A palabra “aquelarre”, asociada a bruxería,
expresa anceios segregadores, desleais coa CE78.
Se un non quere, non ve nada, deixa que todo siga igual,
pero non por iso cambia “a realidade” no que teña de problemático ou
desacougante para as nosas vidas. En tales casos, salvo que se queira partir de
que nada é cognoscible nin merece a pena coñecerse nada, só cabe preguntarse
que será “a realidade”, se algo que está máis acó dos nosos soños -que se soña
a si mesma, como dixo Pedro Salinas-, ou se é un conxunto observable,
analizable e interpretable para saber a que aternos ante algo que nos afecta queiramos
ou non.
Capital cultural
Como non nacemos coa predeterminación de sabelo
todo, e ímonos facendo aos poucos cun “capital cultural” do que vivimos, que
sexa realmente “a realidade” ten moito que ver con como nos educaron. E claro
que non todos temos o mesmo capital cultural, porque non todos tivemos a mesma
sorte á hora de nacer. Con todo, hai partidarios de que prosiga a desigualdade
de partida nos sistemas que dispoñamos para educar ás xeracións novas; non é
raro, xa que logo, que aos sexan educados selectivamente na distinción, non
lles guste o que non coincide cos soños en que os educaron. Ha de dicirse,
ademais, que, por pura lóxica, non son poucos; case todas as xeracións
anteriores a 1984 -en que empezou a normalizarse que non tiña sentido que a
metade da humanidade fose educada separadamente da outra metade-, en todos os
colexios e institutos, escolas e demais centros educativos españois educábase a
diferenza. Cara a esa data, na etapa de Maravall no Ministerio de Educación, normalizouse
a coexistencia de mozos e mozas nas mesmas aulas. Desde a Lei de Ensino Medio
de 1938 en diante, todas e todos os que acadaron a ter praza escolar -non se
esqueza que ata case o ano 90, non se acadou ter escolarizado a todo o alumnado
inferior aos 14 anos-, foramos educados mirándonos como estraños; elas cos seus
labores domésticos, e eles no seu fervor masculinizante, mentres o cura de
Relixión alimentaba unha versión patriarcal de homes e mulleres. Non se esqueza
tampouco que aínda en 2013, a LOMCE volveu a propugnar estas distincións, que
aínda colean en colexios partidarios de que non se mesturen nenos e nenas .
É dicir, que os tabús inconfesos de moitas
xeracións atrás están orgullosas da suposta naturalidade de que sigan reproducíndose
estas cousas, como moi expresivas de “a realidade”. Non deberiamos, pois,
estrañarnos demasiado de que haxa españois e españolas empeñados en demostrar, de
modo oportuno e inoportuno, a súa extrañeza de ver mulleres dispostas a exercer
os dereitos igualitarios que a CE78 lles recoñeceu e que leis posteriores -de
rango orgánico algunhas- volveron a reiterar, concretar e ampliar. Esa
independencia na igualdade parécelles demasiado, e gustaríalles recuar a como
foron estas cousas antes, cando elas facían enxovais para xustificar o “servizo
social”, ou cando antes de 1931 -e recuperado en 1976- nin votaban, porque o
que estaba establecido era que debían ser sumisas, obedientes e menores de
idade sempiternas, pendentes da casa e o marido. No século IV a. C.,
Aristófanes xa deixou escrito na Asemblea
das mulleres como as vía a elas mellor preparadas para participar en
política e administrar os bens comúns de todos. Talvez por ese temor, os máis
pagados de si mesmos, cohibidos respecto de a suposta superioridade en que os
educaron, aproveiten calquera circunstancia que lles depare “a súa realidade
mental” para volver, volver e -como o tango triste- seguir volvendo a como
sempre debían seguir sendo estas cousas.
Aquelarre
Este é o “aquelarre mental e cultural” resultante
das estratexias educativas que, logo da LOECE de 1980, seguiron favorecendo os “idearios”
privados e que aí seguen, en nome da “liberdade de elección de centro” como o
máis “natural”, referendado por textos ancestrais descontextualizados para que
todo confesionalismo lles dea máis razón. Sería desexable que os que pregoan o “PIN
parental” e similares xeitos de educar na distinción, no caso de que queiran
protexer ás súas fillas e fillos de todos os conspiradores do mal, lles lean
polas noites as historias sobre o trato que a Inquisición daba ás que chamaban “bruxas”.
No século XVII, procesos como o de Zugarramundi tiveron moita presenza política
e cultural; tanta que o posible inventor do traslado do significado de “aquelarre”
como terra de cultivo, a reunión satánica -de bruxas e brujos-, alcanzou a ter
éxito co deslizamiento semántico; tanto que aínda soa mal cando políticos de
agora mesmo usan esta palabra para falar de mulleres que deciden actuar conxuntamente
na esfera pública.
A connotación que queren trasladar ao noso
subconsciente é a de “bruxas” no seu sentido máis pexorativo. Antes de meternos
nese xardín -en que ansían meternos- protéxanse lendo As bruxas de Salem, que Arthur Miller estreou en 1953, en pleno
macartismo americano. Aproveitando a analoxía duns xuízos que, contra unhas
supostas bruxas, habían ter lugar en Massachusetts en 1692, Miller advertía aos
espectadores da súa obra teatral sobre os riscos do extremismo, os falsos
testemuños e a intromisión desleal nas liberdades individuais, as que se se
suprimen arruínan a vida da xente.
A “realidade”
Os cidadáns temos dereito a saber que opinan os
nosos políticos sobre a “realidade”, e por moito éxito twiteiro que lles poidan
deparar disparatadas alusiones a reunións como a que estes días fixo que algún
amentando a palabra “aquelarre”, non teñen dereito a confundirnos. Se non saben
que “realidade” convén á maioría dos españois e españolas ou teñen lapsus
fortes como este, mellor sería que se calasen: empezan por esnaquizar a semántica,
seguen coa sintaxe e acabamos todos feitos unha lea. Se estudaron en colexios
tan selectos como din, proben a falar razonablemente e, no canto de dar voces
resentidas, intercambien ideas, análises e solucións sobre a dura “realidade”.
Se non nos toman por ignorantes, verán que todos gañamos en convivencia.
TEMAS:
Macartismo.- Patriarcalismo.- Segregación.- Coeducación.- CE78
MMC (Madrid, 18.11.2021).
No hay comentarios:
Publicar un comentario