NON AO PECHE DO IES PORTOVELLO: Un posible pacto educativo pode ser un trampantonxo nada taumatúrxico

10 feb 2015

Un posible pacto educativo pode ser un trampantonxo nada taumatúrxico

Un acordo entre os dous partidos maioritarios no Parlamento sería neste momento altamente prexudicial para o ensino público e para os intereses maioritarios dos cidadáns.

O pasado día dous de febreiro (1), Pedro Sánchez , logo de asinar o xa cuarto pacto antiterrorista -en que de rondón nos coaban a aceptación da cadea perpetua-, tivo a ben explicar a súa aspiración a que non fose o último e excepcional xesto de complicidade cos actuais gobernantes de case todo. Poucos días bastaron para que, de súpeto, se suscitáse no horizonte da responsabilidade opositora a posibilidade de que a educación constituíse o seguinte ámbito en que a confrontación política adquirise estratéxicos perfís máis sosegados (2). Este xoves e venres pasado, días cinco e seis, varios medios se facían eco desta perspectiva que, por outra banda, tan anceiada fora otrora (3).

Tan enxeñoso e rápido anuncio produce sensacións contrarias. En primeiro lugar -e sen paliativos- a satisfacción indubidable de que por fin pareza primar a racionalidade nun terreo suficientemente complexo como transido dunha longa historia de confrontaciones e carencias. Tanto, que, séguese traballando a diferenza, pódese lograr unha maior distancia entre os cidadáns, propicia para o garrotazo incivil, pero no que tamén pode caber a xenerosidade duns e outros con proveito infinitamente máis fructífero para todos.

O insensato, de todos os xeitos, sería quedarse no desmemoriado recitado maquinal da buenaventura e non lamentar o tempo perdido. Máis de tres anos, se non máis, desde que Ángel Gabilondo suscitase como clave para o seu mandato en Educación o pacto social educativo, un intento que as perspectivas de triunfo electoral do PP desbaratou por completo cando xa estaba case concluso (4). Unha frustración, ademais, para cantos aspiraran a que as dúas Españas se atoparan -ou, polo menos, se recoñecesense saudasen-, porque o que veu suceder nestes inmediatos anos pasados foi que o rodillo da maioría parlamentaria afogou todo intento de diálogo. Nada se fixo por continuar o valioso camiño emprendido e si moito por cavar trincheiras máis profundas. E mil dúbidas caben sobre os asuntos a acordar xusto neste momento preciso.

Servirá este actual afán de acordo para borrar tanto orgullo esclarecido como o marcado polos reformismos da LOMCE, a FP básica ou o Decreto último sobre Graos e Másteres universitarios? Lograrían os nosos excelsos representantes dar corpo real á pregoada importancia da educación, con medidas concretas que faculten a todo cidadán acceder a un ensino científico e de calidade contrastada, ata onde lle sexa posible? Poñeríanse de acordo en suprimir todos os signos de desigualdade e segregación que ten actualmente o sistema? Ocuparíanse de que a función docente teña as garantías de dignidade e mérito profesional que necesita, sen encomendalo todo á voluntariosa “vocación docente”? Encargaríanse, dunha vez, de facer que todo o sistema educativo -desde infantil a Universidade- fose un todo capaz de realimentarse entre si para dotarse dos mellores profesionais por medios e esixencia, e con amplo recoñecemento social? Accederían a blindar os orzamentos da educación publica para que tivese a calidade indispensable que os tempos requiren? Tratarían de que a confesionalidad relixiosa non sexa un asunto do currículum escolar formal, como corresponde a un estado democrático e laico?... Ou se querería tan só confirmar a situación de deterioro e minusvalía do público a que se chegou xusto neste momento? Ha de revalidarse como valioso canto se lexislou e decretou no transcurso destes tres anos últimos, de modo que a ameaza que pende sobre iso -como se concertou xusto cando era aprobada a LOMCE- sexa retirada das perspectivas posteriores ás eleccións xerais, coma se aquí non pasase nada e todo estivese no seu debido sitio?

Os candidatos a subscribir este posible consenso de agora farían mal en deixar no aire todo o que, antes de Wert, quedou escrito respecto diso. Foi bastante e a miúdo moi interesante, especialmente cando -contra a inveterada tradición de soster vergonzante cerrazón- se tiveron en conta moi plurais opinións e deixouse constancia de “a educación que queremos” e necesitamos con urxencia. Tampouco é malo acordarse do que ata o Consello Escolar do Estado -pese aos seus condicionantes- reflectiu en canto a carencias e necesidades máis perentorias. De non remar en tal dirección, de nada valerá concordar algo, porque todo se quedará, outra vez máis, en verborrea oca. Unha fronte máis ampla de partidos que veñan a non discrepar en asuntos como os suscitados máis arriba -e que nun pacto que mereza a pena non deberán soslaiarse-, non axudará á nosa deficiente e desigual educación, senón que a aqueixará máis de inamobilidades indiscutidas. Poderá servir estratéxicamente a soster unha fronte incerta ante os cidadáns votantes, especialmente ante os que, indignados por recortes inxustos, mobilizáronse ininterrumpidamente na rúa e nos medios a través de sindicatos, plataformas e mareas diversas, algúns dos cales queren ensaiar unha nova vía participativa. Pero nada máis, logo duns anos tan duros de refrega contra imposiciones inxustas, desmedidas e a contrafío de todo diálogo.

Suponse que os posibles firmantes do desexado acordo reflexionarán previamente -antes de estampar a súa firma- sobre que papel expresivo de sensibilidade social queren representar ante os seus votantes. E igualmente é desexable que non fagan da necesidade virtude para lavar a cara nun ano de tanta expectativa electoral en que se van a confrontar máis virulentamente os intereses cívicos. Neste sentido, a ansiosa dúbida que atenaza á actual dirección do PSOE é particularmente inquietante (5). O medo a quedar relegados ao terceiro posto de intención de voto que mostraba a última enquisa do CIS, pode facerlles perder o valor que o seu partido representou para moitos votantes e afastarse aínda máis dos seus verdadeiros acenos de identidade. Ao PP, en cambio, viralle moi ben a perda de sustancia do PSOE: non lle propoñería un pacto ou acordo se, en contra do que fixeron cando as enquisas lles agoiraron maioría absoluta, non necesitasen agora ampliar o seu circuíto de confianza e saír dun desprestixio gañado a pulso. Ninguén de cantos protestaron estes anos contra as políticas educativas do PP entendería que, polo prurito de sentirse interlocutor privilexiado -á altura de presuntas responsabilidades de Estado que o duopolio partidista conleva-, o líder do PSOE abrazase ás políticas que veu plasmando Wert ata agora mesmo. Cometerían un grave erro, ademais, se entendesen que o da educación é un campo menor de intereses en conflito e minusvaloraran a súa enorme carga simbólica para a xente nova que non queira perder a esperanza de futuro. Sen contrapartida ningunha para unha educación máis democrática, máis xusta e menos discriminatoria que a lograda ata este momento, se asinasen o cobizado acordo é moi probable que acabasen reducindo ao PSOE a un papel meramente subsidiario na vida política nacional.

……..