Do fútbol na sopa ao insulto da intelixencia

A verdade e o coñecemento están a ser varridos da escena pública, aínda que o momento requira máxima atención e discernimento

Remata novembro, acéndense as luces de Nadal para animar a nosa capacidade de consumo ata a extenuación da tarxeta de crédito, precedidas do Black Freeday comercial que, desde 2011, coaron como sublimador da colonización das mentes. A moral e a ética non están de moda estes días. Se ninguén se fixa no que pasa a dúas horas de avión en Ucraína e arredores, nin no que o C02 que emitimos modifica o ecosistema en que vivimos, todo capacita aos humanos para ser felices nesta Terra, como soñaban algúns constituíntes da Constitución de Cádiz, en 1812. Parece que debamos non parar de cantar: Turrón, turrón, manteigadas e limón!

Fútbol

Para adornar a torta dos soños de grandeza e distinción, sen que diminúan os da seita pragmática dos emprendedores, estes días acompañaranos unha demostración de humanos dando patadas a unha pelota. Nun lugar dos contos das Mil e unha noites, Sheherezade xa se encarga de que durmamos pracidamente e nos deixemos levar na súa alfombra máxica sen pensar nos miles de persoas que deixasen as súas vidas para construíla, nin nas formas medievais de convivencia dese espazo terráqueo en pleno deserto; os que voen a el cos futbolistas han de reprimir os seus soños para non romper o feitizo da pelota sobre un céspede impoluto, ben regado e con aire acondicionado.

É outro mundo. Diñeiro é diñeiro e París –perdón, Doha- ben vale unha misa, un mundial de fútbol e o que faga falta. Juan Ruiz, o arcipreste de Hita, xa dicía no século XIV, que “moito faz o diñeiro, moito é de amar/ ao torpe faze bo e home de prestar/faze correr ao coxo e ao mudo fablar…/ Se tovyeres dyneros, avrás consolaçion,/… comprarás paraíso, gañarás salvaçión…”. No masaxeo das nosas neuronas, cobran sentido os sorrisos de dentífrico das azafatas-xornalistas poñendo ao alcance das nosas fráxiles entendedeiras a alucinada linguaxe profética dos xogadores, adestradores e directivos que se digna explicarnos un espectáculo que nada ten que ver coa pelota de trapo con que nos entretiñamos cando xogar ao fútbol era todo menos iso.

Sanidade

Tamén soñaramos con que a Sanidade sería outra cousa e segue o sistema de Saúde Pública renqueando nas Comunidades españolas, con Madrid dando a nota no trato aos médicos e enfermeiros. Se non paran de incordiar –veñen dicirlles-, reclamando á Consellería correspondente a súa atención son culpables e con pouca “vocación” para atender pacientes; é a Medicina unha profesión sacrificada, onde deben poñer esforzo, ademais de coñecemento, para que non haxa problemas. Segundo estes xestores, é de pouco profesionais non atender a 80 pacientes por minuto, non ser formados coas competencias regradas para aguantar carros e carretas. Se no canto diso, se poñen en folga ou convocan manifestacións, colapsan ambulatorios e hospitais, e aumentan os problemas o mellor sistema sanitario do mundo mundial.

Aos profesionais da saúde que temos dálles por desentoar cando oen a algúns políticos .-e políticas- expresarse. Teñen claro que a partitura é outra e que, aínda que paren as súas reclamacións, todo seguirá sen xeito nin modo con tal que as aseguradoras privadas sigan aumentando a rendibilidade. Proporciónalles gran tranquilidade lograr que haxa xestores públicos máis vagos para atender as demandas cidadás que para propiciar intereses privados; o negocio sanitario bate récords e moitos que viven da medicina calan, non sexa que teñan represalias. O único problema -para o que xa tratan de que calle o vello recurso ao diaño e os seus colegas do mal- é que renda o desconcerto entre os posibles votantes das eleccións que veñan coa primavera: A quen votar, se os opoñentes son os malos, queren desfacer España, e quitarnos a liberdade de tomar cañas nas terrazas desmedidas do barrio, e a suprema opción de morrer na cola de espera dalgunha urxencia?.

As verdades do Senado

Nestas estamos e o líder ao que precede un currículo de bo xestor en Galicia -con desacordo da metade dos galegos- e trata de “conservar” ese soniquete, pretende que sexa fama pronto, mellor mañá que pasadomañá, que ten ao alcance da súa man A Moncloa. Fala coma se lle sobrase prudencia e, desprezando ao hemiciclo e ás eleccións xerais, tenta que vexamos que non ten opoñentes da súa talla: un pequeno sopro da Fortuna farao presidente. Non cae na conta de que para sacar proveito á arte de ter sempre razón ante os seus posibles votantes, e derrotar previamente aos seus opoñentes con independencia da verdade da súa argumentación, é imprescindible ter en conta que as técnicas sofistas que os seus asesores lle escriben nese papel con que anda sempre entre as mans, teñen uns límites moi curtos. Se o adversario é hábil, faille pensar que o único recurso que queda é este de o argumentum ad hominem que está a empregar, e pasarse nesa táctica é caer no ridículo. Schopenhauer, experto nestas lides, xa advertiu que, ao personalizar, “abandona por completo o obxecto da discusión e dirixe o ataque á persoa do adversario, tórnase insultante, maligno, ofensivo e brután”. É dicir, que non apela ás facultades do intelecto, senón “ás do corpo, ou a animalidade”, cando Aristóteles indicara na súa Política, hai 2500 anos, que as palabras e non as voces -que compartimos cos animais- son a expresión da racionalidade de quen queira exercer como “ser político”.

Pero seguimos esperando a Godot. Mentres os opoñentes lle ensinan ao Sr. Feijóo os xornais en que se guionizan antes das súas intervencións as invectivas que fará en sede parlamentaria ou nos medios amigos, os xuíces seguen á espera de que decida cumprir o que mandaba a Constitución desde antes de que chegase a Madrid con fama de bo xestor. As mulleres seguen esperando que retire do Tribunal Constitucional os requirimentos do seu partido, e que os susurros da Conferencia Episcopal queden nas pavías; e, no relativo ao Si é si e a súa ordenación apropiada, todas esperan a súa disposición real -non retórica e oportunista- a botar unha man en prol de máis da metade da cidadanía española. A este ritmo, falar por falar é o seu signo de desprestixio crecente; ben é verdade que, se cre na verdade absoluta, e nos que din ser os seus funcionarios, decidir desatendelos determina ser expulsado ás tebras exteriores do poder. Os bos aprendices de bruxo sábeno…, e máis se son galegos.

TEMAS: Mundial de Fútbol.- Sanidade pública.- Moral e Ética política.- O sofisma como argumento político.- A masaxe mediática.

MMC (Madrid, 23.11.2022)