O ser e non ser desta guía de acción social e política é moi
manipulable con pretextos variados; tamén o son os medios para facelo.
Os debates electorais que han ter lugar con
motivo das inminentes eleccións andaluzas obrigan a quedarse co retrouso
do “interese xeral” que os candidatos aínda reiteran. Todos o mencionan
incesantes. Uns para revalidar que xestionaron ben o “benestar” da xente; os
outros porque o seu si sería un pacto de goberno leal, sen ocultaciónd nin
enganos. Pretender dilucidar coa información destes desencontros o que é de
verdade o “interese xeral” é admitir que “o interese xeral” é moi particular.
Mediatizacións do interese xeral
Estas eleccións do próximo día 19 abren os primeiros pasos do baile que se aveciña coas
xerais. É de supoñer, pois, que, no que quede de lexislatura oiremos falar
moito do “interese xeral” en variadas versións particulares; o gran aliado de
cada participante será a capacidade mediática que teña para estar na
competición. Procurará que as súas mensaxes non entren nas complexas análises
dos contextos xeoestratégicos de dous asuntos que xa preparan o terreo.
Controvertidos nas súas causas, Ucrania e a súa guerra, e as relacións
de España co Magreb, no Norte de África, xa dan abundante munición para
a belixerancia informativa desde a súa exégese do “interese xeral”; os modos
como afectan ao noso peto as consecuencias destes asuntos, poñerán máis en
primeiro plano o prezo dos garavanzos que, in
illo tempore, interesaba a Manuel Fraga. O seu adobo predilecto volverá ser
a “liberdade” en versión neogalaica e tampouco faltará a inevitable “igualdade”
dos cidadáns, sobre todo a de quen non ten escapatoria. A “fraternidade”,
o outro pé do lema de 1789, podería desviar a mensaxe principal sobre o “interese
xeral”.
Levamos máis de 20 anos de advertencias sobre o
cambio climático e, de momento, malia a que non soportamos a decena dos estraños
40º de temperatura destes días, non cambiamos ningún hábito significativo; é de
esperar que a crecente presión destas dúas circunstancias coxunturais, que
darán moito que falar, axuden pouco a que nos decatemos a tempo do que sexa o “interese
xeral”. Non se pode dicir, con todo, que non teñamos abundantes relatos e
información sobre estes asuntos de base; por cantidade non vai ser, desde
fai máis de cen días, circula abundante. Podemos estar recibindo información de
continuo, sen chegar a ningún coñecemento consistente; ata poida que
esteamos chegando a desconfiar de que non hai garantía no moito que nos contan,
ou que haxa manipulación para que, sen saber, asintamos ás interpretacións que
propoñen.
Metidos en tales elucubracións, os máis escépticos
lamentarán non ter tempo nin medios para alcanzar a saber o que non saben sobre
multitude de historias e traxectorias que se cruzan en asuntos relevantes para
a súa estabilidade emocional. Sacarán a relucir que as falsas noticias e
informacións teñen ampla circulación, sen que sexa fácil delimitar qué sexa
verdade ou mentira, qué mereza compromiso e, se cadra, tamén o voto. É dicir,
que nos meses que se aveciñan váiselles a poñer difícil delimitar de modo
fiable que sexa “o interese xeral”. Na súa experiencia democrática
están, por demais, bastantes mosqueos que tampouco lles axudarán a entendelo.
Non lles serven persoas con cargos ilustrísimos pero pouco exemplares respecto
de esa guía de conduta; e tampouco o fan decisións e opinións de políticos
relevantes -incluídos alcaldes e presidentes de Comunidade-, que pese á súa
teórica proximidade ao cidadán, parecen doutra galaxia. A súa inmersión nos
problemas reais é tan carencial que o idioma que falan non vehicula o seu
pensamento; a mediocridade do que comunican, nas comparecencias das súas
omnipresentes atriles, quere sumir aos oíntes nalgún sopor virtual que
supoñen máis efectivo que os datos e os feitos.
Educar o pensamento crítico
Esta efectividade a curto prazo, ruidosa nos
medios e Redes sociais, que impoñen especialmente cando a realidade é
problemática, é digna de ser tida en conta, pois o relato que adoita propiciar
contamina a fondo o coñecemento sobre do que se xoga en cada momento tralo seu
modo de dicir ou facer algo por “interese xeral”. lograron impoñer, por
exemplo, que, onde estea o seu hipotéticamente valente defensa de “a
liberdade á madrileña”, os problemas que poida traer á convivencia das rúas
non teñan carta de natureza, e que non existan os que só queren unha liberdade
normal, sen adxectivos. Mentres entonan soados alegatos contra currículos e
libros de texto, por suposta ideoloxía contaminante, non falan da
ignorancia que os máis débiles han soster ante as violencias habidas e por
haber para que a súa vida non mereza a pena. Cando atenden ao negocio da rede
privada de centros e ao privilexio da selección social da súa clientela, á
rede de amigos que lles sostén o tinglado mediático non lles importará que non
se atenda a unha cidadanía que estará toda a súa vida á que che sae. Parece que
a este tipo de políticos e asociados o que máis parece interesarlles do “interese
xeral” é promocionar aos máis capaces de berrarr as súas consignas, sen
importarlles que a ignorancia faga invivible este mundo a moitos.
Un ensino capaz de educar no pensamento crítico
ou a simple capacidade de expresar as necesidades ante o que ocorre, non lles
interesa. “O interese xeral” é un asunto demasiado importante para que o común
dos mortais se decaate; mellor distraer con asuntos que fagan abundante
ruído, que infantilicen ou dean a entender que é estúpido crer que as
fraudes á ética común teñen arranxo. Dito doutro xeito, que este é o caldo de
cultivo en que cociñarán a mensaxe apropiada para promover as súas receitas
salvadoras.
Todo o que merece a pena require tempo e paciencia
para decatarse de que vai; pero tamén é posible que nos estean educando para
que nos deixemos conmover polas suxestivas excitacións que pregoan; a
ignorancia é atrevida e pode facer crecer os adeptos aos máis rancios xeitos de
entender “o interese xeral”. Moitos adictos a estes sofismas teñen ben
acreditado que a corrupción que poidan carrexar á convivencia colectiva non
lles importa.
TEMAS:
Interese xeral.- Intereses abusivos.- Información e Coñecemento Manipulación e
ignorancia.- Educación pública.
MMC
(15.06.2022)
No hay comentarios:
Publicar un comentario