar a racionalidade nun terreo suficientemente complexo como transido dunha longa historia de confrontaciones e carencias. Tanto, que, séguese traballando a diferenza, pódese lograr unha maior distancia entre os cidadáns, propicia para o garrotazo incivil, pero no que tamén pode caber a xenerosidade duns e outros con proveito infinitamente máis fructífero para todos.

O insensato, de todos os xeitos, sería quedarse no desmemoriado recitado maquinal da buenaventura e non lamentar o tempo perdido. Máis de tres anos, se non máis, desde que Ángel Gabilondo suscitase como clave para o seu mandato en Educación o pacto social educativo, un intento que as perspectivas de triunfo electoral do PP desbaratou por completo cando xa estaba case concluso (4). Unha frustración, ademais, para cantos aspiraran a que as dúas Españas se atoparan -ou, polo menos, se recoñecesense saudasen-, porque o que veu suceder nestes inmediatos anos pasados foi que o rodillo da maioría parlamentaria afogou todo intento de diálogo. Nada se fixo por continuar o valioso camiño emprendido e si moito por cavar trincheiras máis profundas. E mil dúbidas caben sobre os asuntos a acordar xusto neste momento preciso.

Servirá este actual afán de acordo para borrar tanto orgullo esclarecido como o marcado polos reformismos da LOMCE, a FP básica ou o Decreto último sobre Graos e Másteres universitarios? Lograrían os nosos excelsos representantes dar corpo real á pregoada importancia da educación, con medidas concretas que faculten a todo cidadán acceder a un ensino científico e de calidade contrastada, ata onde lle sexa posible? Poñeríanse de acordo en suprimir todos os signos de desigualdade e segregación que ten actualmente o sistema? Ocuparíanse de que a función docente teña as garantías de dignidade e mérito profesional que necesita, sen encomendalo todo á voluntariosa “vocación docente”? Encargaríanse, dunha vez, de facer que todo o sistema educativo -desde infantil a Universidade- fose un todo capaz de realimentarse entre si para dotarse dos mellores profesionais por medios e esixencia, e con amplo recoñecemento social? Accederían a blindar os orzamentos da educación publica para que tivese a calidade indispensable que os tempos requiren? Tratarían de que a confesionalidad relixiosa non sexa un asunto do currículum escolar formal, como corresponde a un estado democrático e laico?... Ou se querería tan só confirmar a situación de deterioro e minusvalía do público a que se chegou xusto neste momento? Ha de revalidarse como valioso canto se lexislou e decretou no transcurso destes tres anos últimos, de modo que a ameaza que pende sobre iso -como se concertou xusto cando era aprobada a LOMCE- sexa retirada das perspectivas posteriores ás eleccións xerais, coma se aquí non pasase nada e todo estivese no seu debido sitio?

Os candidatos a subscribir este posible consenso de agora farían mal en deixar no aire todo o que, antes de Wert, quedou escrito respecto diso. Foi bastante e a miúdo moi interesante, especialmente cando -contra a inveterada tradición de soster vergonzante cerrazón- se tiveron en conta moi plurais opinións e deixouse constancia de “a educación que queremos” e necesitamos con urxencia. Tampouco é malo acordarse do que ata o Consello Escolar do Estado -pese aos seus condicionantes- reflectiu en canto a carencias e necesidades máis perentorias. De non remar en tal dirección, de nada valerá concordar algo, porque todo se quedará, outra vez máis, en verborrea oca. Unha fronte máis ampla de partidos que veñan a non discrepar en asuntos como os suscitados máis arriba -e que nun pacto que mereza a pena non deberán soslaiarse-, non axudará á nosa deficiente e desigual educación, senón que a aqueixará máis de inamobilidades indiscutidas. Poderá servir estratéxicamente a soster unha fronte incerta ante os cidadáns votantes, especialmente ante os que, indignados por recortes inxustos, mobilizáronse ininterrumpidamente na rúa e nos medios a través de sindicatos, plataformas e mareas diversas, algúns dos cales queren ensaiar unha nova vía participativa. Pero nada máis, logo duns anos tan duros de refrega contra imposiciones inxustas, desmedidas e a contrafío de todo diálogo.

Suponse que os posibles firmantes do desexado acordo reflexionarán previamente -antes de estampar a súa firma- sobre que papel expresivo de sensibilidade social queren representar ante os seus votantes. E igualmente é desexable que non fagan da necesidade virtude para lavar a cara nun ano de tanta expectativa electoral en que se van a confrontar máis virulentamente os intereses cívicos. Neste sentido, a ansiosa dúbida que atenaza á actual dirección do PSOE é particularmente inquietante (5). O medo a quedar relegados ao terceiro posto de intención de voto que mostraba a última enquisa do CIS, pode facerlles perder o valor que o seu partido representou para moitos votantes e afastarse aínda máis dos seus verdadeiros acenos de identidade. Ao PP, en cambio, viralle moi ben a perda de sustancia do PSOE: non lle propoñería un pacto ou acordo se, en contra do que fixeron cando as enquisas lles agoiraron maioría absoluta, non necesitasen agora ampliar o seu circuíto de confianza e saír dun desprestixio gañado a pulso. Ninguén de cantos protestaron estes anos contra as políticas educativas do PP entendería que, polo prurito de sentirse interlocutor privilexiado -á altura de presuntas responsabilidades de Estado que o duopolio partidista conleva-, o líder do PSOE abrazase ás políticas que veu plasmando Wert ata agora mesmo. Cometerían un grave erro, ademais, se entendesen que o da educación é un campo menor de intereses en conflito e minusvaloraran a súa enorme carga simbólica para a xente nova que non queira perder a esperanza de futuro. Sen contrapartida ningunha para unha educación máis democrática, máis xusta e menos discriminatoria que a lograda ata este momento, se asinasen o cobizado acordo é moi probable que acabasen reducindo ao PSOE a un papel meramente subsidiario na vida política nacional.

……..

1. http://politica.elpais.com/politica/2015/02/02/actualidad/1422891425_334894.html
2. http://www.elmundo.es/espana/2015/02/04/54d1fc8de2704e8e388b4575.html
3. http://www.rtve.es/noticias/20150205/gobierno-encantado-sentarse-estudiar-pacto-educacion-psoe/1093542.shtml
4. http://elpais.com/diario/2009/12/27/sociedad/1261868402_850215.html

http://www.malagahoy.es/article/espana/1955593/sanchez/intentara/forjar/con/la/comunidad/educativa/pacto/para/proponerselo/rajoy.html


TEMAS: Pacto educativo, Problemas educativos, Política de consensos, Ángel Gabilondo, Consello Escolar do Estado, PP, PSOE, Wert, Pedro Sánchez, LOMCE, Urxencias electorais, CIS

O decreto sobre Graos e Másteres é unha reforma esquizoide do sistema universitario

Seguindo unha arraigada tradición antimoderna e antilustrada, pretende confirmar a desigualdade de acceso ao saber e a desigualdade de mérito para desempeñar as profesións máis valiosas.

A estas alturas, non se improvisa, e menos en Educación: nada se decide sen que previamente sexa conscientemente preparado. Deste xeito, a da universidade é unha reforma que vén rumiándose na contorna do PP dende hai moito. Non fai falta retroceder aos antecedentes do XIX ou dos tempos franquistas primeiros en que, por exemplo, canto soase a ILE (Institución Libre de Ensinanza) era acentuado de heterodoxia inimiga e contaminante, aínda que non incompatible con que o opusdeísta Florentino Pérez Embid encargase a Cacho Viu un estudo sobre ela para aproveitar canto “puidese ser útil”. É suficiente observar na historia recente do PP os campos primordiais en que se moveu a executoria ministerial de Pilar del Castillo e os núcleos de ideas neoconservadoras e neoliberales de que se nutriu (1). Aqueles intentos contrarreformistas, en gran parte frustrados nas eleccións xerais de 14 de marzo de 2004, marcan o horizonte simbólico das aspiracións da presente lexislatura xa en transo terminal.

O dubidoso acerto de Wert cos tempos da posta en escena das súas particulares achegas a este universo non debería entenderse desde a improvisación: obedece a cálculo discutible, pero non alleo ás características deste movedizo ano electoral. Polo menos teoricamente, este último decreto á mantenta dos grados e másteres universitarios, vén completar os tres pés en que centralmente se moveron as súas decisións. Con relativa celeridade – se se compara con tempos reformistas anteriores-, deixou xa desenvolvida a LOMCE, en fase de implantación neste curso e de ampliación definitiva no que vén. Na mesma xogada deixou practicamente decidida unha parte sensible da reforma da FP, principalmente no que incumbe á FP-básica e á dualización formativa que xa tiñan moitos módulos profesionais. E é verdade que non logrou sacar adiante aínda de xeito explícito o Estatuto da función docente, pero na propia LOMCE quedan sobradas pistas para entender por onde levará a súa orientación normativa no caso de que os estrategas electorais da rúa Génova lle dean cancha. Quedáballe o terceiro apoio da súa xestión, a Universidade, para que o seu paso polo Ministerio da rúa de Alcalá quedase ben marcado, pese á contestación constante que xeraron as súas medidas e a súa particular metodoloxía procedimental para executalas, sempre acorde coa constante valoración do CIS á cola deste Executivo.

O Decreto último, que aprobou o Consello de Ministros do 30 de xaneiro (2), non é o primeiro que afecta á Universidade -e, sobre todo, á Universidade pública-. Máis ben enmárcase nun conxunto de decisións que, desde o equipo deste ministro, se viñeron executando no transcurso desta lexislatura. Non debería verse, pois, como unha rara ocorrencia senón como un elemento máis dun conxunto ben definido. Neste sentido, han de recordarse principalmente os recortes sufridos polo sistema universitario e que CCOO cifrou en 150.000 millóns de euros de menos para o seu financiamento (3). Decisión que, como non esquece este sindicato, ha ir acompañada, ademais, doutro recorte de 75 millóns de euros en becas só durante o último curso -e do endurecemiento dos requisitos de acceso a estas-, amén do sistemático aumento do custo das taxas pertinentes para matricularse que o acompañou. Un asunto que se traduce en que só o 27% dos estudantes españois de formación superior reciba becas e axudas, fronte ao 47% de Irlanda, o 76% de Holanda ou o 100% dos casos en Finlandia ou Luxemburgo, como revela o último Informe Eurydice, correspondente ao curso 2014/2015. E evidente é que, ao plano interno de funcionamento cualitativo da docencia e investigación que corresponde ao nivel universitario, non lle é indiferente o proceso de desinversión crecente levado a cabo nestes anos -un 23,85 menos se contamos entre 2009 e 2013-, do que un 32% foi aplicado a persoal universitario e un 56% a recursos e proxectos: a lóxica do deterioro e do desánimo dos mellores nas universidades públicas é imparable.

Nese contexto, o decretado o 30 de xaneiro prosegue, na súa aparencia inocua de libre flexibilidade, un proceso programado para que esa situación se acelere un pouco máis. Que os grados duren menos e os másteres se alarguen máis só ten un claro ganador: o sistema universitario privado. Tamén ten obvios perdedores: a Universidade pública e o núcleo dos seus beneficiarios principais, fillas e fillos de familias con menos recursos. Varias razóns apoian estes dous asertos. Unha, o custo maior dos créditos, a razón de 60 euro/crédito como mínimo nos másteres (60 créditos ou ETCS, de entre 25 a 30 horas de aprendizaxe cada un, ata agora), que nos grados (240 créditos en catro anos) tradúcese en que cada un sae actualmente a un terzo desa cantidade. Co agravante de que ese diferencial haberá de pagarse practicamente íntegro durante dous anos no plan que se propón, mentres o Estado se aforrará un de subvención aos miles de estudantes do actual cuarto ano de grado que xa non existirá. Por este lado dos custos efectivos, a liberdade de adopción da medida agora permitida de pasarse a un sistema 3 2 só encobre recortes institucionais que benefician netamente aos fillos de familias con posibles. Moitos dos outros estudantes deberán sumarse aos 45.000 que, coa medida xa adoptada de taxas e becas foron expulsados das aulas universitarias. En segundo lugar, ha de terse en conta igualmente que son as universidades privadas as que máis medios e posibilidades han ter ata agora para acreditar ensinos de posgrao, incluídas algunhas das máis caras e prestiiadas -a posibilidade de éxito adoita emparellar ambas calidades- a través do boca a boca entre universitarios, a mellor fórmula para discriminar con posibilidade de acerto entre os máis de 7.000 títulos de posgrao existentes no mercado. En síntese, aínda que queiran que non o pareza, 3 2 non é o mesmo que 4 1.

Debería o Ministerio explicar, xa que logo, antes de dar este paso, como beneficia aos estudantes e as súas familias e, indirectamente, aos recursos humanos de que poida dispoñer España. Neste presente-futuro, en mans de quen vaian ir a parar, preferentemente, os postos de funcionarios, alta dirección e nivel profesional supostamente máis cualificados. E se se está ou non promovendo de xeito aberto e transparente -ou solapada e opaca- o mantemento privilexiado deste conglomerado directivo da futura vida social, económica e política. Ou se está é o xeito de soster unha xusta igualdade de oportunidades e de mérito independentemente da serie de dereitos previos que, segundo rezan os primeiros artigos da Constitución vixente, non han de ser motivo de discriminación en ningún caso. No seu lugar -como pode lerse na web oficial do MECD-, dedícanse a dicir que esta ordenación 3 2 “é unha forma de aforrar diñeiro ás familias” “porque se reduce un ano a carreira”. E a esta inédita preocupación benéfica, engaden que “no 90% das carreiras non hai que facer un máster de xeito obrigatorio para poder traballar”. O cal é máis sofisma que verdade, pois desde antes do plan Bolonia e de que en España se xeneralizase a adopción do sistema 4 1 para profesionalizar máis decididamente os estudos universitarios, a razón principal de logro do primeiro traballo dentro do campo de coñecementos estudado baseouse nas relacións sociais da familia. Foino nestes últimos oito anos tamén e seguirao sendo mentres non se transformen as relacións clientelares, asunto bastante máis dificultoso. É independente, ademais, de que noutros países da nosa contorna -outra razón que se invoca a medias, pois non engade se é gratuíto ou en que medida gravoso aos seus beneficiarios- predomine o sistema 4 1, pretexto este que non conta tampouco se ese modelo máis xeneralizado noutros países desde entón está sendo posto en cuestión. NIN menos di -porque non hai avaliación seria respecto diso- cal sexa a eficiencia do modelo adoptado en España desde que, en 2007, se optou por esta secuencia de titulacións do Plan Bolonia que viña substituír ás antigas licenciaturas de cinco anos. Igual que en cuestións de política moi actual adoitan advertirnos que España non é Grecia, non debería tampouco alegarse tan alegremente unha ansia tan inusitada de igualdade que non contemple variables máis sensibles do asunto ou xeitos de paliar os desaxustes de partida. Doutra banda, de sobras sabe o equipo de Wert -e o Goberno de Rajoy- que xa hai moito que en toda selección de persoal que se precie, as acreditacións de currículum non son indiferentes. Non só polo que expresen de preparación competencial -pola variable calidade que se supón á Universidade e departamento que certifique-, senón de base, pola cantidade de titulacións que un candidato poida presentar para un posto: os másteres viñeron a supoñer nos últimos tempos un mínimo común denominador indispensable, cuxa non tenencia supón case sempre exclusión, e, xa que logo, viñeron a converterse en requisito indispensable, desgraciada teima polo papeleo inane que non fixo senón crecer nestes anos e trasladar o limiar de incompetencia.
Unha vez máis, xa que logo, o devandito decreto, polo que se modifican as normas existentes respecto diso, de 2007 e 2011, e que faculta ás universidades para que opten por un sistema de duración distinta dos seus ensinos principais, parece haberse ditado como tantos outros deste equipo ministerial ás présas, en prexuízo da maioría cidadá e sen diálogo ou participación dos principais axentes sociais con preocupación democratizadora do ensino. A primeira proba diso é que o propio Consello de Estado afeou a Wert as présas neste terreo (4). Similar descontento expresou a CRUE, que con 57 votos a favor, cinco abstencións e un voto en contra, fixo que os reitores apracen ata 2017 esta nova formulación (5). Máis radicais foron aínda os estudantes, cuxo sindicato suscitou xa unha folga de protesta para o 25 e 26 deste mes e para o 17 e 18 de marzo. E tampouco os sindicatos se quedaron calados: Julio Serrano, secretario de universidades da Federación de Ensino de CCOO, cualificou de “disparate” a proposta xa aprobada polo Consello de Ministros o día 30 de xaneiro (6). Xa veremos que vai pasando nas autonomías, responsables últimas de boa parte dos recursos: Andalucía e o seu Consello de Universidades, en que se encadran 10 delas, non están de acordo, por implicar unha redución encuberta do gasto público, romper o principio de igualdade e nacer sen consenso mínimo (7). E xa podemos ver igualmente nas redes sociais como sentou esta flexibilidad wertiana en moitos departamentos universitarios que ven perigar os seus postos docentes en todo tipo de titulaciones: cando a privatización prosiga o seu forte avance neste sector de investimento -agora menos regulado- o esnaquizo será maior.

Unha imposición contrarreformista como esta non é fortuita nin vén obrigada pola “crise”. E menos cando reiteran urbi et orbi que a nosa economía se recupera. Ten todos os indicios ideolóxicos apuntados máis arriba, plenamente acordes cunha predilección xa buscada na LOMCE e outras medidas estimulantes do darwinismo social en que revive, levemente modificada, a antiga dicotomía do “estudas ou traballas”. Claramente selectiva e elitista, mina o futuro e a expectativa social que poidan ter grupos mal situados socialmente, mentres sostén para os vástagos dos estratos máis altos o privilexio de acceso todo o máis valioso do sistema produtivo que os faculte para controlar as plusvalías do traballo dos outros. No canto de atender a que a Universidade se dignifique e renove en profundidade, para que gañe en esixencia e rigor a xestión e actualización de saberes e competencias que a sociedade democrática necesita, prefire manter o statu quo do mandarinato como sistema e que todo vaia colapsándose baixo a vigairía dun Consello social vixiante de rendibilidades empresariais privadas. Mentres, entre a necidade e o cansazo, os mellores profesionais docentes se acabaran desanimando ou deberán seguir empregando esforzos desmedidos para defenderse de arbitrarias decisións da súa propia Administración: unha esquizofrenia atroz como a que xa padecen moitos traballadores da sanidade pública e doutros servizos sociais.
En conclusión, o sesgo deste Real Decreto, entre ignorante e necio, servirá moito de díxomedíxome tertuliana no que queda de lexislatura. Con que finalidade? Aparentar que se fai o que non se está facendo e urxiría facer por unha “calidade” sen apelidos que non se ve por ningún lado. E pouco máis, como non sexa que aos duros e recalcitrantes do PP esta arrogancia incítaos a non perder o ánimo ante o que aventura a última enquisa do CIS en canto a simpatía máis intención de voto (8). En fin, morrer matando non serve de nada; por moi cabaleiresco que poida parecer nunha “conferencia de prensa” -ou de plasma- vender á cidadanía a salvación temporal a cambio de que ceda poder absoluto a políticos alleos ao que necesita. Pura palabrería, en todo caso, e unha fraude á sa pedagoxía do traballo ben feito, porque as urxencias das nosas institucións docentes non van parellas co que lles importa aos estrategas electorais partidistas.

(1)PUELLES, Manuel, Educación e ideología en la España contemporánea, Madrid, Tecnos, 2010, p. 415 e sgs.

(2)http://www.mecd.gob.es/prensa-mecd/actualidad/2015/01/20150130-universidades.html

(3)http://www.fe.ccoo.es/ensenanza/Inicio:764960Las_universidades_pierden_mas_de_1.500_millones_euros 

(4) htmlhttp://politica.elpais.com/politica/2015/01/16/actualidad/1421437348_101118.html

(5) http://politica.elpais.com/politica/2015/01/16/actualidad/1421437348_101118.html

(6)http://www.teinteresa.es/espana/UNIVERSIDAD-TILDA-DISPARATE-GRADOS-ANOS_0_1294071384.html

(7) http://ccaa.elpais.com/ccaa/2015/02/03/andalucia/1422971202_945530.html

(8) http://www.elmundo.es/grafico/espana/2015/02/04/54d20ef3268e3e4a6c8b4579.html

TEMAS: Real Decreto sobre grados e másteres, Plan Bolonia o EEES (Espacio Educación Europea Superior), LOMCE, Wert, Pilar del Castillo, CIS, PP, CRUE, Sindicato de Estudiantes, CCOO, “Calidad educativa”, Evaluación do sistema educativo, Mandarinato organizativo, Electoralismo partidista.

Good bye, adiós, adeus Jesús.

Good bye, adios, adeus Jesús Vázquez, conselleiro de educación e cultura. from A Curuxa da Veiga

A percepción do benestar económico é clave para a bonanza educativa?

Oficialmente, antes da “recuperación económica”, a LOMCE e similares eran procedentes. Pero logo dela, son pertinentes? A que vén o recente decreto sobre graos e másteres?

O último vídeo promocional do PP dinos, moi coloquialmente, que aínda lles queda moito por facer, pero o que fixeron ata agora é fetén: tiñan que facelo. E fai tan só dous días, despois da vitoria de Syriza en Grecia e da marcha de PODEMOS en Madrid, o señor que preside o actual Goberno volveu insistir en que somos un país de primeira, que non aceptaba “a España negra que nos pintan” e que , dado o crecemento superior ao 2% que auguraba e que calculaba que habería outros 400.000 parados menos este ano, o seu partido debía facer “pedagoxía” para que os españois coñecesen mellor o traballo levado a cabo para endereitar o curso dos asuntos españois

 http://politica.elpais.com/politica/2015/01/31/actualidade/1422709777_900155.html)

Os oíntes podemos facer oídos xordos a esta prédica e fiarnos, ante todo, do que experimentamos a diario, pero tamén nos é posible dar crédito ao que nos contan -por simplificador que sexa-. O que fixeron ata agora no sector educativo ten a súa lóxica, perceptible igualmente noutros ámbitos, e pódenos servir de guía.

Todo parte de que os servizos sociais -como todo- teñen un trasfondo: son parte fundamental das políticas económicas. Non saen gratis e requiren un orzamento, maior ou menor, que sustente a súa gratuidade, tamén maior ou menor segundo cada opción política. Por aquí empeza o siloxismo en que se basea non só este vídeo, senón tamén a convención que o partido gobernante fixo o fin de semana do 23-25 de xaneiro -centrada en torno ao campo semántico da “recuperación”, “PIB”, “crecemento”, “diminución do paro”-, como tamén outro vídeo promocional do grupo municipal que rexe o Concello madrileño, con alusións explícitas ao ben que se viviu estes anos, con “máis facilidades aos emprendedores” se pos “vontade e moito, moito esforzo”: “aquí as cousas están difíciles, aínda que en Madrid sempre hai algunha

oportunidade”

 (http://www.elmundo.é/madrid/2015/01/23/54c2206622601d482c8b4576.html)

A campaña electoral empezou e o discurso central  virará en torno ao positivo da economía, presuntamente capaz de contrarrestar a “indignación” que os recortes -económicos e legais- poidan producir nas vidas dos cidadáns. Por iso empezamos a oír que a economía española xa engalou, que saímos do marasmo da crise e que estamos iniciando o crecemento. Este mantra constitúe a “maior” dun silogismo subxacente que constituirá a liña argumental do PP no que queda de ano. É ASÍ QUE entre o que han ter que facer para que esa recuperación fose posible, deberon introducir cambios importantes -non lles chamarán “recortes”- nos servizos sociais e, particularmente no sistema educativo, ata chegar á LOMCE, a reforma iniciada este curso e cuxo despregue completo será no próximo. ERGO, se rende o beneplácito cara ao que este Goberno intenta transmitir -un traballo duro pero perfecto, con medidas de cirurxía estrutural que permitan agora proseguir a ambición programada cara á que xa todo está perfectamente encarrilado-, seranos dado contemplar como aumentan os partidarios de que a LOMCE e outras medidas similares sigan o seu camiño alegremente.

 

Si “esta economía” se recupera, todo o demais -incluídas as políticas educativas- sería disculpable pese a ser considerado pouco afortunado por moitos. Farían o correcto, estariamos na boa senda para completar o que aínda queda por facer sen cambiar o rumbo. Esta é a lóxica interna dos eloxios que irá esgrimindo o partido gobernante cara aos seus ansiados electores. No que a educación se refire, tratará de inculcarnos por todas as vías posibles que estaremos mellor se regresamos a antes de 1970, cando a Lei Xeral de Educación nos foi dada. Unha data de referencia que tamén pode valer para ver a onde nos retrotraen outras reformas emprendidas nestes tres últimos anos en diversos campos de redistribución da riqueza como a Sanidade e Dependencia ou, no campo das liberdades e dereitos, a reforma laboral, a lei de Seguridade cidadá, a reforma da Xustiza ou as últimas modificacións do Código Penal, asuntos todos amplamente expresivos do horizonte ideolóxico que as move. Para apoiar ese obxectivo e, en definitiva, a argumentación en que se sustenta, iremos vendo como no que resta ata as eleccións xerais -e con intermitentes crescendos respecto de as de Andalucía e as de maio- irán aumentando as mencións á mellora económica sustentadas en cifras e análises estatísticas sofisticadas. Ao presidente do PP xa lle está acompañando o coro de profetas maiores do FMI, de Davos e a UE -tamén Ana Botín acaba de elevar ao 3% a recuperación do PIB-, aventurando incluso un crecemento dos máis altos de Europa neste ano tan singular. Tamén poderemos ver como, ante o insoslaiable de asuntos sociais tan importantes como Educación, volverán reiterar a listaxe de razóns que Wert e Gomendio han ir degranando en todas as fases da LOMCE desde o principio da súa concepción ata o presente. Farán concordar de novo o nome da lei coa súa propia valoración, independientemente do que os recortes e demais decisións normativas da xestión ministerial produciron xa, e sempre á marxe das protestas que, nos medios ao seu alcance, fagan os axentes sociais. Esa imaxe contestataria ante unha xestión moi controvertida quedará a cuberto do paraguas da presunta prosperidad económica.

 

É a LOMCE e demais decisión xibarizantes dunha educación de calidade para todos o mellor que podía facerse nesta lexislatura? Busca o último decreto sobre os graos e másteres universitarios unha mellora sensible da Universidade pública, logo de  quitarle  1.500 millóns de euros nestes tres anos últimos, expulsar  a 45.000 estudantes polo aumento de taxas e poñer en dúbida un ensino científico, universal e autónomo, ao servizo da sociedade? Deben crelo así porque aquela lei e este decreto -forma de gobernar en grao sumo inquietante- será moi provisional e xa que logo inútil se perden as seguintes eleccións xerais. No entanto, os seus responsables intelectuais e políticos seguiron adiante, practicamente inmunes a esa ameaza e, de sempre, á secuencia de resistencias de diverso carácter que acompañaron ab initio esta secuencia reformista. É a mesma postura arrogante que mostraron con outras decisións lexislativas acordes co seu ideario elitista. Razón de máis para que de nada disto falen -como non sexa como pretexto provisional e nunca como doutrina esencial do seu concepto de sociedade- e si centren todo o discurso en torno ao “crecemento económico”. Tampouco incidirán nunca en que o PIB non o é todo en Economía ou que a súa invocada disminución do paro está baseada nunha contabilidade onde cabe todo, incluído o subempleo, a precariedade e os baixos salarios, como analiza José Antonio Saracíbar en http://www.fundacionsistema.com/Info/Item/Details/5725  Parece que todo valla á hora de engatusar a posibles votantes e, sobre todo, aos receptivos de medias verdades, compañeiros de fortuna de cantos este panorama deficitario non lles afecta ou non cren que lles afecte. Coherente será pois, que ei lles convencen as premisas en que se apoia a “pedagoxía propagandista do PP, a LOMCE e demais parafernalia que están despregando para reducir a importancia e calidade do sistema educativo público -e aumentar a privacidade das prestacións a que ata agora estivo obrigado o Estado- irán crecendo no seu desenvolvemento. Xa non lles queda moito por facer para ver cumpridos os seus desexos.

Contan cos medios e co apoio dos señores do 10% de renda, aos que lles vai moi ben con este sistema e que, de momento, non se inquietan pola crecente desigualdade existente, pola damnificación sufrida co deterioro dos servizos ou polos soldos miserables, mentres a corrupción campea ás súas anchas entre os intersticios do Estado: coma se nada disto fóra con eles. Teñen ao seu favor, ademais, unha parte sensible da resignada e non indignada poboación española, á que a educación lle resulta un asunto pouco relevante, especialmente cando o seu nivel socioeducativo é moi básico ou nin sequera (un 36.1% de 25 a 34 anos, e é bastante maior na poboación máis adulta), ou cando se vive en “fogares de moi baixa intensidade laboral” -como chama o último Informe do Consello Escolar do Estado de 2014 ás familias que viven en risco de pobreza (p. 65). E contan, adicionalmente, con que entre os claustrais de Institutos, colexios e universidades hai moitos -sería de gran interese saber con precisión fiable a súa proporción- que se senten moi a gusto coas formulacións da lei que xa está en marcha. Non só non protestaron, senón que nin se sentiron aludidos: o seu mutismo é similar ao dos silencio gobernamental ante o crecemento sostido dos problemas que non atende nin quere entender.

Pode que este señor que di que nos goberna ao que lle gustaría seguir facéndoo de 2016 a 2020 con similar desatención aos sufridores da recuperación do PIB- non caia na conta de que perdeu lexitimidade ante millóns de cidadáns aos que “o seu crecemento económico” deteriorou gravemente a calidade de vida: nin invocando as benignidades mediatizadas do PIB ou do paro será capaz de lograr outra vez que teñan fe na súa capacidade de xestión austericida. Porque, namentres, os descontentos, que nada teñen e nada van perder, tomaron conciencia do valor do seu voto cara a horizontes máis inclinados a telos en conta. E porque, en consecuencia, a xestión gobernamental actual, sen propósito de emenda, como se ve por este decreto último sobre graos e másteres universitarios -a engadir aos que lle precederon, de similar obsesión por dificultar que as maiorías accedan a un saber máis valioso-, está destinada a unha radical provisionalidade. Dito doutro xeito, que o poder actual deste Goberno ten as súas limitacións, por moita “pedagoxía” que desenvolvan este ano para vender o que viñeron facendo e canto queiran seguir desenvolvendo ao seu aire e sen diálogo con ninguén. Aínda que a dureza e o medo teñen os seus réditos electorais, é máis que probable que neste momento vaian ser un fracaso: esperemos aos comportamentos electorais do ano en curso.

TEMAS: Eleccións, PIB,”Recuperación económica”, Necesidades, Recortes, Redistribución social, Benestar, LOMCE, Decreto sobre graos e másteres, Lei Xeral de Educación, Pedagoxía social.

Manuel Menor Currás