8. Como se pode soster que se vai a incrementar a autonomía dos centros
docentes confiando as decisións ao director en detrimento do Consello
Escolar de centro?
O debilitamiento dos órganos de representación en todos os ámbitos -social, educativo, sindical, etc.- converteuse nun dos signos de
identidade do Partido Popular. No campo da educación preténdese,
ademais, violentar a Constitución española con tal de conseguir o fin
que se propón, que non é outro que converter os centros públicos en
empresas de xestión educativa incentivando ao máximo os poderes do
director. Esta formulación, xunto coa concepción privatizadora que ten
da educación o partido no Goberno, supón un claro atentado á comunidade
escolar e ao funcionamento democrático das institucións. A participación
é a base da comunidade educativa e, grazas a ela, constrúese a acción
educativa, autónoma e responsable de cada centro educativo. É un
contrasentido pretender incrementar a autonomía dos centros negando a
capacidade de decisión, xestión e control dos órganos de participación,
aínda maior cando se pretende confiar toda a acción de goberno dun
centro a unha soa persoa. En relación con este punto cabe considerar
tamén a inconstitucionalidade que supón que os profesores, os pais, e,
no seu caso, os alumnos non poidan intervir no
control e xestión dos
centros sostidos pola Administración con fondos públicos (artigo 27.7).
A comunidade educativa debería reflexionar moi seriamente sobre esta
formulación que vai afectar a todas as actuacións dos centros. O
colectivo Lorenzo Luzuriaga xa fixou a súa posición neste tema nun
Documento10 no que se concluía que a autonomía curricular, pedagóxica e
organizativa é un bo instrumento para mellorar a calidade da educación,
sempre que asegure a participación da comunidade educativa no proxecto,
se dote aos centros dos recursos necesarios para poder exercela e
capacítese aos equipos directivos, ao profesorado e á Inspección
educativa nas capacidades e habilidades que esixen a autonomía escolar.
9. Como se pode pretender intensificar o uso das TIC para personalizar a
educación, adaptándoa ás necesidades e ao ritmo de cada alumno?
É certo que todos os estudos internacionais indican que os alumnos
deberían utilizar as TIC para a aprendizaxe dentro e fóra do aula, polo
que un aumento da utilización das TIC no sistema educativo é cada vez
máis necesario, pero isto require que se realice un aumento de
investimento para garantir unhas infraestruturas suficientes de redes,
equipos e software adecuados. Tendo en conta que foron as
Administracións educativas gobernadas polo Partido Popular as que
dinamitaron de modo permanente o Programa Escola 2.0 propiciado polo
Goberno anterior e que o Goberno actual decidiu suprimilo sen ofrecer
unha alternativa real a cambio, a cidadanía deberíase expor se o mesmo
Goberno que freou que cada neno dispoña dun computador persoal con
acceso a Internet e un aula dixital
ad hoc vai agora a converterse no
paladín da intensificación das TIC.
Os estudos internacionais tamén indican que o uso eficaz do computador
non só depende do equipamento dispoñible (aínda que a cociente
alumno-ordenador segue sendo un dos principais indicadores) senón tamén
do uso que se faga deles. A aprendizaxe eficaz utilizando as TIC non
supón o cambio do profesor polo computador, senón unha modificación do
rol do profesor que se converte en titor e orientador da aprendizaxe,
onde o coñecemento e a preparación de materiais adecuados toma un papel
primordial, para o que o profesorado require tempo e formación
específica, necesitándose uns recursos que non se contemplan no
anteproxecto.
10. Como é posible avaliar o proceso educativo exclusivamente con probas
externas ao final de cada etapa? Como se propón ao final da escolaridade
obrigatoria unha reválida cuxa superación é necesaria para conseguir o
título de graduado e para poder proseguir os estudos do sistema
educativo?
O colectivo Lorenzo Luzuriaga non discute a necesidade de algunha proba
que axude a favorecer a homoxeneidade do sistema educativo, pero de aí a
que desde 3º de ESO, cando o alumno ten 14 anos, se lle abran ou se lle
pechen as portas ao acceso de calquera estudo universitario, porque a
nova lei prohibe a actual permeabilidade do sistema, hai unha
considerable diferenza que non é xusto traspasar. Coa sobreabundancia de
probas contempla o anteproxecto que só unha porcentaxe moi reducida de
alumnos -e, desde logo, non precisamente pertencentes ás clases máis
desfavorecidas- vai poder acceder á Universidade. En todo caso, esta
sucesión de probas externas vai provocar unha clara
desprofesionalización do profesorado, xa que a súa función quedará
reducida a preparar aos seus alumnos para as probas externas, co que se
desvirtúa tamén a avaliación continua e se pervirte todo o proceso de
aprendizaxe.
Finalmente, polas graves consecuencias que produce, debería revisarse
tanto a existencia dunha reválida ao final da escolaridade obrigatoria
como o mesmo título de graduado en ESO. Superar unha reválida para obter
un título, sen o cal non é posible legalmente continuar no sistema
educativo, supón excluír toda posibilidade de continuar estudos
postobrigatorios a un importante continxente de alumnos, conducindo a
unha alta taxa de fracaso escolar. Esta situación non se produce na
maioría dos Estados membros da OCDE porque o requisito dun título non
existe ou non ten efectos excluíntes para posteriores estudos. As
Administracións educativas, en lugar dunha reválida e un título,
deberían proporcionar ao final desta etapa obrigatoria un certificado
das competencias adquiridas en dez anos de escolaridade, de xeito similar
a como fai Inglaterra co xeneral
Certificate of Secondary Education. O dito certificado facultaría para proseguir determinados estudos na
educación postobrigatoria, abrindo a posibilidade de que aqueles alumnos
que desexasen realizar estudos non apoiados polo certificado
correspondente puidesen, de forma voluntaria, participar nun
procedemento regulado de avaliación desas competencias a fin de
acreditar o nivel adecuado para proseguir os estudos.
