Dona Amalia

Xosé A. Jardón Dacal
Publicado en La Región o 27.12.2012

'Es una falta de educación que yo le hable en un idioma que es el español y usted me hable en gallego'   (Amalia, radiooínte da Radio Galega)

Queridísima Amalia: Se tivese que estar con alguén, eu estaría con vostede e non con ese teixugo da Radio Galega que non respecta ás súas radiooíntes e segue a falar en galego aínda que se dirixan a el en castelán e comecen a falar primeiro. A quen se lle ocorre!

A min paréceme moi ben que dona Amalia cumpra coa súa promesa e requira a axuda do seu amigo Feijóo, ese que fala sempre en galego e en castelán no Ferrol. A ver se o ambidextro presidente pon no seu sitio a Alberto Freire, presentador do programa da Radio Galega 'Pensando en Ti', para que se decate dunha ver por todas que en Galicia hai xente que non é de esquerdas, que é española e que lle gusta que lle contesten en español cando fala español. Faltaría máis, dona Amalia!

O que ten que facer o amigo desa señora é agarrar por unha orella ao 'garçon' da radio (dona Amalia sabe francés) e darlle uns azoutes ben dados no cu para que aprenda a lección e cando lle falan en castelán, por educación, responda en castelán e non nese idioma ?o galego- que non lle interesa para nada a dona Amalia, a pesar de vivir en Galicia.

Mais, se o amigo da ilustre radiooínte non fai o que ten que facer para amansar ao 'boy' da radio (dona Amalia sabe inglés), porque anda distraído en Madrid procurando unha mellora de emprego, no canto de preocuparse polo idioma do seu país, malo será que non conte coa inestimable axuda do señor Vázquez ?o conselleiro do ramo- para quentarlle a orella ao xefe e recordarlle que, mentres haxa xente así, os tribunais escusan perder o tempo botando abaixo normas antigalegas aprobadas polo lexítimo Goberno galego. (Dona Amalia entende o galego).

E se pillase descoidado ao conselleiro señor Vázquez, pois hai veces que aparenta interesarse polo galego, dona Amalia sempre pode acudir ao señor Vázquez propiamente dito, quen nunca lle fallará, aínda que teña que comparar o seu caso co dos xudeus perseguidos polos nazis e outras lindezas ás que nos ten tan empostos, propias dos que pensan que os deles sempre son dereitos e os dos demais simples esmolas que hai que agradecerlle, a non ser que haxa xente que queira ser acusada de desagradecida e maleducada e outras cousas máis.

Ah! Perda coidado, señora Amalia! Se non lle interesa o galego, debería interesarlle, non sexa o demo que, como di vostede mesma, alguén nos acabe confundindo cos cataláns.

Feliz aninovo! Lisardo Quintas Teixeira.

Armouse o Belén

Rosa Enríquez.

Publicado en La Región o 27.12.2012.

 

Fartas. Ese é o nome do colectivo que, xunto con Stop-desafiuzamentos, protagoniza a actualidade informativa. A razón sabémola ben: o neno Xesús foi 'raptado'. O berce ficou baleiro. Sorprendente? Un pouco, a verdade. Porén, á marxe do estrañamento e irritación que produza nalgunhas persoas este feito curioso, o caso é que cumpriu o seu obxectivo. Efectivamente, o asunto deu que falar. Lembrounos a hipocrisía das clases sociais acomodadas. Entre agasallos, paparotas e bos desexos, parece que esquecemos a cara fea da realidade. Desoutro lado do espello, queirámolo ver ou non, malviven os miserábeis. Miserábeis porque habitan na miseria e sobreviven, no mellor dos casos, grazas á axuda allea.

A cousa é así, nesta sociedade do 'terror-estar' non hai camas para tanta xente? E volvemos ó principio, ó modus vivendi máis rancio, caracterizado por un clasismo extemporáneo e ridículo que deriva da mala xestión de políticos mediocres e intereseiros que deberían pasar un tempo á sombra. Ou mellor, ó raso. Daquela, imaxinemos a Feijoo à la belle étoile, poño por caso.

Como se sentiría no medio da rúa, sen nada que levar á boca? Sentiría algo? E que lle parecería, a Esperanza Aguirre, ter un familiar gravemente enfermo e non o poder sandar por carecer de cartos cos que custear o tratamento? Comprendería entón que significa ser enfermo de segunda ou terceira categoría? Pode esta señora comprender algo? Mentres todo isto sucede neste paraíso de maldade política, católicos e católicas rememoran que hai dous mil anos, naceu nun corte un tal Xesús. Sen un can, conste.

A Sagrada Familia, con permiso de Gaudí, vivía na miseria. Xosé e María, así lles dicían, andaban dun lado ó outro na procura dun sitio onde durmir até dar co devandito corte onde pasar a noite. Cousa fina, como correspondía ós da súa condición. Case tanto como esas árbores ateigadas de luces cunha deliciosa 'Noite de paz' como banda sonora... Estraño este mundo noso, abofé que si. Con todo isto, non deixo de pensar na ledicia do neno Xesús ó ser desafiuzado. Onde ía estar mello que na cama de cartón dun caixeiro, ó carón da xente da súa clase?

AMOR MAGISTER EST OPTIMUS

Víctor González

 

 Publicado en La Región o 26.12.2012

 

 Don Horacio Silvestre, director del Bachillerato de Excelencia de la Comunidad de Madrid, recomienda a los chicos y chicas que están a su cargo en un correo que ha enviado a sus padres unas cuantas cosas muy interesantes. Que no pierdan el tiempo en internet ni en las redes sociales; que no secunden huelgas ni protestas; que abandonen cualquier distracción perniciosa y por último, que 'aparquen' el amor. Me han dejado anonadado todas, pero especialmente la última.

No dudo que el señor Silvestre sabe mucho latín. Debería ya que es catedrático de eso, pero de otras cosas se ve que no tiene ni idea. Claro que ya ni sorprende que al frente de ese proyecto tan querido por el PP como es el Bachillerato de Excelencia hayan puesto a alguien que a todas luces carece de ella, pues confunde el amor con una vespa.

Lo de perder el tiempo en internet o en las redes sociales parece una broma en alguien que se dedica a la educación hoy en día. Es como si hace cincuenta años un maestro le dijera a sus alumnos 'no leáis la prensa, ni oigáis la radio ni habléis con la gente'. En cuanto a lo de no secundar huelgas ni protestas eso está claro, se lo ha soplado la expresidenta Esperanza Aguirre que siempre está a la que salta.

Con respecto a las distracciones perniciosas, me pregunto qué querrá decir exactamente. Sé muy bien lo que querían decir los curas de mi infancia cuando empleaban dicha expresión, pero me resisto a creer que el señor Silvestre se refiera actualmente a lo mismo. Más aun teniendo en cuenta que sus alumnos ya son creciditos, de 17 y 18 años.

Pero lo mejor de todo es lo último. El flamante director del Bachillerato de Excelencia (no he puesto flamante con mayúscula, pero he estado a punto de hacerlo para que sonara aun más rimbombante) cree que los jóvenes deben 'aparcar' el amor. ¿Y cómo?, me pregunto yo. ¿En doble fila? ¿En la zona azul? ¿En un parking? ¿O deberían dar vueltas y vueltas por las calles hasta encontrar ese maldito sitio que aun no ha sido secuestrado por el ayuntamiento? ¿Podrá ayudarles un gorrilla a realizar la maniobra correctamente o deberán arreglárselas con los espejos? Y además, una vez aparcado ¿hasta cuándo deberán dejarlo ahí? El director no lo aclara. ¿Para siempre? Si es en un parking les va a acabar costando una pasta.

Todas estas dudas me llenan de inquietud y me puedo imaginar con facilidad que a los chavales también. Algo que no parece ocurrirle a don Horacio, que se muestra tan seguro de sí mismo como aquellos antiguos profesores de Formación del Espíritu Nacional. Dado que este hombre notable es catedrático de latín, yo le recomendaría humildemente y desde mi declarada ignorancia que vuelva a leer con calma a Plinio el Joven, sobre todo un fragmento de las Epístolas (4,19,4): 'El amor es el mejor maestro'.

A calidade non é o aforro...

Ángeles Maestro deixa ben claro no programa "La Tuerca" as repercusións que traen esas políticas economicistas de privatizacións de servizos sanitarios   por riba dos criterios profesionais e morais.

Querido Wert

Inma López Silva

10 de decembro de 2012 05:00. La Voz de Galicia.

 

Wert, querido, non sabes o contenta que me tés. ¿Como non vou estar así se me acabas de resolver o problema que tanto me preocupaba? Si, as rojas, ás veces, tamén te queremos, e eu desde agora fágome fan incondicional túa. Prométoche que imos brindar por ti en Noiteboa.

Cóntoche. Andaba eu atabanada porque, á medida que miraba escolas na cidade onde vivo, vía cada vez máis difícil que a miña filla puidese estudar en galego. Enténdeme ben, as escritoras temos unha reputación que manter pero, non sei se o sabes, somos máis ben tirando a pobres. Pero agora xa sei que grazas á túa mente preclara, a Consellería de Educación ten que financiarlle a garantía de galeguidade á miña filla pagándolle un deses coles progres pero privados, oh, tan orixinais, para garantirlle a competencia correcta nas dúas linguas cooficiais de Galicia. Díxomo a miña amiga María, unha de Vilar de Santos que me chamou case tan contenta coma min para ofrecerme entrar no teu clube de fans. Ela, coma min, xa ten resolta a matrícula do seu fillo nos Maristas de Ourense porque disque non hai maneira de resolver o seu castelanfalantismo na aldea, deixando á parte o asunto da indesexable mestura con negros, ciganos e inmigrantes de toda ralea que non fan máis ca falar galego nas escolas públicas. Porque, dicíame María, éche unha mágoa que lles quiten o soldo ás coidadoras de dependentes, pero non me digas que non vai moito mellor investido en pagarlle unha boa educación na súa lingua aos nosos fillos. Tiven que darlle a razón. Grazas, Wert. Que Deus cho pague. Sabía que esta era a única maneira de que a miña filla puidese estudar en galego en Galicia.

Máis leña ao lume da discordia lingüística

 Manuel Dobaño. El Prat de Llobregat

 Publicado en La Región.09.12.2012

 (A trad. é nosa)

Creo que foi o meu ilustre paisano, o poeta galego Manuel Curros Enríquez quen, máis ou menos, sentenciou: 'Se este é o mundo que Deus fixo, que me leve o demo'. Pois algo parecido pensei eu cando me decataba de que un ministro español, con raro apelido estranxeiro, leábase a manta á súa pelada cabeza e anunciaba que iso da lingua catalá non lle gusta nin un pelo e que hai que pór orde na maltreita granxa educativa para maior gloria do Imperio cara a Deus. ¡Santiago e cerra España!

Coa que está caendo, estame dando a impresión de que os atribulados ministros que arroupan a un presidente do goberno que está peixe en idiomas e que nin tan sequera fala a lingua da súa terra galega, non teñen outra cousa que facer que botar gratuitamente máis leña ao lume da discordia.

Un, que foi testemuña da represión lingüística por partida dobre, tanto en Galicia, como en Cataluña, séntese transportado a aquel tenebroso túnel do tempo no que as chamadas linguas vernáculas de todas as Españas estaban literalmente proscritas e no que todos tiñamos que falar en español para maior gloria daqueloutro galego baixiño que mandaba tanto e que tampouco sabía expresarse en galego.

Por moitas leis que intenten impornos os ilustrados políticos que agora mesmo nos malgobernan, eu seguirei falando en catalán cos meus netos cataláns e en galego cos meus amigos da terra de Curros Enríquez, e espero que, por moito tempo, tamén o sigan facendo os netos dos meus netos e os amigos dos meus amigos. Amén. 

A LOMCE e as "cousas ben feitas"

Manuel Menor Currás

Posto que do que se trata é de “mellorar” o sistema educativo, non imos a recear que a LOMCE estea feita coa sa intención de deixar este aspecto da vida colectiva nunha posición moi mellorada respecto de como os seus xestores actuais o recibiron. Tendo en conta, por outra banda, que entre as proclamas do Sr. Rajoy, está a de buscar “as cousas ben feitas”, non cabe desconfiar tampouco de que o que este proxecto de lei que presenta Wert, veña a ser o canon do que, aos seus ollos e aos de quen lle sustentan no cargo, deba ser a “buenaducación”.

O habilidoso e locuaz ministro foi capaz de desviar a nosa atención cara á cuestión lingüística catalá, coma se ese fose o centro da súa proposta e nese pulso quixese deixar clara unha firme determinación de sacar adiante as súas extraordinarias ideas sen que nos decatásemos ben de cales son. Contando, ademais, co auxilio indubidable da aquiescencia absoluta das doce autonomías en que goberna o seu partido, puido orquestrar perfectamente que esta proposta de lei ten todas as características dunha boa lei, que acabará pondo orde e sentido onde só hai incongruencia e desatino. Seguín con atención que dicían na nova TVE respecto diso e quedeime demasiado informado de que era unha boa lei e de que, salvo a oportunidade do asunto lingüistico -que algún tertuliano de 24 horas vía incoherente nese momento dos avatares políticos, día catro de decembro de 2012-, non merecía senón asentimiento. Digo mal: un dos interlocutores si sabía de que ía a lei, pero a súa voz quedaba illada e, co tempo e espazo moi limitados, quedou como unha flor exótica ante os outros catro participantes. Nos quioscos, o amplo eco que ten desde ese glorioso día o cualificativo “imprescindible”, aplicado a este proxecto, é igualmente extenso, en proporción similar. Unha coincidencia que recorda bastantes salas de profesores en que estiven, onde toda discrepancia coa socorrida apreciación rutineira de que mal está isto, que desastre de clase acabo de sufrir, era de inmediato sufocada. Digo “era” en tempo pasado, meramente porque desde fai vinte días pasei ao limbo dos xubilados, non porque estime que a socioloxía do profesorado actual se volvese de súpeto coherentemente crítica cos fallos estruturais que ten o sistema educativo español. En todo caso, custa crer que os camiños de “buenaeducación” que estes días teñen tan ocupados aos medios -a contrafío do que adoita suceder neste sector informativo- sexan tan apaixonantes, capaces de escurecer e eclipsar logros anteriores que os especialistas -e a propia OCDE- adoitan recoñecer ao breve tempo transcorrido desde os setenta e oitenta para acá.

Desde a lexitimidade democrática que lle dá a Wert o respaldo dunha maioría parlamentaria e á marxe de como a estean usando e de que outros medios ou mañas se estean valendo para impor -que non dialogar, consensuar ou pactar-, as súas formulacións, o que cabe, ante todo, á cidadanía en xeral é tratar de decatarse de cales son as pautas de “mellora” que propón este ministro. A propósito de que a verdade ou calidade dun proxecto non depende da cantidade de votos -libres ou condicionados- que o sustentan. A todo cidadán convenlle racionalizar o que agora se está anunciando como “mellora” do sistema educativo dos seus fillos, e máis cando, de xeito evidente, parece que vaia ser norma da educación española en pouco tempo. Este exercicio, por outra banda, se puidese estar libre de argumentacións ad hominem, axudaría na responsabilidade compartida que temos todos de facernos cargo dos acertos, pero tamén das inoportunidades e equivocacións que poden caer sobre o presente-futuro de toda a sociedade española.

É curioso que, en educación, todo o mundo saiba máis ca ninguén, ata agora mesmo en que tantas dúbidas nos asaaltan sobrea case todo. Proba que dá fe diso é a enorme altura científica que -en asuntos educativos- se lles recoñece aos reunidos na mentada Conferencia das Autonomías, onde o ministro deu mostras do moito que sabe de “educación”. Seguramente por iso nos fomos decatando sobre a marcha de sucesivos borradores deste proxecto ata o momento mesmo do seu acomodaticia e superficial case aprobación definitiva nesa sesión, previa ao seu tránsito-debate-ou-o-que-for no Congreso. O dicionario que usan neste Ministerio actual para dicir que houbo “diálogo”, “achegas valiosas” e “debates previos” ao redor dun “libro branco” ou un “diagnóstico” coherente e contrastado, debería ser coñecido por todos: a manipulación destas palabras esixe, polo menos, un Ficcionario, apto para cualificar o que vaia suceder con esta lei no seu tránsito pola Cámara Baixa. Doutra banda, se chegaran na época de Gabilondo a pactar un 70% de cuestións básicas -como recoñeceron algúns participantes de ambos os bandos-, nin sabemos que tanto por cento daquilo se traduce actualmente nesta última edición de proxecto LOMCE, nin menos, por que se abortou aquela iniciativa. Cabe deducir, pois, que a primeira característica da “buenaeducación” que se propugna agora teña que ver, ante todo, co segredo ministerial (e autonómico), capaz de dirimir en por si, sen luz nin taquígrafos, que sexa conveniente para votantes e non votantes. Iso sitúanos -en termos históricos- en pleno “despotismo ilustrado”, anterior á Revolución Francesa ou, se o prefiren, en desenvolvementos políticos pouco homologables coa democracia.

Este anacronismo lévanos a outro que, se en todos estes anos de presunta transición non soubemos obviar, agora acentúase aínda máis. En maio de 2011, José María Maravall contaba a ESCUELA: “Cando cheguei ao Ministerio, na primeira visita que me fixeron os bispos trouxéronme uns textos nunhas follas de papel cebola: redactaran decretos, con todo o articulado completo, aos que soamente faltaba a miña sinatura; claro, fóronse sen ela” (nº 3907, páx. 35). Cantos vivan atentos a todo o ocorrido ata hoxe saben que nunca se foron da contorna do poder político. O dos “valores éticos e morais” versus “relixión” a supresión da esquelética “Educación para a cidadanía” (LOE) -ou “para a convivencia”, que se dicía en vésperas da LOGSE-, a separación-subvención de nenos-nenas como signo de prestixio, as manobras para potenciar subvencións ás escolas FERE-CECA e CECE, a instrumentación da “demanda social” por parte de CONCAPA, xunto á inestimable axuda estratéxica de ministros e conselleiros cualificados, son elementos concorrentes na letra de molde “espiritual” deste proxecto lexislativo -non todo é mera tecnocracia. Como o que pautou o Vaticano II pronto se lles quedou en letra morta, puxan por revitalizar o paradigma do Vaticano I e Pio IX. Máis aínda, por que non volver ao Concordato de 1851? A época de Bravo Murillo ten, ademais, moitos nostálxicos neste Goberno: “orde, paz e propiedade” aínda pode ser lema dun goberno de rexistradores e achegados. A bendición da xerarquía católica é o que máis necesita o sistema educativo para “mellorar” a súa “eficiencia”.

Á súa vez, isto remítenos a outra característica definitoria deste proxecto en que “as cousas ben feitas” pasan por recoñecer á Natureza o que por si mesma dá, cos desaxustes e desequilibrios que, en canto á vida humana en sociedade, comporta se non se pon en valor a intervención cultural... e política. Oíndo o que din os nosos xestores actuais da educación e lendo o que na LOMCE queren lexislar respecto de reválidas, itinerarios educativos e variadas cuestións curriculares concernentes ao que e cómo ensinar nun centro -e con que grao de esixencia, coma se todos os críos chegasen nas mesmas condicións “naturais” aptas para o proceso de aprendizaxe-, vénselle a un ao recordo unha intervención de Romeu Robledo en 1902, apenas iniciándose a nosa limitada lexislación social: “Non é verdade que as clases obreiras vivan na estreiteza e na miseria... É que credes, por ventura, que os salarios non bastan para satisfacer as súas necesidades?... De que viven senón do exceso de salarios -en Madrid e noutras partes, na industriosa Cataluña-, cafés, tabernas, tendas, sitios de recreo, aos cales non van as clases acomodadas?... Se eses sobrantes de salarios se consagrasen ao aforro e non á dilapidación no consumo, melloraríase a situación das clases traballadoras? (Diario de Sesións do Congreso de Deputados, 25/ 04/ 1902, nº 20, páx. 22)”. Pois que queren que lles diga: cara aí volvemos tamén coa “boa educación” que aquí e agora se proxecta. Coma se non pasase nada nestes últimos 110 anos tan complicados.

Estamos aprendendo en carne propia da vulnerabilidade de moitas conquistas sociais, tamén na educación pública. A situación é especialmente propicia para que medre a idea de que non é rendible mellorar á sociedade en canto a esixencia compasiva cos seus elementos máis vulnerables. Abundan, mesmo, os que consideran máis proveitosa a destrución dos espazos públicos prestixiosos de que, ás topadas, nos fomos dotando. Os que patrocinan esta LOMCE -a piques de entrar no Congreso como unha das “cousas ben feitas” deste Goberno- non deberían esquecer os motivos egoístas que induciron á creación das primeiras leis sociais e, logo de 1945 -na Europa de postguerra- ao pacto do “Estado de Benestar”. O último baremo do CIS, de onte mesmo ,sacaba a relucir que o 52,5% dos españois consultados estaba pouco ou nada satisfeitos coa Constitución, á vez que seguía destacando de xeito moi relevante aos políticos como problema. Galbraith preguntaríalles premonitorio: Con isto “pódese facer que o futuro sexa máis seguro e mellor para todos” (Unha sociedade mellor, 1996, páx. 27).

Madrid, 6/ 12/ 2012

Sen escrúpulos...

Anda o mar revolto estes días. O que non dá a forza da razón, parece que quere impoñerse pola razón da forza. O conselleiro recentemente renomeado no seu posto (para desgraza e prexuízo da nosa lingua e a nosa cultura) non só non acata as sentenzas, senón que busca apoios para seguir coa súa política lingüicida. Ata o mesmo ministro Wert inventa artigos na súa retrograda lei de "mellora" (he, he) do sistema educativo para respaldar as posicións preconstitucionais do noso conselleiro. O propio presidente Feijoo, coa súa engolada, hipócrita e falsa proclamación de GALICIA, GALICIA, GALICIA vén de facer unhas declaracións sobre as bondades do sistema bilingüe (?) para apagar lumes en Santiago e en Madrid.

Argumento do conselleiro - exemplo de información tendenciosa

Porque non hai escrúpulos o conselleiro fai unha lectura das sentenzas como  se lle foran favorables e di que o tribunal avala (?) a súa política lingüística. Calcula ao peso a sentenza e nunha argumentación infantil pretende defender que só o cinco por cento do decreto é contrario á lei e, polo tanto, non o vai derrogar...Porque non hai escrúpulos...nin vergonza.

Non hai escrúpulos e, como as sentenzas contrarias as posicións desa política lingüística agresiva contra a nosa lingua propia se veñen repetindo unha tras outra en fervenza que non para, os nosos gobernantes non dubidan en facer  unha lei nova que nos retrotrae aos anos anteriores á Constitución, nos que os dereitos lingüísticos de todos os cidadáns do Estado non estaban garantidos.

Non hai escrúpulos, e como o tribunal non lles dá a razón sobre os seus postulados segregacionistas -tamén en materia lingüística- argumentando a falacia da liberdade das familias para a elección da lingua vehicular, inventan unha vía co-lateral, de todo punto inconstitucional, para evitar a obrigatoriedade do alumnado de aprender ambas linguas cooficiais nas comunidades con lingua propia, e, de paso, achéganlles unha competencia exclusiva elitista aos centros do Opus cos cartos de todos os contribuíntes. Recordemos que estes centros seguen a facer discriminación de alumnos en función de sexo no que eles chaman educación "diferenciada" que, por certo, tamén defende este ministro. Os que xa temos algúns anos recordamos bastante ben esa educación "diferenciada" da nosa infancia. Daquela os centros eran "Escuelas de niños"  e "Escuelas de niñas" e, por suposto, o galego estaba prohibido. Recordamos tamén como mesmo algúns mestres foron expedientados e represaliados por usar o galego nas súas aulas. Recordamos tamén que había algunhas materias como Historia Sagrada ou Formación del Espíritu Nacional...e estes recordos que hoxe volven aos nosos pensamentos non volven por exercicio de memoria, volven porque os nosos gobernantes en materia de educación parece que senten morriña daqueles tempos. Os engadidos que o ministros Wert acaba de meter na súa lei, non son máis ca constatación destes feitos. Non hai escrupulos...

Non hai escrúpulos, porque todo isto responde a unha estratexia programada e controlada nos seus tempos; do mesmo modo que se fixo respecto da "suba" (en palabras da ministra de emprego e seguridade social) das pensións e o xogo electoral en Cataluña e se fixera anteiormente en Galicia ou en Andalucía.

Non hai escrúpulos, nin vergonza, cando da noite para a mañá se pretente meter o dedo no ollo (véxase a acción de Mourinho) a todos os cataláns cunha agresión brutal a unha política lingüística que vén dando resultados constrastados nos últimos trinta anos e sobre a que non existe conflito de ningún tipo en Cataluña. Por que ?  Por que ? Por que? señor Wert...(diría Mourinho)

Moi claro,... porque non hai escrúpulos e esta xente está disposta a crear un conflito (mesmo co elemento máis sagrado dunha comunidade e dunha cultura que é o cerne do seu ser, e dicir, a súa lingua) tal como fixeron en Galicia nos últimos anos. Está disposta a meter o dedo onde máis doa, onde poidan ferir máis, onde a reacción poida ser máis virulenta e, nesta batalla, na que eles teñen pouco que perder (sobre todo en Cataluña) agachar os catastróficos datos do paro (que se publicaban o mesmo día) e que evidencian que o goberno -coa súa política de austeridade e recortes- é o principal promotor neste aumento das listas do mesmo xeito que este fanático e reaccionario ministro é o principal impulsor da indepencia de Cataluña.

Prepotencia contra o idioma

Publicado en La Región o 28-11-2012.
Manuel Herminio Iglesias

A semana pasada deixounos unha importante novidade relacionada co ensino na nosa fala: a sentencia do Tribunal Superior de Galicia na que desmonta a base do decreto contra o galego aprobado polo Goberno de Feijoo. Importante sentencia que pon ao descuberto que quen goberna a Xunta actuou, e pensa seguilo facendo (verbas do conselleiro do ramo), dunha maneira fraudulenta, partidaria e prepotente.

Os gobernos deben ser exemplo e garantes da legalidade que emana das leis e dos tribunais de xustiza. Pero a realidade non é así. E como é moi visible, deseguida pon ao descuberto que nesta terra a arrogancia e a mentira son as escusas para afirmar que non se modificará nada do mencionado decreto. Ou sexa, non se vai a corrixir ren. Que ven a ser o mesmo que dicir: 'Nós imos seguir facendo o que nos da a gaña, pois as eleccións revalidáronnos no poder e a nosa folla de ruta quedou aprobada polas urnas'. Claro, neste caso fálase de promesas que se queren cumprir, aínda que hai moitas máis e moi importantes que se incumpriron e incumpren día a día.

A verdade é que dende que goberna Feijoo, a legalidade é conculcada de maneira continuada e segundo a comenencia do momento polos que din traballar polos intereses xerais, polos que din defender a nosa cultura, símbolo de identidade a cal ten o seu legado máis importante no idioma. Idioma que está esmorecendo coa aquiescencia destes fariseos que din defender a lingua e logo fan todo o contrario, e pretenden que morra nas lareiras ao igual que morren as nosas aldeas e pobos. Supoño que moitos lectores lembrarán o que aconteceu co concurso eólico, que puxo en marcha o bipartito e que os conservadores chimparon abaixo co pretexto de que non era legal. Logo o Tribunal Superior de Galicia, a instancias das empresas que gañaron o concurso, fallou que se axustaba a dereito e que era completamente legal. Agora, o Goberno dos recortes sociais contra os máis débiles terá que asumir os gastos derivados das compensacións ás empresas privadas da concesión que gañaran, e todo por darlle acubillo a intereses escuros e descoñecidos para a grande maioría dos galegos. E isto volve acontecer de novo co decreto do galego. E o señor Feijoo e o conselleiro Vázquez esquecen intencionadamente que en Galicia non había ningún problema co galego. Había un consenso de todas as forzas políticas. O problema único foron vostedes, que animaron a pequenos sectores ultras para que fixeran ruído e así xustificar a fobia que parte de vostedes teñen contra un legado herdado dos nosos maiores.

En fin, se a lei está para ser cumprida, entendo que o Goberno da Xunta terá que modificar un decreto que lle da unhas atribucións aos pais onde non as teñen. Terá que cambiar a un conselleiro que minte ao valorar a sentenza e que é un perigo para a normalización do noso idioma. E buscar de novo o consenso, pois o idioma non é patrimonio exclusivo dos populares. É un patrimonio da sociedade. E debera estar por riba dos intereses partidarios e das contendas electorais do momento.

Sr. conselleiro: e agora...que?

O Tribunal Superior de Xustiza de Galicia vén de ditaminar que o que ten que facer a Administración respecto do uso do galego no ensino é deseñar o sistema que permitam acadar os obxectivos e deixarse de consultas, ao tempo que para ser coherentes a lingua que deben empregar o alumnado, ha ser a mesma na que se imparta a materia. Tan lóxico e obvio, que non merece aclaración nin maior cuestionamento.

Só a Consellería cuestionaba este asunto, e non por falta de coñecemento, posto que o máximo representante da Política Lingüística da Xunta naquel momento era, Anxo Lorenzo, profesor da Universidade de Vigo e reputado sociolingüística (ata aquel momento). Cuestionaba este asunto porque, logo dunha campaña política noxenta de utilización da lingua como arma electoral e de arrapañota de votos facendo auténtica demagoxía arredor da lingua para atraer aos sectores máis reaccionarios, non tiña outra opción que derrogar o decreto do bipartito e "inventar algo novo, para disimular". Máis dun ano -case dous- lles levou parir o adefesio do decreto de plurilingüismo. Para tentar xustificar a redución da presenza do galego no ensino, inventaron o dos centros plurilingües e a presenza do inglés. Para dar satisfacción a Galicia Bilingüe -con quen desfilaron nas súas manifestacións en contra do galego- inventaron a posibilidade de elección de lingua no ensino por parte dos pais ou que os alumnos puidesen facer os exames ou dirixirse ao profesorado na lingua da súa elección. E todo isto pasou a formar parte do articulado do decreto; os equipos de normalización dos centros pasaron a ser de "dinamización" e a palabra normalizar foi proscrita a un limbo no que aínda hoxe permanece. As exencións de avaliación de lingua galega danse con tal de que o alumno ou alumna curse un ano fóra de Galicia e organizouse un paripé de enquisa aos pais, na que se lle prohibiu aos profesores informar,  da que nunca se publicaron nin se souberon os datos...

Milleiros de manifestantes nas cidade galegas e, posiblemente, a manifestación máis grande que se recorda en Santiago, en contra do decreto de plurilingüísmo. Mentres, o conselleiro, dicindo que está disposto ao diálogo ( que diálogo?...sería un monólogo) coa súa típica versión distorsionada da realidade. Todo este cerello, toda esta provocación dun conflito lingüístico onde non  o habia...para que?

Só atino a topar unha resposta...Para..., pretendidamente, tirar réditos electorais.

Agora, de novo o conselleiro le as resolucións xudiciais ao revés...pretende - e así o di nos medios- que o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia avala a Política Lingüística que veu desenvolvendo este goberno lingüicida. Non señor conselleiro, o TSXG acaba de darlle un pao que escachiza o seu decreto-trampa e vostede continúa, erre que erre, dicindo que faltan por saír as resolucións doutros cinco recursos e ata que saían vostede non pensa en derrogar o decreto.

Sr. Vázquez, vostede sabe que isto é prolongar a súa agonía política. Con esta resolución, e as próximas que han vir, está vostede desautorizado para ser de novo conselleiro. Se por un casual, o señor Feijoo tivese en mente nomealo de novo, agora xa sabe que non o fará . Supón vostede un lastre  do que hai que prescindir. Se ten un poco de vergonza, faganos caso, derrogue dunha vez o decreto do plurilingüsmo e marche para a casa.

Wert non responde...seguimos preguntando.

8. Como se pode soster que se vai a incrementar a autonomía dos centros docentes confiando as decisións ao director en detrimento do Consello Escolar de centro?

O debilitamiento dos órganos de representación en todos os ámbitos -social, educativo, sindical, etc.- converteuse nun dos signos de identidade do Partido Popular. No campo da educación preténdese, ademais, violentar a Constitución española con tal de conseguir o fin que se propón, que non é outro que converter os centros públicos en empresas de xestión educativa incentivando ao máximo os poderes do director. Esta formulación, xunto coa concepción privatizadora que ten da educación o partido no Goberno, supón un claro atentado á comunidade escolar e ao funcionamento democrático das institucións. A participación é a base da comunidade educativa e, grazas a ela, constrúese a acción educativa, autónoma e responsable de cada centro educativo. É un contrasentido pretender incrementar a autonomía dos centros negando a capacidade de decisión, xestión e control dos órganos de participación, aínda maior cando se pretende confiar toda a acción de goberno dun centro a unha soa persoa. En relación con este punto cabe considerar tamén a inconstitucionalidade que supón que os profesores, os pais, e, no seu caso, os alumnos non poidan intervir no control e xestión dos centros sostidos pola Administración con fondos públicos (artigo 27.7). A comunidade educativa debería reflexionar moi seriamente sobre esta formulación que vai afectar a todas as actuacións dos centros. O colectivo Lorenzo Luzuriaga xa fixou a súa posición neste tema nun Documento10 no que se concluía que a autonomía curricular, pedagóxica e organizativa é un bo instrumento para mellorar a calidade da educación, sempre que asegure a participación da comunidade educativa no proxecto, se dote aos centros dos recursos necesarios para poder exercela e capacítese aos equipos directivos, ao profesorado e á Inspección educativa nas capacidades e habilidades que esixen a autonomía escolar.

9. Como se pode pretender intensificar o uso das TIC para personalizar a educación, adaptándoa ás necesidades e ao ritmo de cada alumno?

É certo que todos os estudos internacionais indican que os alumnos deberían utilizar as TIC para a aprendizaxe dentro e fóra do aula, polo que un aumento da utilización das TIC no sistema educativo é cada vez máis necesario, pero isto require que se realice un aumento de investimento para garantir unhas infraestruturas suficientes de redes, equipos e software adecuados. Tendo en conta que foron as Administracións educativas gobernadas polo Partido Popular as que dinamitaron de modo permanente o Programa Escola 2.0 propiciado polo Goberno anterior e que o Goberno actual decidiu suprimilo sen ofrecer unha alternativa real a cambio, a cidadanía deberíase expor se o mesmo Goberno que freou que cada neno dispoña dun computador persoal con acceso a Internet e un aula dixital ad hoc vai agora a converterse no paladín da intensificación das TIC.
Os estudos internacionais tamén indican que o uso eficaz do computador non só depende do equipamento dispoñible (aínda que a cociente alumno-ordenador segue sendo un dos principais indicadores) senón tamén do uso que se faga deles. A aprendizaxe eficaz utilizando as TIC non supón o cambio do profesor polo computador, senón unha modificación do rol do profesor que se converte en titor e orientador da aprendizaxe, onde o coñecemento e a preparación de materiais adecuados toma un papel primordial, para o que o profesorado require tempo e formación específica, necesitándose uns recursos que non se contemplan no anteproxecto.

10. Como é posible avaliar o proceso educativo exclusivamente con probas externas ao final de cada etapa? Como se propón ao final da escolaridade obrigatoria unha reválida cuxa superación é necesaria para conseguir o título de graduado e para poder proseguir os estudos do sistema educativo?
O colectivo Lorenzo Luzuriaga non discute a necesidade de algunha proba que axude a favorecer a homoxeneidade do sistema educativo, pero de aí a que desde 3º de ESO, cando o alumno ten 14 anos, se lle abran  ou se lle pechen as portas ao acceso de calquera estudo universitario, porque a nova lei prohibe a actual permeabilidade do sistema, hai unha considerable diferenza que non é xusto traspasar. Coa sobreabundancia de probas contempla o anteproxecto que só unha porcentaxe moi reducida de alumnos -e, desde logo, non precisamente pertencentes ás clases máis desfavorecidas- vai poder acceder á Universidade. En todo caso, esta sucesión de probas externas vai provocar unha clara desprofesionalización do profesorado, xa que a súa función quedará reducida a preparar aos seus alumnos para as probas externas, co que se desvirtúa tamén a avaliación continua e se pervirte todo o proceso de aprendizaxe.
Finalmente, polas graves consecuencias que produce, debería revisarse tanto a existencia dunha reválida ao final da escolaridade obrigatoria como o mesmo título de graduado en ESO. Superar unha reválida para obter un título, sen o cal non é posible legalmente continuar no sistema educativo, supón excluír toda posibilidade de continuar estudos postobrigatorios a un importante continxente de alumnos, conducindo a unha alta taxa de fracaso escolar. Esta situación non se produce na maioría dos Estados membros da OCDE porque o requisito dun título non existe ou non ten efectos excluíntes para posteriores estudos. As Administracións educativas, en lugar dunha reválida e un título, deberían proporcionar ao final desta etapa obrigatoria un certificado das competencias adquiridas en dez anos de escolaridade, de xeito similar a como fai Inglaterra co xeneral Certificate of Secondary Education. O dito certificado facultaría para proseguir determinados estudos na educación postobrigatoria, abrindo a posibilidade de que aqueles alumnos que desexasen realizar estudos non apoiados polo certificado correspondente puidesen, de forma voluntaria, participar nun procedemento regulado de avaliación desas competencias a fin de acreditar o nivel adecuado para proseguir os estudos.

José Ignacio Wert no IES Isabel a Católica

Manuel Menor Currás

A piques de xubilarme, cos 33 anos últimos da miña vida profesional neste Instituto tan próximo ao Retiro, unha compañeira regálame o suplemento que publicaba El Mundo pouco antes de iniciarse este curso, o 9 de setembro de 2012. Logo dun ano de recortes extremos, cos estudantes anunciando a primeira folga, o magazine falaba de "Un empollón para cambiar la educación en España". A unha gran fotografía en portada de cando era neno, sobrepúñase outra de Wert na actualidade, cos seus 62 anos, nunha das clases do meu centro. No interior, outra fotografía do ministro a toda páxina, sentado no bello laboratorio histórico de Xeoloxía, enmarcaba unha habilidosa entrevista destinada mostrar os seus particulares xeitos de entender a educación. Suave e lixeiro de xeitos, cando aínda non viramos o despregamento total das súas propostas contrareformistas, falaba entón do "seu ánimo de diálogo, de manter todos os contactos abertos coa comunidade educativa". (páx.. 22).

Sabido é que este ministro -como outros moitos políticos actuais e pasados- non estudou neste Instituto nin en ningún outro. Aos seus fillos -como el mesmo di nesta entrevista- enviounos ao Colexio Estudio, -colexio privado non relixioso, baseado nos principios da Institución Libre de Ensinanza. Esta valoración tal vez poida explicar por que se achegou ao final do verán -e cando aínda moi pouca xente andaba polo Isabel- ao Instituto que, cando se fundou, nos anos vinte do século pasado, denominábase "Instituto-Escuela: Sección de Retiro" e que, como o IES Ramiro de Maeztu "tamén do Instituto-Escuela: "Sección de Hipódromo"- fora inspirado, con máis certeiro rigor, nos ideais pedagóxicos da ILE. De ser certa esta hipótese, estariamos ante un claro exemplo de camaleonismo adaptativo. A fotografía de Wert nun lugar cargado de historia e de calidade conceptual do ensinanza -pública- publicita unha xestión discutida e crecientemente contestada, ao servizo de intereses e ideoloxía privadamente selectivos.  
  
Un empollón...para salvar a Educación. José Ignacio Wert cree que se 
desvalorizou o esforzo e reivindica a figura do "estudoso".

Poida que o Ministro non estivese advertido: os "empollóns" non o saben todo e, ás veces, sábeno mal. Pero esa fotografía -testemuña dun utilitarismo abusivo dun ben de todos ao servizo dunha causa particular-, contrastada co que este señor veu dicindo desde entón -como falador impertinente que di el mesmo ser-, é calificable como "irrespetuosa", cualificativo que tamén el adxudica ao seu propio pasado, sen que se lle viran modais de "estar en camiño de corrixirse", senón máis ben todo o contrario. A historia deste centro educativo, especialmente nos seus primeiros anos -ata que o 3 de abril de 1939 lle fose imposto o seu nome actual polos golpistas antirepublicanos-, en nada se parece ao que Wert di propugnar coas súas réplicas no Parlamento nin co seu anteproxecto de "mellora" do sistema educativo. Polo que lle levamos oído, e polo que decretou e propuxo, teñen traxectorias radicalmente contraditorias. As orixes do centro próximo ao Retiro teñen lugar dentro dos proxectos renovadores da JAE (Junta de Ampliación de Estudios) para a investigación e a educación cando ambos os campos estaban ermos en España. A creación do Instituto-Escola (Real Decreto de 10 de maio de 1918) supuxo un ensaio de enorme valor pedagóxico dentro da monotonía e escaseza de institutos de segundo ensino, e representou un exemplo práctico de gran interese para cantos estivesen realmente interesados en cambiar o que e o como ensinar. Entre outras novidades ás que este ministro parece refractario, destaca que a súa selección do profesorado fose exquisita -como pode verse pola listaxe de destacadas personalidades en diversas especialidades, que impartiron docencia neses anos-; un regulamento eminentemente educativo que rexía a organización escolar (R.D. de 10 de xullo de 1918); que primase a coeducación e que, de ordinario, non houbese máis de 30 alumnos/alumnas por clase ou que as finalidades prioritarias do sistema fosen de carácter eminentemente humanista, de acordo coas formulacións de José Castillejo e, indirectamente, de Giner dos Ríos (Ver: PALACIOS BAÑUELOS, Luís, El Instituto-Escuela. Historia dunha renovación educativa, Madrid, MEC, 1988).

Se se len detidamente as Memorias que, obrigatoriamente tiña que remitir o Instituto-Escuela á JAE, pódense atopar outras noticias non menos interesantes -netamente contraditorias co proceso que vive actualmente o sistema educativo  da man do Sr. Wert. Destaca o afán por unha dotación cada vez máis satisfactoria para todos, en material didáctico -importado ás veces directamente do estranxeiro-, en biblioteca escolar, en excursións e actividades extraescolares, en saídas ata ao estranxeiro, na organización da cantina escolar..., na creación dun ambiente de colaboración para o desenvolvemento dun proxecto de interese público de primeira orde, na remuneración do profesorado e na formación de futuros profesores. Pola súa banda, tanto a localización como o propio edificio da Sección de Retiro do Instituto-Escuela -actualmente denominado Isabel a Católica- falan de verdadeira obsesión pola excelencia educativa. Poucos solares hai en Madrid da súa calidade estratéxica, ambiental e económico-catastral: á beira do Retiro, do Museo do Prado e do Botánico, detrás do Observatorio Astronómico e nunha contorna educativa en que xa había a Escola de Enxeñeiros de Camiños e estábase construíndo o Centro de Investigación Ramón y Cajal (hoxe pertencente á Politécnica). O edificio en si, coas súas tres plantas, grandioso vestíbulo, 15 aulas e tres salas especializadas para debuxo, proxeccións e ensinanzas artísticas, foi inaugurado no curso 1928-29. Pero o mellor eran a súa biblioteca, no espazo máis luminoso do edificio, xusto ao entrar -da súa dotación orixinal consérvanse aínda 2000 libros, de magnífica edición en moitos casos-, e os laboratorios de Física, Química, Bioloxía, Xeoloxía e Agricultura. Nun deles, o de Xeoloxía, é onde se fixo a fotografía Wert, a contrafío do que a magnífica dotación e organización deste centro público poida representar, tan contrario, por outra banda, á eficiencia instrutiva que este ministro defende co seu peculiar sistema de "mellora". Os mentores deste centro público -obxectivamente magnífico- querían outra rendibilidade educativa: que os alumnos/as do mesmo pasasen da experiencia á lectura e desta á reflexión escrita ou falada, participada cos demais.

É evidente que Wert non foi a sentar a un dos laboratorios históricos do IES Isabel a Católica -en orixe, do Instituto-Escuela- para aprender en que consistiu unha das mellores experiencias que se produciron na historia educativa do noso país, unha das de maior calidade e esixencia tamén no plano do ensino público. Non parece que ese modelo lle inspire nada. Tampouco parece que vaia alí para oír e ver, dar ánimo aos profesores, alumnos e familias que actualmente traballan ou frecuentan aquel espazo académico: qué lles falta, que necesitan, que proxectos poden facer e con que finalidade, en que derive e por que a historia ilustre dese edificio desde os dez anos primeiros da súa existencia. Talvez queira redefinir -aínda que o negue- o que foron os seus duros anos seguintes, ata l970, cuxa Lei Xeral de Educación lle parece demasiado moderna.

Que non se estrañe, xa que logo, o Ministro da LOMCE de que non abonde con facerse a foto. Desentona e non dá un valor engadido á súa xestión política. Proba diso é o rexeitamento que suscita. A estas alturas -e cando xa imos pola segunda folga xeral- xa saberá que non é o mesmo dedicarse a cociñar enquisas para quen queira pagalas que saír ben nas que, de xeito máis ou menos independente, falan do que un fai ou deixa de facer. Ao ritmo que vai, por moitas fotografías que acumule do tipo da que lle preparou El Mundo no Instituto contiguo ao Retiro, vaille a custar ser aprobado por cantos teñen interese serio por unha educación pública de calidade. E se o seu "diálogo" só está atento ao que desexan as elites, pero é xordo ás necesidades e problemas da xente común, que non lle caiba dúbida de que non deixarán de chegarlle mensaxes de todo tipo: o primeiro e principal é que a súa nova lei orgánica só durará o que un caramelo á porta dun colexio. Poderá simular modernidade e eficiencia, pero o resultado da súa gran contribución ao sistema educativo español só será unha crecente ansiedade innecesaria cara a outra nova lei que remova a que está promovendo. O seu adanismo creativo nesta glaciación só incita a recitar, unha vez máis, a triste elixía de Ovidio: Cum subit illius tristissima noctis imago...
Madrid, 13/11/ 2012.

Que hacemos con la educación?...un libro moi recomendable.

 Manuel Menor

Este libro de 63 intensas páxinas acaba de inaugurar unha colección substanciosa na que se pasará revista aos asuntos primordiais que conforman a nosa problemática actualidade. Tarxeta de presentación da mesma, está especialmente pensado para cidadáns preocupados por como en poucos meses os dereitos sociais e políticos que tanto tempo e traballo custaron, están sendo arrebatados con enorme facilidade e desenvoltura. Axudaralles a entender mellor o que está pasando, a desconfiar de versións oficiais enganosas e a resistir na construción dun mundo mellor que o que lles tocou en herdanza. Que hacemos con la educación? herda o mesmo espírito que animou, fai algúns anos, a outras coleccións como De que va, que coordinaba María Fuentetaja desde Ediciones La Piqueta, ou a que Antonio Albarrán desenvolveu con notable éxito desde Editorial Popular: ... A lo claro. Como elas, a nova colección pretende unha reflexión colectiva sobre cuestións perentorias, da man de persoas e colectivos implicados nunha sociedade máis xusta e menos asimétrica, máis consciente e menos amedrentada.

No título completo deste primeiro libro está máis explícito o sentido que o anima: Que facemos para que os recortes e reformas non acaben cun alicerce tan básico da nosa vida como a educación. A pregunta -ou advertencia desesperada- non pode ser máis certeramente crucial para o ensino público, nunha conxuntura en que, -logo dunha ambigua herdanza recibida do franquismo, e dunha transición democrática demediada por múltiples urxencias-, estoupa estrangulando sistematicamente co pretexto da crise e, de engadido, quéreselle impor unha nova lei orgánica inoportuna e inadecuada. Os autores deste pequeno libro tratan de erixir coas súas fráxiles páxinas de papel unha muralla contraria ás políticas conservadoras que están deteriorando de xeito acelerado a calidade e equidade da educación pública española. Consideran que, se non se deteñen a tempo, "podemos estar ante un retroceso histórico que nos devolvería á escola de pobres do franquismo e, en definitiva, a unha universidade só para ricos". A "mellora da calidade", que propugna a LOMCE, desmotivará moito aos profesores, segregará máis aos alumnos e privatizará rapidamente as menguantes dotacións

Agustín Moreno, Enrique Díez, José Luís Pazos e Miguel Recio -amplamente recoñecidos por cantos pugnan por un ensino público digno para todos- repasan desde esta óptica os grandes retos do noso sistema educativo, insuficientemente atendidos ou malinterpretados: o dereito á educación, a educación inclusiva, o currículo educativo, a autonomía e organización democrática dos centros, a avaliación educativa, a formación inicial e permanente do profesorado, a universidade e a I +D, o financiamento educativo e, sobre todo, que facemos coa educación do século XXI, porque, ao final, de pouco valen estes empeños se nos quedamos sen futuro, nós e os nosos fillos. Por todo iso, este libro, ademais de sería reflexión sobre este presente estragado, quere ser chamada urxente a seguir loitando por que a nosa educación pública sexa lugar de encontro, de mellora no coñecemento e a liberdade, de convivencia: esa é a súa esperanza.

Madrid, 11/ 11/ 2012

Wert non responde...pero as preguntas continúan.

5. Como pode sustentarse un proxecto sobre un aspecto tan descualificado polos estudos internacionais como a repetición de curso?
 

Unha das cousas máis sorprendentes da lectura do proxecto é a obsesiva reiteración da repetición de curso nos diversos niveis educativos. Ata o momento non parece que o ministro Wert se preguntara sobre as causas que obrigan aos alumnos a repetir curso (ao parecer abonda con que non respondan ás expectativas das diferentes avaliacións e probas), pero cabe preguntarse se a repetición se produce porque temos un currículo enciclopédico inadecuado, ou porque o tempo que se dá para cursalo non é suficiente para un número importante de alumnos, ou porque pesen circunstancias persoais e familiares desfavorables de orixe socioeconómica ou cultural. En todo caso, a repetición non é a solución. Sucesivos estudos nacionais e internacionais sinalaron que a alta taxa de repetición en España non conduce ao éxito escolar. En realidade, aos alumnos non se lles recupera, senón que se lles castiga e estigmatiza. Finalmente, a pesar do entusiasmo do ministro polos estudos internacionais, esquece un moi recente da OCDE, xa citado, no que, para previr o fracaso escolar, recomenda, entre outras medidas, eliminar a repetición de curso: A repetición de curso é custosa e non mellora os resultados educativos. E entre as alternativas que propón cítanse as de previr as lagoas de aprendizaxe durante o ano lectivo; permitir un pase automático ou limitar a repetición a materias ou módulos reprobados proporcionando un apoio especial; e favorecer un cambio cultural contra a repetición.Pero, claro, as medidas de reforzo e de apoio ao profesorado esixen recursos: é máis fácil facer cargar a repetición sobre o alumnado.
 

6. Como se pode pretender que por adiantar a elección de itinerarios na E.S.O.  se vai reducir a taxa de abandono escolar?
 

Neste punto clave da reforma ponse de manifesto algo que é connatural á mesma: a selección e consecuente segregación do alumnado, así como a falta de igualdade de oportunidades. Adiantar a 3º de ESO a elección de itinerarios significa que unha parte considerable de estudantes só conseguirá un simple Certificado de Estudos, ou, no mellor dos casos, unha Formación Profesional Básica, xa que os Programas de mellora da aprendizaxe que se propoñen non permiten, como no caso dos actuais Programas de diversificación curricular -que esta lei suprime-, o acceso directo ao Título actual de Graduado en Educación Secundaria. O certo é que a segregación temperá do alumnado nos retrotrae ao sistema educativo anterior á Lei Xeral de Educación de 1970; por outra banda, o acceso á Formación Profesional que se propón corre o risco de converterse nunha fórmula para empregar aprendices sen salario. En todo caso, os cidadáns españois deberían saber que moitos dos seus fillos van ter desde moi cedo grandes dificultades para proseguir os seus estudos no sistema educativo. Estes alumnos, xa que logo, non abandonan, sinxelamente expúlsaselles do sistema e, en consecuencia, van aumentar as taxas de fracaso e de abandono.
 

7. Como se vai a pór en práctica o sistema de formación dual na Formación Profesional se o Estado e as comunidades autónomas están levando a cabo grandes recortes en educación e as empresas non manifestaron nunca a intención de financiar activamente esta modalidade de ensino?

O texto normativo confesa que se pretende canalizar unha proporción maior de estudantes cara á Formación Profesional e facilitar as vías de acceso aos graos de formación profesional. Todo o mundo coincide en que a Formación Profesional segue sendo a materia pendente do sistema educativo e produtivo español, pero de aí a converter o sistema educativo nun auténtico sistema dual hai un gran treito (financeiro) que non parece que nestes momentos se poida conseguir. Hai que ter en conta que o financiamento do sistema dual alemán que se propón implantar corre a cargo das empresas fundamentalmente, o que resulta de moi difícil aplicación en España onde unha porcentaxe amplísima do tecido empresarial constitúeno as pequenas e medianas empresas, sen que as grandes empresas manifesten, que se saiba, o seu desexo e a súa vontade de colaborar financieramente nesta implantación. Resulta moi pouco realista pensar que as PEMES vaian financiar a formación dual; a dificultade a priori desta posibilidade parece garantida, máxime se se ten en conta que este asunto non é de exclusiva competencia do ministro Wert senón que é compartida co Ministerio de Emprego. (CONTINUARÁ...)

Máis preguntas para o ministro...

3. De que calidade se fala cando se di que esta lei se promulga para mellorar a calidade da educación?

Aínda que a calidade non é un termo unívoco, na Declaración Universal de Dereitos Humanos, e desde logo na Constitución de 1978, a calidade enténdese en función do cumprimento dos fins asignados á educación, é dicir, haberá calidade cando se logre o pleno desenvolvemento da personalidade do educando, o que en expresión usual identifícase coa formación integral. Non é esta a calidade que impregna o proxecto Wert que, no seu preámbulo, asigna á educación o papel de promover a competitividade da economía, preparando ao alumnado para o mercado de traballo. Dos outros fins, relacionados co respecto aos principios democráticos de convivencia e aos dereitos e liberdades fundamentais, como di a Constitución, non hai nin sombra no proxecto: da formación para a cidadanía apenas queda nada na lei xa que foi suprimida de varias etapas educativas e o que subsiste está sumamente afastado da formación cívica.
Por outra banda, os estudos internacionais aos que tan afeccionado é o ministro Wert non só non apoian senón que descualifican o proxecto, tal e como por exemplo sinala un recente estudo da OCDE, de febreiro de 2012, onde se di expresamente que a calidade faise realidade cando se desprega a potencialidade educativa da persoa e lógrase a inclusión social. O informe da OCDE a este respecto é taxativo: Equidade en educación significa que as circunstancias persoais ou sociais, como o xénero, a orixe étnica ou os antecedentes familiares, non obstaculicen o logro do potencial educativo (xustiza) e que todos os individuos alcancen polo menos un nivel mínimo de competencias (inclusión), sinalando, por outra banda, no resumo introdutorio, que a falta de equidade e inclusión pode levar ao fracaso escolar? Pouco ou nada hai de equidade nun proxecto obsesionado pola competitividade e pola produtividade, propias dunha visión economicista da educación.

4. Como se pode dicir que o principal obxectivo para mellorar a calidade é atender aos resultados dos alumnos (output) e non ao nivel do investimento (input), disociando ambos os termos?

O ministro Wert que se está revelando como un avantaxado alumno no uso da linguaxe, presenta unha verdade a medias: é certo que máis investimento pode non producir máis calidade de educación, pero só cando o país alcanzou xa un determinado nivel de investimento que nós non logramos aínda, sobre todo se tomamos como referencia aos mellores sistemas educativos de Europa. Esquece o ministro que estes sistemas, cos que queremos compararnos, invisten, desde hai moitos lustros, entre un 6% e un 7% do PIB en educación. Segundo as últimas estimacións solventes, o gasto público atópase hoxe, a consecuencia dos recortes, nun 4,3% do PIB fronte á media da OCDE (5,4%), desde logo moi lonxe de países como Finlandia (6,1%) ou Suecia (6,7%), por exemplo, países que veñen realizando ese notable investimento de xeito sostido durante varias décadas e que alcanzan notables resultados nas avaliacións internaciones. O ministro Wert, parece ignorar que no último informe da OCDE sobre indicadores da educación, o de 2012, publicado polo seu departamento, afírmase que os investimentos en educación "son altamente rendibles" e que "a medida que se incrementa o nivel educativo, maiores son os beneficios absolutos que xera o investimento"....(CONTINUARÁ...)

Sr. Wert...temos unhas preguntiñas para vostede.

O ministro de Educación, José Ignacio Wert, presentou o anteproxecto dunha nova lei de educación, a número 11 das promulgadas desde 19801. Con todo, non é unha nova lei o que a sociedade española está demandando senón políticas que melloren a educación, políticas que se pacten coa comunidade escolar, coas forzas sociais e cos partidos políticos para dar sustentabilidade e permanencia ás reformas. No entanto, se se estimase que algunhas políticas de mellora esixirían modificar por lei determinados aspectos, e non se quere que se comece a pensar xa na duodécima lei, sería necesario un gran acordo, como no que no seu día propuxo o ministro Gabilondo, que permitise manter a arquitectura do sistema educativo durante un amplo período de tempo (as reformas educativas só son fecundas se os gobernos sucesivos as manteñen e as reforzan). En todo caso, parece que, sendo tantas as leis promulgadas durante a democracia, a proposta doutra norma dese rango debería ir precedida dun rigoroso diagnóstico da situación do noso sistema educativo -o que non se produciu- e dunha consulta expresa aos representantes da comunidade educativa. Ata o momento non se conta nin cun diagnóstico serio nin co consenso da comunidade escolar -por moito que se afirme no preámbulo -de xeito un tanto cínica-, e, moito nos tememos, que se efectúe tamén sen acordo parlamentario.
Se a todo iso se lle engade o momento no que se presenta a lei, quizá o peor dos posibles, cunha España en crise económica e social, e cun Goberno que sustenta toda a súa actuación política nos recortes orzamentarios, especialmente en educación, non parece que esteamos ante a coxuntura máis adecuada para a tramitación da nova lei nin para suscitar acordos, algo sumamente necesario se se quere unha implantación serena, frutífera e responsable e, como di o preámbulo, sostible no tempo.

Por outra banda, a proposta dunha nova lei debería ir dirixida a mellorar a calidade da educación que reciben os alumnos, a formación e condicións de traballo do profesorado e a asegurar aos pais a mellor educación para os seus fillos independentemente do centro en que os escolaricen. Tampouco parece que sexan estes os fins que persegue a norma, dados os obstáculos e barreiras que se van a aplicar aos estudantes, o claro empeoramento da situación dos profesores e a intranquilidade que lle vai a supor aos pais as grandes diferenzas que poden establecerse entre os centros. En suma, a nova lei parece propor un modelo educativo baseado na selección, a segregación e a desigualdade, que son xustamente as características que os estudos internacionais nunca sinalaron como trazos esenciais do sistema educativo español.
Aínda que é propósito do Colectivo Lorenzo Luzuriaga realizar un documento máis extenso cando o anteproxecto sexa un proxecto debatido no Congreso dos Deputados, como mostra dunha grave preocupación pola orientación do mesmo, e aínda recoñecendo a inoportunidad da norma, diriximos, no entanto, ao Goberno e, no seu nome, ao ministro Wert, as seguintes preguntas:

1 Como se pode afirmar que esta reforma educativa non é ideolóxica cando se constata que é un proxecto agresivamente ideolóxico?

Da lectura do preámbulo da lei e do seu articulado xorden múltiples motivos para a preocupación que está xa aflorando no alumnado, persoal docente, pais e nais de alumnos, axentes sociais e forzas políticas, xa que parece que se propón máis un modelo laboral que un modelo educativo. Non fai falta máis nada que ler as primeiras palabras do texto para darse conta de en que terreo atopámonos. Concíbese un sistema educativo baseado máis na competitividade que na competencia; no mercado, máis que no coñecemento; no emprego, e non tanto no pleno desenvolvemento da personalidade dos alumnos (como di o artigo 27.2 da Constitución). Restrínxese, sen dúbida, a capacidade integradora da escola, xerando unha sociedade máis desigual e, seguramente, máis iletrada. 

2 Como confiar nun ministro que leva un ano subvirtindo sistematicamente a linguaxe, afirmando o contrario do que as palabras significan e tratando de convencer á sociedade da bondade da súa proposta claramente ideolóxica?

Non pasou inadvertido á opinión pública a linguaxe orwelliano do ministro Wert, a manipulación semántica de conceptos, ideas e valores básicos que, de acordo co pensamento neoconservador, están sendo terxiversados: os recortes son reformas; a segregación por sexos é educación diferenciada; os colexios concertados son centros de iniciativa social; o aumento das cocientes mellora a socialización ou, mellor, o número de alumnos por clase non aumenta... flexibilízase; a subida das taxas universitarias e a diminución das bolsas fomentan a excelencia; a educación de cidadáns é adoutrinamiento; endurecer o réxime de bolsas promove o esforzo; empeorar as condicións de traballo do profesorado mellora o ensino; a educación é un gasto, non un investimento; o esforzo investidor da última década non mellorou a educación, senón que é un dispendio; os problemas da educación non son de investimento senón de eficiencia, etc., etc.   (CONTINUARÁ...)

Del fracaso al éxito escolar...

Publicado en Escuela o 1 de novembro de 2012... A publicación fai unha análise real dos datos escolares no "Estado das Autonomías"...

Recaredo Paz, in memorian...

Hoxe máis ca nunca faise necesario recordar a obra de homes que adicaron a súa vida a construír unha obra social para aqueles que o "sistema" deixaba apartados sen posibilidades de futuro. Recaredo Paz foi un dos que merece o noso recoñecemento e gratitute. Manuel Menor, neste artigo, recórdao e afonda na súa obra: Aixiña. De novo necesitamos moitos homes como Recaredo Paz...

Wert rise...e nós...choramos!

De pena...O ministro rise de súa reprobación e nin sequera acode ao Parlamento por problemas "de axenda". Manda a súa muller a defendelo polas tertulias das televisións afíns (incluída a TVE - véxase "El intermedio" do 30/10/2012, terceira parte). Entramentres no Consello Escolar do Estado vétase unha proposta para debater a LOMCE, por usar termos ofensivos, como "contrareforma" (?). A censura ataca de novo! Para chorar!

Texto da "Reprobación"

(presentado por PSOE)

62/000452

(cve: BOCG-10-D-165

Pags. 10 y 11

BOLETÍN OFICIAL DE LAS CORTES GENERALES

CONGRESO DE LOS DIPUTADOS

Serie D Núm. 165

19 de octubre de 2012)

A la Mesa del Congreso de los Diputados

En nombre del Grupo Parlamentario Socialista me dirijo a esa Mesa para, al amparo de lo establecidoen el artículo 193 y siguientes del vigente Reglamento del Congreso de los Diputados, presentar lasiguiente Proposición no de Ley sobre reprobación del Ministro de Educación, Cultura y Deporte, para su debate en Pleno.

Exposición de motivos

Desde su llegada al Gobierno, el Ministro de Educación, Cultura y Deporte ha venido desarrollando un ataque continuado y sin precedentes contra una educación pública de calidad y en la que esté garantizada la igualdad de oportunidades. En diez meses de gobierno, este ministro ha conseguido que se haya producido el mayor retroceso en materia educativa en nuestra reciente historia.

Su política se ha caracterizado por la aplicación sucesiva de recortes de recursos materiales y

humanos que están causando un descenso irreparable en la calidad educativa y, lo que es más grave, en una merma sin precedentes en la equidad y la igualdad de oportunidades. El mayor recorte presupuestario en educación, el cambio de filosofía para introducir criterios no económicos para las becas y una subida de tasas universitarias, han convertido este periodo en el más regresivo en materia educativa de nuestrahistoria. Una regresión que se anuncia que tendrá continuidad con la aprobación de una nueva ley quepretende volver al modelo educativo de mediados del siglo pasado, implantar las antiguas reválidas, segregar a los alumnos desde edades tempranas, recuperar contenidos curriculares de las Comunidades Autónomas, específicamente de aquellas con lengua propia cooficial, y propiciar la desaparición del principio de igualdad de oportunidades en el acceso a la educación, mientras facilita la financiación pública

de centros que separan a los alumnos por razón de sexo.

Su labor como Ministro se ha plasmado en los sucesivos Presupuestos educativos con una reducción presupuestaria del 32,37 % desde el último presupuesto socialista, cayendo el peso de la educación respecto del total de políticas de gasto desde el 0,9% al 0,6%. A esta reducción se han añadido medidas de recorte presupuestario aplicadas al resto de administraciones educativas que han tenido comoconsecuencia:

— La desaparición del programa de educación infantil de 0 a 3 años (EDUCA3), en consonancia con

su convicción de que «esta etapa de la educación infantil no es una etapa educativa», y del programa scuela 2.0 que llevaba las Tics a las aulas en la enseñanza obligatoria

— La merma creciente de servicios educativos, alarmantes en muchas Comunidades Autónomas: el

descenso en las ayudas para libros, material escolar, ayudas para comedor, el cierre y degradación sin precedentes de las redes de escuelas rurales. De hecho ha abierto debates lamentables como la posibilidad de que los niños acudan con un «tupper» a la escuela por la imposibilidad de acceder al pago del comedor por parte de las familias y el descenso de la ayudas a las familias con menos recursos.

— La aprobación de medidas que degradan sustancialmente las condiciones básicas del sistema

educativo, con más alumnos por clase y profesor, y estos, a su vez, con una carga mayor de horas

lectivas, lo que conduce a la supresión de refuerzos y apoyos educativos y a la desaparición de la atención a la diversidad y propicia el despido de 40.000 profesores.

La reducción presupuestaria es especialmente dolorosa en materia de becas y ayudas al estudio por lo que supone para la garantía de la igualdad de oportunidades.

Y sus intenciones son continuar, incluso en mayor medida, este descenso del gasto educativo en los

próximos años, según consta en la última actualización del Programa Nacional de Reformas, de modo que en 2015 disminuya hasta el 3,9% del PIB, reduciéndolo por tanto en apenas cuatro años en más de 1 punto de PIB y llevándonos hasta niveles presupuestarios de hace 25 años.

Esta reducción de medios del sistema educativo público ha sido una constante desde el inicio de su

mandato. Así, su primera actuación consistió en derogar los temarios aprobados para la convocatoria de oposiciones de ingreso a los cuerpos docentes, volviendo a unos temarios antiguos en los que ni siquiera se contemplaba la realidad de las nuevas tecnologías o de internet, con el único objetivo de impedir a las administraciones educativas autonómicas la convocatoria de procesos selectivos durante este año, a pesar de que en este ámbito no se aplicaba la tasa de reposición «cero» vigente para la mayoría de la Administración. Con ello, también se perjudicó gravemente a los más de 60.000 opositores que han invertido su dinero en la adquisición de los temarios y que llevaban preparando durante varios meses las oposiciones.

Ha devaluado la asignatura de Educación para la Ciudadanía y los Derechos Humanos, suprimiendo de su temario el respeto a los distintos modelos familiares, la resolución pacífica de conflictos, la propia orientación sexual o materias como el estudio crítico de las causas de la pobreza o el antisemitismo como forma de intolerancia, y tiene intención de suprimir esta asignatura en la Educación Primaria y mutilar sus contenido en la Secundaria.

En política universitaria también se ha empeñado este ministro en desarrollar la mayor regresión en igualdad de oportunidades, con la mayor subida de tasas, combinada con la reducción del presupuesto para ayudas y becas y la ampliación de los requisitos académicos para obtenerlas y mantenerlas. Además, ha asestado también una brutal reducción al presupuesto, eliminando los programas de internacionalización y mejora de nuestras universidades como Campus de Excelencia Internacional que constituían el punto de apoyo clave de una estrategia destinada a mejorar la competitividad, investigación e innovación de lasuniversidades españolas. Unas medidas que van a dejar una situación financiera muy comprometida a nuestras universidades y que de facto suponen una atentado a su autonomía, lo que provocó el mayor choque entre rectores y gobierno de nuestra historia y un plante sin precedentes al ministro.

Todo esto se ha llevado a cabo sin contar con el principal protagonista: la comunidad educativa. En

lugar de defender al profesorado, se le ha denostado reiteradamente, haciéndole el blanco de sus críticas para justificar medidas y recortes económicos y laborales.

Respecto de las competencias en materia de Cultura, al también drástico recorte presupuestario se ha sumado el incremento del tipo del IVA aplicable hasta el 21%, lo que pondrá en riesgo la viabilidad de muchas industrias culturales de nuestro país, un sector que representa cerca del 4% del PIB y emplea a más de 500.000 trabajadores. Y una medida que supone renunciar a un modelo de crecimiento económico basado en la creatividad y en el valor añadido que va asociado al talento y a la innovación. A ello, se añade, además, sus intenciones recogidas en el anteproyecto de reforma educativa, de suprimir elBachillerato de Artes Escénicas, Música y Danza. Todo esto demuestra un grave menosprecio hacia unsector al que el Gobierno ha considerado más relacionado con el «entretenimiento» que con la Cultura.

La falta de respeto institucional, de sensibilidad y de tacto demostrada en la gestión de los asuntos desu competencia ha sido muy común. Ha venido prodigándose en manifestaciones que no se corresponden con la importancia y el rango del cargo que ocupa. Todavía se recuerdan sus declaraciones sobre la ocupación de plazas escolares por marroquíes en Ceuta y Melilla, sobre la voluntad de las familias para pagar la educación de los hijos, sobre el excesivo número de Universidades y universitarios, sobre la ausencia de relación entre calidad e inversión educativa, o la utilización espuria de falsos textos paraatacar el temario de Educación para la Ciudadanía.

Y en la última sesión de control en el Congreso de los Diputados, cuando pretendía dar explicacionessobre unas manifestaciones también suyas anteriores relacionando el sistema educativo de Cataluña con el sentimiento independentista, y explicando sus intenciones al respecto en la próxima reforma educativa aseguró: «nuestro interés es españolizar a los alumnos catalanes», lo que demuestra escandalosa y sobradamente que el propósito de su gestión como ministro está muy lejos de formar ciudadanos medianteuna educación de calidad, sino que su actuación está determinada por una profunda carga ideológica, que atenta contra el modelo de Estado y el reparto competencial en materia educativa que recoge nuestra Constitución y los Estatutos de Autonomía.

Todo lo anterior le identifica como una persona incapaz para dirigir la política educativa, que si estabaya degradada a consecuencia de los recortes que ha decidido, ahora estará bajo la continua sospecha deobedecer a intereses adoctrinadores, y le inhabilita por tanto para seguir ejerciendo el cargo de Ministrode Educación, Cultura y Deporte.

Proposición no de Ley

«El Congreso de los Diputados acuerda la reprobación del Ministro de Educación, Cultura y Deporte,José Ignacio Wert, por su actuación en contra de la calidad y la equidad en la educación pública y laigualdad de oportunidades en el acceso a la educación, desmantelando un sistema educativo públicolevantado con el esfuerzo de todos durante décadas; por su empeño en reducir los recursos destinadosal sistema educativo hasta niveles superados mucho tiempo atrás; por sus intenciones respecto depromover una reforma educativa profundamente ideológica, regresiva, segregadora y excluyente; por laaprobación de medidas que ponen en riesgo la viabilidad de las industrias culturales españolas; y por sureiteradamente demostrado desprecio hacia los valores, los principios y los derechos que proclama yreconoce la Constitución, y especialmente hacia el modelo de Estado autonómico, su diversidad y surealidad plurilingüe.»

Palacio del Congreso de los Diputados, 11 de octubre de 2012.—María Soraya Rodríguez Ramos, Portavoz del Grupo Parlamentario Socialista.

A democracia era unha demo...

O escritor onubense Pablo Gutiérrez dá conta da "bronca" que leva dentro, o seu "cabreo" contra os "criminais" que provocaron a actual crise financeira en "Democracia", unha novela de corte social que pretende "cagarse na madre de alguén moitas veces".

Gutiérrez (Huelva, 1978) recoñece, nesta entrevista na SER, que no momento tan revolto que vivimos el necesita sacar fóra a súa obsesión por vivir nun país que non lle gusta e que non se move cara onde el quixera. Este profesor de Literatura nun instituto de Sanlúcar de Barrameda (Cádiz), que ten no seu haber premios como o Ojo Crítico de Narrativa pola súa anterior novela, Nada es crucial, plasma en Democracia (Seix Barral) a "insignificante" traxedia dun parado, Marco, "un tipo sen ideoloxía" nin avais que o respalden, fronte a acoso do imperio económico tras a caída de Lehman Brothers.

Aínda que asegura que a novela non pretende ser unha tese porque lle incomoda que un escritor "aleccione" ao lector, recoñece que a novela é claramente social e que dela pódese extraer a conclusión de que a familia na que naces e o lugar do que procedes "condiciona toda a túa existencia" e fai que teñas "máis ou menos posibilidades de supervivencia" nunha crise como a actual. "Da gran depresión mundial pásase á pequena depresión individual", asegura Gutiérrez, quen se mostra convencido de que esta gran crise pasará, do mesmo xeito que o fixeron as dos anos 70 ou 90, pero polo camiño "quedarían tiradas unha chea de xeracións, moitas delas sen solución". Igual ca no Hamlet, ao remate da obra , o escenario estará cheo de cadáveres; caerá o pano e ao erguerse de novo a función volverá comezar. Na novela, o seu autor fíxase no especulador financeiro Georges Soros. Gutiérrez converte a Soros "nun personaxe de cómic, de mestre oriental que todo o coñece e dáse de filántropo cando o seu único interese é lucrarse á conta dos demais". Marco, atopa nos retrincos de poesía que escribe nas paredes da cidade o seu refuxio. A falta de ideoloxía de Marco é, ao seu xuízo, reflexo da que padecen actualmente numerosos cidadáns, "non tanto por ignorancia ou ausencia de formación como por un profundo desencanto", e considera que movementos como o 15-M demostraron que existe interese nos mozos por participar na vida política e cívica "pero non hai confianza en ningún tipo de estrutura". A novela expón, segundo o seu autor, un xogo de palabras co significado etimolóxico de "democracia" (demo=pobo) e cracia (goberno do pobo), e subliña que directamente lle poderiamos quitar cracia e quedarnos só con demo, porque o goberno desapareceu, cedeu a institucións internacionais a súa soberanía e o pobo está sen goberno". A nosa democracia, a dá transción non era máis ca unha demo. Aquí non hai democracia", asevera Gutiérrez, quen subliña que para que exista, ademais de soberanía nacional, ten que haber igualdade, nun momento non que a fenda dá desigualdade é cada vez maior", e tamén xustiza social, "cando sabemos que ninguén vai impor xustiza e vai xulgar aos criminais que nos estafaron e roubaron". Neste contexto, afirma, falar de democracia "é unha comedia", ton que quixo darlle a esta novela nacida "do cabreo" e desde un lugar, a provincia de Cádiz, coa maior taxa de paro de España e no que os profesores de instituto como el non poden esixirlles aos alumnos lecturas obrigadas "porque os seus pais non teñen diñeiro para compralas". Iso si, Pablo Gutiérrez ten claro que o seu oficio verdadeiro e vocacional, é o de profesor, que é o que lle permite pagar a hipoteca e encher a neveira. A literatura queda para o seu tempo libre, "porque mañá -conclúe- ás 08:15 horas estarei dando clase a 2º F".

Entrevista na SER. (27.10.2012)