Escordar a realidade alimenta a rendibilidade electoral

Esta antiga tendencia provinciana esaxera as situacións cambiantes para atraer máis a atención e presumir de solucións máis eficaces.

Entre os que pregoan ter algo que comunicar aos seus conciudadanos é tendencia un estreito “provincianismo”. Na antiga Roma, diferenciábase así o que se propoñía ou facía na capital do que en afastadas áreas do Imperio podían facer as outras elites clientelares do cursus honorum: nas realizacións artísticas que nos chegaron é notorio. Sen restarlle valor ás súas achegas, o que vén ao caso é a superioridade fachendosas que coas súas achegas adoitaban exhibir os provinciais ante os seus propios tributarios. 

Deseñismo electoralista

Esta pulsión hase ir modulando con distintos colonialismos posteriores e, ata o presente, os modos do provincianismo seguíronse multiplicando. Diso vívese nos ámbitos xerarquizados da vida social en que se propician competencias demostrativas. Notorio é, así mesmo, o seu peso nos eslóganes con que os nosos políticos cultivan o panorama exuberante de eleccións que se aveciñan. Certa eficiencia do sistema democrático -teoricamente limitador dos excesos de poder fronte aos dereitos individuais-, parecese vir determinada pola curtedade das súas mensaxes; e a súa calidade, como a publicitaria, habería de virar, xa que logo, dentro dunha gama que, nin por defecto nin por exceso, poida afastar a posibles votantes. Nesa liña, o ideal de calquera iniciativa política con vocación de poder é ser de centro: nin de esquerdas nin de dereitas. Mellor, pois, se é displicente con esa dicotomía, para non arriscarse ante unha realidade social e económica non só cambiante, senón pragada de problemas. Pola contra será difícil que irrompa nas decisións operativas.

En definitiva, o diseñismo estratéxico destinado ao consumismo electoral non adoita saírse dos cánones centristas e, en ocasións en que o panorama mundial é moi inestable, nútrese de ocorrencias provincianas, idénticas a si mesmas. Tendente a que ningún destinatario se vexa afectado na posición a que se sente adscrito, menudea as referencias a canto en “este país” poida caracterizar frustracións que habería que erradicar partindo de esencialismos ideais, ucrónicos e estáticos. Se este faro orienta reformismos quietistas non altera a situación por acuciante que sexa; os árbitros deste posicionamiento non perden de vista, en ningún caso, o dano que lles podería causar aos seus intereses calquera novidade non controlada. Coherentemente, tratan de polarizar a conversación e o debate público desde campos semánticos que terxiversan as palabras en proveito propio e, con abundantes recursos en redes e medios, logran que funcionen como imáns atractivos, mentres o feísmo realista dos contextos sociais problemáticos -os da “cuestión social” de outrora- son ocultados sistematicamente.

Deslinguada repetición

O que neste momento residual de lexislatura adoita verse no Congreso e Senado exemplifica ben as miras deste provincianismo limitador e pechado con que son tratados os asuntos máis graves. Modos de dicir, estar e votar que se exhiben -con pretensión de absoluto- non desdicen dos de parroquianos linguaraces en calquera bar. E aí está en todo o seu esplendor, repetindo similares desencontros, o que acontece nos niveis de decisións políticas sociais e educativas. Por exemplo, o acordado por Carmena (no Concello madrileño) negando solares públicos para que se desenvolva o ensino concertado, que pon en evidencia aos cheques escolares de Garrido (na Comunidade de Madrid) para cursar bacharelato, pero non pode parar ese proxecto neoliberal. É máis, a candidata a suceder a Garrido exhibe os desatinos de Aguirre e González contra a escola pública. A moza Díaz-Ayuso repite os tópicos da “liberdade para elixir” e “calidade” que usaron os que a precederon na xestión da educación madrileña. E igual de enxeñosa móstrase -segundo aseguran os seus mentores, para que os “valores” de “este país” non os avergoñen- cando fala de emprego e muller ou de “mellora dos servizos públicos”, aínda que pervirta o sentido das palabras.
Problema adicional deste vaidoso provincianismo é que contamina. Son dignos de atención, por iso, os “xestos” do PSOE con motivo da reversión da LOMCE e do Anteproxecto de reforma correspondente, con máis intencionalidades que concrecións semánticas. A recente lei que logrou aprobar no Congreso, con que pretende revertir o que fixara o R.D. 14/2012, de 20 de abril, como “racionalización do gasto público no ámbito educativo”, é sintomática de como intentar quedar ben sen entusiasmar. O resultado é que, en cuestión principal como as horas lectivas do profesorado, ao non atribuír ao Ministerio senón ás Comunidades autónomas a competencia básica de decidir, é moi probable que no curso próximo todo prosiga como está -ou peor- onde o control o teña o conservadurismo trifásico. As centrais sindicais que mostraron o seu descontento cando esta lei era proxecto, non tardarán en facelo saber con máis intensidade.

E ironía

Aos votantes quédanos a ironía, como propón Santiago Gerchunoff. Para combater a univocidade da linguaxe conservadora coa ambigüidade da conversación democrática entre iguais, sempre reivindicativa da continxencia do que nos incumbe a todos, quédanos imitar a Sócrates. Aínda que só sexa polo pracer de intercambiar información e facer lene e pracenteiro o entendemento.

TEMAS: Democracia. Diálogo social. Electoralismo. Políticas educativas e sociais. Conservadurismo. Provincianismo.

Manuel Menor Currás

Madrid, 23.02.2019

El presente educativo reformista es volátil

Antes de las elecciones, la LOMCE puede quedar en lo sustancial la LOMCE  intacta; los otros proyectos de Celáa tendrán corto alcance.

A partir del capitalismo industrial, el presente-futuro se empezó a objetivar más: el tiempo era oro, contabilizable por reloj a cuenta del trabajo asalariado. Desde los años ochenta, el “tiempo universal coordinado” (UTC) delimitó mejor los 24 husos horarios que controlan las actividades de todos los humanos.  En cuanto a la percepción subjetiva de lo que acontece entre el nacer y el morir, la construcción cambiante del sentido de la existencia, según pasan los años, se agudiza y afianza en torno al “ser aquí y ahora” como principal razón que orienta todo intento de narratividad.

El gran carnaval

 En la cultura occidental actual, de todos modos, la mayoría de las actividades –especialmente las sociopolíticas- vienen urgidas por un presentismo que, incluso, pretende ser ajeno al pasado. Es la razón de los Museos de Arte Contemporáneo, en cuyas salas suelen exhibirse testimonios de la creatividad concomitante a los visitantes, reafirmada por múltiples actividades tendentes a implicar al espectador en directo. Es muy urgente, igualmente, para Casado,  quien, al asumir el liderazgo del PP, ha marcado distancias respecto a la corrupción de muchos de lo suyos diciendo que no tenía que pedir perdón por el pasado. En el ejercicio de la actividad política –marcada por la rueda electoral- lo habitual es que el presente sea lo que cuenta; práctica que suele incrementarse con la manipulación constante del lenguaje y el oportunismo para mellar las tácticas del contrario.

Para la prensa, también el presente es la razón de ser. Depende de cómo contarlo con provecho y, a veces, lo hace con criterios de coherencia y rigor. Otras, no tanto: el periodismo es camaleónico en sus formas, servidumbres y tecnologías, y más con la ductilidad que le prestan las redes sociales. En 1951, Billy Wilder ya dejó en El gran carnaval un despiadado retrato de la degradación moral que los medios son capaces de alcanzar en la construcción de relatos y “casos”. Y presentismo puro y duro, de dudoso carácter, es el que se ha podido vivir en el centro de Madrid el domingo día diez.  Las urgencias presentistas de quienes movieron esa convocatoria –o desde la prensa se aprestaron a que pareciera “independiente” su manifiesto- invocaron una España esencialista arrogándose la exclusiva de la interpretación de la Historia. Son los modos habituales de algunos medios, cuya línea editorial –como puede verse en una obra de Alberto Corazón para la Bienal de Venecia de 1976- es siempre idéntica: el abuso de la sintaxis, los gestos y las palabras por ver si controlan mejor el patio común.

¿Rerum novarum?

Otro ejemplo de presentismo social, importante para muchos, lo proporcionan los jerarcas eclesiásticos. Hoy, tienden a pedir perdón de algunos episodios, otros se los callan pero no abandonan su colonización peculiar del presente. Su tiempo eterno –al que suelen remitirse de continuo- no limita su avidez para plantear a las administraciones públicas constantes reclamaciones de ayudas, limosnas, óvolos, exenciones, subvenciones y conciertos para hacerse más accesibles a posibles interesados. Tan reiterado recurso tiene, sin embargo, crecientes problemas para sustentarse según avanza la secularización social. Desde que a finales del XVIII empezaron a perder privilegios, la calidad de su presente terrenal solo ha sido posible a cuenta de alianzas de conveniencia mediante instrumentos diplomáticos más o menos elaborados. En España,  desde 1851 hasta hoy, los Concordatos y Acuerdos han tratado de dar la vuelta a las desamortizaciones. La declaración del IRPF pronto hará ver el presentismo más vital para los eclesiásticos al reverdecer la publicidad de la crucecita para la Iglesia. También el de quienes se pregunten,  si su situación económica ha sido disminuida por efecto de la crisis, cómo es posible que, en ninguno de esos años duros, haya bajado la aportación del Estado –aumentada con Zapatero al 0,7%-, mientras una parte significativa de los servicios sociales,  en Sanidad, Educación y Dependencia, se han ido privatizando dentro de la órbita de instituciones vinculadas a la Iglesia Católica. ¿La caridad de los obispos hacia  los pobres es mejor desde sus organizaciones privadas?

¡Lástima de presentismo eclesiástico! Hasta que a finales de ese siglo se inició el Estado social, ni la caridad ni la beneficencia habían remediado los duros problemas de “la cuestión social”: hasta Cánovas del Castillo lo dijo públicamente. Por otro lado, lo que en este momento les es más acuciante no es Cáritas, cuyos principales recursos no proceden de los Obispos, aunque les valga como motivo publicitario. Su problema más grave procede del escándalo que los abusos de poder de su clero fiel ha producido, también en España. El paso por diversos tipos de internados y el autoritarismo de ciertos obispos han dejado huellas en muchas personas. Y en cuanto a la pederastia, ya se habla del 7%, proporción variable también según la fecha que se tome como referencia, pues la jerarquía católica tiene hoy mucho menos clero que en los años 50 y 60. Las peticiones de perdón probablemente se intensifiquen después de la cumbre pontificia del 21 al 24 de febrero, pero no arreglarán ansiedades y desesperación de quienes  han sufrido un descontrol tan vergonzante.

Enjalbegando

Tener delante estos presentismos –entre un sinfín de muchos otros- ayuda a entender las políticas educativas de este débil momento en que ha imperado un repetitivismo al que fuera suficiente con recuperar parte de lo perdido en el más reciente pasado sin mover las fuertes excrecencias del sistema. Tras ocho meses y medio, esta mitología reformista deja más palabras que hechos concretos. Trufada con alguna insatisfacción, no pasa de enjalbegado si no dispone de algún plan alternativo para erradicar, al menos, algunas de las sucesivas capas de barniz con que ha llegado al presente. Entre otras muchas, que, por lo no votado en el Congreso el día 13, tiene más actualidad la que se repetirá en la declaración de IRPF a presentar entre abril y junio de 2019. Entre las deducciones que se revisaron el 16.02. 2018, para la cuota íntegra figuran “por gastos educativos”: el 15% de los gastos de escolaridad, el 10% de los de enseñanza de idiomas y el 5% de lo adquirido en vestuario de uso exclusivo escolar. Como mínimo, unos 400 € por cada hijo/a, que puede ascender a 900 si hay “gastos de escolaridad”, sin que se especifique si corresponden a prestación de servicios o a donación, obligatoria o encubierta.

Cuantos sepan que la mayor parte de estas subvenciones  -unos 90 millones solo por este concepto- van a parar a clientes de colegios religiosos, se preguntarán  por qué, mientras los practicantes católicos disminuyen, estos escolares aumentan: ¿qué servicio “pastoral” les presta su Iglesia, y a quién, con este instrumento?   Este gesto, contrario a toda distribución progresiva de las cargas impositivas, y similar en la práctica al de los incrementos de las privatizaciones y las ampliaciones de conciertos que se anuncian en Madrid y Andalucía, parece que vayan a quedar a expensas de las elecciones que se avecinan. Como buena parte de la LOMCE

 En definitiva, las crispadas urgencias del presentismo político ya están fagocitando, una vez más, las que necesita atender el sistema educativo; el capcioso debate de los PGE (Presupuestos Generales del Estado) ha mostrado lo endeble del  momento para demostrar, más allá de la retórica, el valor de la educación. Por si entre los proyectos de Celáa no hubiera un plan para utilizar los pocos días que queden hasta las elecciones en erradicar al menos algunas de las discriminaciones que, por colonización de intereses particulares, sufre el derecho a la igualdad educativa, al menos debería repensar –como los artistas del Barroco en sus vanitas- la fugacidad del tiempo perdido de este presente.

TEMAS: Estado social. Caridad. Presentismo político. Reformas educativas. Gastos de escolaridad. Libertad y derecho universal a la educación. Acuerdos con el Vaticano.

Manuel Menor Currás

Madrid, 14.02.2019

Censuras, soflamas e sofistas...

“As palabras especiosas e engañosas pero opostas aos dereitos civís da comunidade” alertaba Locke (1690), son moi perigosas para todos.

A 33ª edición dos Goya acaba de premiar o documental Gaza, unha curta na que se revisa a situación dos dereitos fundamentais do pobo palestino, pisoteados de contino polo imperialismo sionista.

Gaza
Nada que ver propiamente con xudeus e musulmáns, senón con actitudes que aproveitan as súas diferenzas culturais para primar posicións de poder hexemónico, dominio, forza e colonización, xeradoras de submisión, pobreza e escravitude. Se os que tiveron algo que ver -non só por acción, senón tamén por deixación- construísen noutra dirección, gran parte dos problemas xeoestratéxicos xerados-sobre todo, desde 1947- na zona que xenericamente se veu chamando Oriente Medio, non terían lugar e, seguramente, o mundo sería máis pacífico. A denuncia de Gaza non debería senón facilitar que, polo menos no futuro, se puidese rectificar a dirección de tanto esforzo estéril.

O cardeal Osoro, con todo, de estar no xurado dos Goya, non votaría por que ese documental chegase á festa da Academia de Cine. Por decisión súa maxisterial non puido ser exhibido na parroquia de San Carlos Borromeo (Entrevías, Madrid): non fosen distraerse os seus fregreses. A ambigüidade xogou niso un papel supostamente pastoral, da mesma sensibilidade que deu mostra nos últimos tempos respecto ao traslado de Franco á catedral da Almudena e que non é nova. Hai 20 anos, nos inicios da súa carreira episcopal en Ourense, xa apuntaba nos seus xeitos de coidar con esmero a súa imaxe. As que se exemplifican tras unha fotografía súa xunto a un enfermo, que debe corresponder ao Xoves Santo de 1999. Unha asociación piadosa que paseaba a caridade visitadora do novo bispo pola unidade cardiolóxica da Residencia Sanitaria, levouno ante un paciente que roldaba os oitenta anos; o fotógrafo da comitiva captou a fugacidade da escena fotoxénica e fixo o seu traballo. Aquel oportunismo non pasaría desapercibido: ás testemuñas ocasionais non se lles escapou que, nin antes nin despois do flash, ninguén falase con aquel doente nin lle pedise permiso para que a súa efixie aparecese ao día seguinte xunto ao novo prelado nos quioscos; alguén recordou en cambio que, segundo o Evanxeo, a insípida escena debería ser moi distinta. Podían, ata, falar moito. Aquel ancián esperaba un marcapasos e encantoulle, como crente moi cabal que era, contarlle a Osoro, entre outras cousas, como labrara a gran pedra granítica do altar maior da súa catedral (Cfr.: “Canteiros e penedos”, en: Farodevigourense, 17.06.2012).

Cazadores con rede

Non fai falta ir a un Museo para percibir como moitos artistas se aplicaron para moverse entre o realismo e a representación; tampouco é preciso recorrer ao mimetismo ilusorio da teatralidade. A información e os seus xeitos están máis a man. Obrigados a distinguir entre a obxectualidade do que acontece e os formalismos manieristas de redactores e opinadores, a invención xornalística non desmerece. O Brexit inglés, o triunfo de Trump en EEUU, ou fenómenos posteriores en Europa e España, puxeron en primeiro plano estes métodos, coa complicidade operativa das redes sociais: os quince anos de Facebook están aí. Os que cazan na rede con “transgresoras” performances de estrita subxectividade xa teñen escola. As Fake news, as neolinguaxes, as medio verdades e demais compoñendas discursivas de moda para fidelizar lectores, consumidores e votantes a golpe de click, creceron como setas pero non son algo novo. Alguén recorda como se traballou aquilo das “armas de destrución masiva”, en que tanto se implicou Aznar? Verba volant?

A longa historia de trampantoxos e poder sempre estivo aí, como exemplo constante, a gran avidez da xerarquía católica por adoutrinar, en exclusiva, na Verdade (con mayúscula). Desde o seu “triunfo”sobre o “paganismo” clásico, imposto en todo o Imperio Romano desde o ano 370 d. C., nunca deixaron de contar, con máis apoloxética autoreferencia que con razoable explicación histórica, as componendas da súa doutrina coa súa propia terrenalidade. Desde entón, non variaron moito as tornas; do que fan e din no presente, tampouco é que o propio Vaticano -ou os seus bispos en España- melloren moito os seus ambiguos cálculos oportunistas. Sen quebrantar o segundo dos Dez Mandamientos, non parece, desde logo, que poidan arrogarse como palabra de Deus a información que emiten, especialmente desde algúns dos seus medios.

Se Zola vivise hoxe, ese gran corpus de ambigüidade proporcionarialle material abondo para proseguir a súa triloxía: Lourdes, Roma, París. Sen máis, co que hai pouco dixo Blázquez sobre que “só un 3%” do clero pode ser cualificado como pederasta, xa tería para unha novela ou para un novo manifesto do tipo J´accuse. Que magnífica escena non describiría co que intercambiaron Monseñor Yanes, Maravall e outras testemuñas en vésperas da LODE (1985), cando sobrevoou a idea de que se non asinaban a posibilidade dos “concertos educativos” -ou non movían ás súas asociacións a que asinasen-, un crédito extraordinario do Estado crearía as prazas escolares que “subvencionaba”!

E na ambigüidade emocional e verbal seguimos, con todos os riscos que comportan estes meandros. Tacticamente, aos vocacionados para a politiquería -que non para a política- élles propicia a moita “xente” -palabra suficientemente ambigua para que todo espectador se sinta implicado- que sestea na súa verdade particular, intolerante con canto lle poida privar da súa “orde natural” inamovible. Dá igual de que se trate: de Venezuela, de taxis, de Cataluña ou de España. Non faltan quen lles alenten a manexar o verbo e a pluma “sen complexos”, cada día con máis vehemencia que credibilidade, en redes e emisoras múltiples pero unívocas. Impregnados da vella cólera dogmática, tratan de que as súas apostas narcisistas movan aos votantes. O resultado son os púlpitos actuais, nos que brilla a dialéctica do micrófono sempre a punto para hisopar a última ocorrencia do disposto a parecer moderno aínda que non teña nada que dicir, salvo a unhas centradas “clases medias” encantadas de rechouchiarse.

Outros/as
Neseestatus social ao que todo oínte adoita apuntarse aínda que estea colgado ata as cellas, os outros, os asalariados e os que non teñennin salario, só existen como atrezzo; nin en bruto nin cociñados polo CIS adoitan ter presenza política. Os que pelexaron estes anos pola escola pública fraco favor lles farán a eles e a si mesmos se se contentasen coa operatividade da “restricción mental” e non seguen pugnando por lograr, agora, que sexan explicitamente contemplados -sen ambigüidade mixtificadora- na proposta de derrogación da LOMCE. En que consista a súa esencia está por ver aínda, cando poida que nin chegue a Proxecto: a gran provisionalidad deste Goberno faise cada día máis perentoria con ou sen “relator” que medie no uso do ábaco contable.

É urxente: a ambigüidade, o pasteleo e o sofisma sempre foron mortíferos para a democracia. O ano 399 a.C., Sócrates, acusado de non recoñecer aos deuses en que cría a súa Polis, e de corromper aos mozos, foi condenado a morte por un tribunal de 500 atenienses. De nada lle valeu “a conduta que mantivera toda a súa vida e que, na súa opinión, estivera ao servizo da verdade e dos seus conciudadans” (Platón. Diálogos: Fedón).

TEMAS: Derrogación LOMCE. Reforma educativa. LODE. LOE. Neolinguaxes. Fake News. Redes sociais. Gaza.

Manuel Menor Currás

Madrid, 07.02.2019

Como nun soño, reiniciamos o tecer e destecer educativos

O Anteproxecto de reforma educativa reduce os compoñentes máis virulentos da LOMCE, pero non coarta asimetrías principais que dualizan o sistema.

Conta Carmen Herdeiro, a propósito de Xénero e Coeducación -libro seu recente-, como desde os inicios do recente movemento feminista en España, ambas cuestións non só foron motivo de reflexión e actuación de moitos docentes, senón que deron vitalidade a organizacións que pretenderon representar as súas reivindicacións.

8 de marzo 

Achégase outro 8 de marzo e, se se  bota a vista atrás, T.E.(Traballadores do Ensino), a revista en que quedaron reflectidas as preocupacións dos ensinantes afiliados a CCOO, pódese advertir esta presenza desde hai mais de corenta anos. No seu último número, o 369, esta inquietude vén xustificada pola continuidade de noticias lastimosas e desigualdades que -por razón de sexo- seguen impregnando a vida laboral e social.

O risco de que, despois de tantos anos, a procura desta sensibilidade igualadora pareza unha repetición inútil é grande. E máis cando no discurso político eclosionaron grupos, medios e actitudes que pretenden explotar o tradicionalismo patriarcal como fonte de votos contando, ademais, coa complicidade de moitas instancias que o levan incrustado no seu ADN constitutivo.

O urdimento

Esta tendencia a cansarse de ter que seguir empezando, sen cesar -como esixía Lars Gustafsson en A morte dun apicultor- é tentadora tamén no concernente ás políticas educativas, cando se está tratando -unha vez máis- de destecer a última trama ou contrafío do tecido que trazou a LOMCE. Nesta operación tenden a reiterarse actuacións do pasado. Este Ministerio procede coma se fose suficiente con retirar os fíos que máis distorsionaron a LOE. Parece que refundirá os cambios nun texto novo tratando de derrogar os seus artigos máis gravosos e, de paso, intentará un reequilibrio dos dous ingredientes principais do art. 27CE: a liberdade e o dereito universal á educación. Con este método, o PSOE estaría tratando de cumprir cos que nestes anos pugnaron por que a lei vixente desde 2013 tivese o menor percorrido posible. No entanto, ao non entrar no fondo da cuestión e deixar fóra de foco fíos esenciais da urdimbre, esta seguirá case intacta; moi erosionada nestes últimos anos, pero desequilibrada en canto a elementos principais que, de orixe, a LODE (1985) e a propia LOXSE (1990) intentaron corrixir.

Ao publicitar este Anteproxecto como “o posible” fronte aos partidarios da intanxibilidade da mellora da calidade educativa do PP, este reformismo do PSOE, independentemente da súa entidade, convértese en instrumento relevante da campaña electoral que xa está en marcha. O comigo ou contra min faise a conta do gran poder simbólico da educación acentuando de novo a síndrome de Penélope sen avanzar na confección dunha tea consistente de todos e para todos.

Con tal provisionalidade, esta é outra ocasión perdida para atender ás raíces de problemas centrais do sistema na súa configuración actual. As aparencias da mercadotecnia impóñense á realidade. En todo caso, recorrer ás supostas falsidades que se están vertendo contra este Anteproxecto -que vai entrar no Congreso en cuestión de días- non debería ser un distractor xeito de ocultar o que non se vai facer. Os cidadáns merecen razoada explicación sobre o que “non toca”.

O soño de “o que toca”

Non facer esta “pedagoxía” será contraproducente: ninguén adoita fiarse de promesas a longo prazo e menos en política. O risco que corre o PSOE é que medre  a indiferenza, a abstención e a súa falta de credibilidade. Se nesta restauración da LOE asumen as limitacións que tivo esta lei para fortalecer de diversos modos a escola pública, réstanlle valor a ambas. Se a laicidade non é aceptada para garantir a igualdade do alumnado, o crucial dereito universal á educación segue quedando mediatizado. Se os recursos dispoñibles para as atencións educativas dos cidadáns non son distribuídos coas esixencias da xustiza conmutativa social, o financiamento da escola pública non só será endeble senón discriminatoria de orixe. O centro do problema seguirá, así, onde estaba cando, con Méndez de Vigo, quedaban fóra daquel ”pacto” as mesmas cuestións.

Doutra banda, as lexislaturas anteriores do PSOE, de 1982 a 1996 e de 2004 a 2011, afortalaron a tradición das súas restritivas posicións respecto, por exemplo, ao que fora a “Alternativa para o Ensino” (Colexio de Doutores e Licenciados, 1975-76), matriz do seu programa electoral antes de tocar poder. Un ministro seu contou como os bispos intentaran que proseguise o costume de asinar os decretos que eles prepararan; os condicionantes do cargo proseguiron e, a día de hoxe, ese nó gordiano do sistema educativo español segue sendo competencia de Moncloa e non do Ministerio: unha inexplicada razón de Estado continúalle impoñendo barreiras ás súas preocupacións democratizadoras en igualdade.
Como en cuestións de xénero e coeducación, este Anteproxecto segue, pois, no vello tecer e destecer que -como estudou Yvonne Turin en 1967- xa contaminou no século XIX a liberdade e o dereito universal á educación, cando na Lei Moyano (1857) tivo prevalencia o acordado no Concordato (1851) e a historia da ILE (Institución Libre de Ensino) exemplificou o seu alcance. Insistir, xa que logo, en 2019 en que hai que contentarse cunha mediatizada proactividade reformista fai que, en perspectiva, sexa ficción este incesante afán por redecorar o tear educativo. Mircea Cartarescu diría deste empeño o que afirmou da súa propia escritura: “Únicamente o soño me reflicte de xeito realista? (Nostalxia, 2012, p.16).

TEMAS: Anteproxecto reforma educativa. LOMCE/LOE. Acordos España-Vaticano. Igualdade educativa. Igualdade de xénero. Liberdade. Dereito universal á Educación. Artc. 27CE.

Manuel Menor Currás

Madrid, 30.01.2019