As necesidades sociais comprimen os tempos

 

A Educación e a Sanidade mostran estes días gran tensión; a resistencia dos materiais reséntese.

 

Co tempo, os materiais evidencian se a súa capacidade para resistir esforzos, faios inservibles e inútiles. En cuestións de socialización, corresponde á Historia principalmente, e dalgún modo ao Xornalismo serio, prestar atención aos factores que interveñan nesta evolución, un traballo no que a Socioloxía, a Estatística e outras áreas das Humanidades prestan valiosa axuda para entender qué pasa e qué conviría facer. Quen desde a representación política deba decidir como máis útil e seguro para o colectivo cidadán viven noutra fase, non necesariamente coherente e, a cotío, contraria ás investigacións realizadas.

Na realidade social, cantos participan neste proceso analítico, e no decisorio, non son seres celestiais. Por iso mesmo, as súas formas de mirar unha realidade sempre complexa son dispares e, en moitos casos, opostas, o que determina que o que vén ou non vén pode ser invención cando non trola e sofisma para distraer a atención dos demais. En todo caso, este presente leva un mes moi acelerado -adxectivo evidentemente subxectivo-, porque a cronoloxía é a que é. Non cabe dúbida de que a chegada de Mr. Trump&Asociados ao trono de Washington está a xerar unha desazón grande en cantos non perden ollo dos telexornais, as accións de Bolsa e as dos xefes de Estado europeos. É apocalíptica para moitos, esperanzada para outros, e equívoca para cantos queren ter idea de cara a onde cae o Norte ou o Sur da dirección do vento que sopra.

 

A mediados dos anos corenta, Borges xa deixou medio resolta a cuestión medio bizantina de se o tempo é circular ou lineal nun relato curto en que “dous teólogos” entreteñen toda a súa vida na defensa dunha ou outra posición, mentres melloran as súas competencias en lanzarse improperios, condenas e meigallos. Coma se o tempo se detese, volven aqueles “monótonos” do Aleph disputando se “nada é o que non fora e que non será” ou se o tempo non é circular, cando este momento  ofrece moitos indicadores para que vexamos se avanzamos, retrocedemos ou estamos onde sempre. No anverso e reverso dunha mesma realidade, poden os de Elon Musk e a CEPAC divulgar nas redes a epifanía dunha nova humanidade da que son avanzados misioneiros, pero ninguén debería esquecer que os motivos de desgrazas non son de onte ou antonte. Moitas veñen de moi lonxe e algunhas estiveron aí sempre, sen ninguén que se ocupase de poñerlles remedio. Hai persoas ás que o presente de indicativo dalgúns verbos sempre se lles resistiu e nin sequera poden conxugar o pretérito imperfecto. Educarse e curarse, por exemplo, son verbos reflexivos cuxa acción depende dun sistema de educación e outro de sanidade, dous piares  que estes días chaman a atención sobre a súa real situación. A súa  distancia de a retórica con que os encobren as políticas de benestar reside en que Educarse e curarse implican accións que executan outros, non o suxeito, e a cuestión é se son de todos e para todos.

 

A conxugación do presente educativo e sanitario

Onte, día 23, unha gran manifestación en Madrid veu lembrar que a única educación ao alcance da maioría cidadá, a da rede pública de centros, ten carencias graves en todos os seus niveis, ben sexa a Educación Infantil, as etapas intermedias do Bacharelato e a FP, antes da Universidade e, tamén, os graos superiores desta. Os datos de cocientes de alumnado por docente, gasto medio por alumno e distribución selectiva de cantos queiran estudar, contradín o suposto dereito a unha educación digna para todos, e difiren do xusto equilibrio que ten que haber para que a “liberdade” e “universalidade” de que fala o artg. 27 da CE78 sexan verdade. Segue sendo moi aleatoria, con todo, a igualdade de todos en canto a dignidade do trato, mentres o investimento de diñeiro público –o das Comunidades éo- en negocios privados crece e, ademais, hai centros en que o confesionalismo xustifica unha rede educativa que beneficia a uns poucos segregándolos da convivencia coa xente corrente. A prevalencia dos “fracasos escolares” neste outro colectivo fala de desinterese e falta de coidado; e conta así mesmo que este “ascensor social” está gripado, sen ninguén que o repare.

 

Avecíñase, en marzo, unha folga de tres días de similares razóns no concernente a outro ben fundamental: a Sanidade. Os profesionais dos seus distintos niveis, especialidades e competencias para atender a saúde dos cidadáns, están fartos de incumprimentos, promesas erradas e malos modos de xestionar un ben público detraendo recursos para o crecemento exponencial de beneficios privados. A privatización neste terreo, que tamén vén de lonxe, segue crecendo e os/as cidadáns/as con problemas atópanse con muros de espera e derivacións a lugares insospeitados. Non se senten da mesma tribo que quen, ante situacións parecidas, achandan coa súa renda diferencial os máis diversos problemas. Quen teña biografía relativamente longa pode testificar que na súa infancia xa se falaba de discriminacións deste tipo; non lle estrañaría moito o acontecido a outras 7291 biografías en residencias madrileñas. Os seus desvíos de atención -significados como “esas merdas” polo centrimadrileñismo hai pouco-, fixeron que a última conxugación do presente que lles era debido se pareza ao do Inferno de Dante.

Carandell escribía en 1976, despois de estudar en colexio privado, que aquel fora “un tempo perdido”. E xa Unamuno botara de menos en 1903, que o verdadeiro espírito democrático do ensino non estivese en que “todos os nenos dun pobo, desde o fillo do máis rico ao máis pobre” non consistise en que todos compartisen os pupitres da mesma escola. Case en marzo de 2025, ninguén debería espantarse de que o neoconservadurismo recobrar posicións no panorama sociopolítico aquí, en Alemaña, en EEUU e en media Europa. Ser partidario da circularidade do tempo ou da súa continuidade debera aclarar as supostas “melloras” non habidas en todos estes anos. A documentación existente non é optimista. Aristóteles xa reclamaba –catro séculos antes da era cristiá- a necesidade de “unha mesma educación de todos, e que o coidado ha de ser común e non privado”, se se busca coherencia co que necesita a POLIS. E Karl Polanyi (A gran transformación) argumentaba en 1944 fronte ao liberalismo colonizador das vidas alleas, que, ao naturalizar a competitividade social e as paixóns humanas -boas ou malas-, estas tomaban a educación e a sanidade como escaparate de “ostentación cerimonial”, para “estimular ao máximo a emulación”, non para crear comunidade democrática. Moita sorte no camiño!

TEMAS: Tempo e cronoloxía.- SANIDADE/EDUCACIÓN- Estado de Benestar.- Dereitos sociais.- Cidadanía e clases sociais.

MMC (24.02.2025)

Máis que repetir circularidade, a Historia europea ten continuidades.

Non é retórica o que falta, senón esperanza obxectiva para mellorar o rumbo do benestar das persoas.

 Bastou que o Tío Sam esbirrase, para que en Europa cundise a febre e os síntomas de graves doenzas. Os medios, secundados pola multiplicidade de opinións dos vinte e sete, deron en elucubrar no destino que espera a Europa. Coma se de súpeto se rompese unha burbulla de vida supostamente distinta á do resto dos mortais, con principios e organización sen parangón, comezaron os queixumes; descuberta a súa fraxilidade, as elucubracións sobre o futuro de 347 millóns de europeos non cesan.

Como sempre, a poliédrica realidade do que acontece ofrece moitos lados. Para contala, tan equívoco é partir da liñalidade do tempo, en que o que vén é mellor que o que hai, como imaxinar que o que acontece non é senón repetición de si mesmo, algo eterno e inmutable. A vella alternativa entre Heráclito e Parménides na que se moveron as narrativas de Historia, ensináronnolo moito. Nos 40 anos de posguerra española, os libros de texto repetían incesantes que viviamos un momento providencial de exaltación do ben fronte ao mal e os seus propagadores, para engadir que había que sostelo sempre. Só cara a mediados dos anos setenta, Heráclito volveu ter algunha cancha para observar se cambiaramos algo; dicían que iamos cara a un horizonte moito máis dinámico, no que agora cabía Europa e, mesmo, o resto do mundo: esa era a gran variación que contaban os libros de texto aos infantes e adolescentes e ninguén podía contravir. Por decreto de 1939, o Instituto de España encargárase de contar, en formato supostamente escolar, o modelo de Historia que había que aprender. Os que sabían que estaba a pasar non tiñan voz para contalo e, cando nos anos sesenta e setenta migraron por media Europa, traballando onde podían, advertiron que había outra Historia, moi distinta da que aquí viviran. Vén a conto para non caer no falso punto de vista de que todo ten que suceder como o teñan na cabeza os sagaces os outeadores do inminente futuro deste presente, cual arúspices de Delfos.

O destino?

Por se axuda a clarificar a situación, convén lembrar que o tempo histórico non é senón unha serie de continuidades que se encadean entre si, e que o que máis cambia, mesmo nos tempos curtos ou evenemenciais –que dicían os franceses- é a nosa maneira de mirar. Virgilio, a quen a Historia se lle entrecruzaba con prefixos culturais para contar o que pasara en Roma, utilizou moito o termo fatum, que cabe traducir como “o destino”. No seu Eneida, lida amodo, non é tanto algo obxetual e determinista, capaz de superar o que na súa cosmogonía era o poder maior dos deuses, senón o resultado dun conxunto de decisións que, entrelazadas con outras, fixaban a secuencia dos procesos que viñan despois. É fatídico o que sucede con Trump e as políticas rápidas e intrépidas que poñen en marcha os seus decretos cesáreos? É continuismo do que non se fixo, cuxas fendas encadean decisións sobre o que vén?

Baldomero Moreiras. Entroido, 1980

O núcleo do que sucede neste instante vira ao redor de Ucraína e as súas implicacións con Rusia, Europa e, en definitiva, o papel de EEUU nun mundo cambiante; testemúñao ben a reunión urxente “de crise” en París de sete dos vinte e sete. Con todo, os movementos de peóns, torres, cabalos e alfís nese taboleiro foron determinando un xaque mate en que se adiviña quen perde, quen gana e quen quedan coa sensación de burlados xusto neste momento. É unha historia que vén desde que os países europeos perdemos dúas guerras mundiais -a segunda despois dun ensaio moi eficiente de tres anos en España-, sobrepasamos en conxunto preto de 70 millóns de mortos e demos espectáculos infames, como os dos campos de concentración, asolamento total de cidades, migracións e exilios sen conto, e quedamos en disposición de asumir a colonización americana en plena Guerra Fría. O Plan Marshall axudou o seu, e a presenza constante da OTAN, a CIA e a súa axenda naqueles Cadernos do Congreso pola Liberdade e a Cultura que, entre 1953 e 1965, puxéronnos aos europeos ao lado bo da historia, fronte aos malos, que pugnaban o seu por levarnos ao seu camiño. Cando aquela filmografía de Far  West alcanzou 1986, España decidiu, tras o “de entrada non” de 1982, aliarse tamén con este conglomerado no que, desde 1953, coa “Paz de Madrid”, estaba xa metida. Ou máis atrás talvez. Se facemos caso ao que hoxe se sabe da espionaxe inglesa e americana, desde 1947 estaba decidido manter ao Caudillo baixo palio e, captados cantos podían contribuír na súa contorna a que alí seguise, a suposta soberanía española estivo intervida e ata subornada. En 1991, Bailando con lobos, descubriría algo aquel Cabalo de Troia colonizador, pero estabamos demasiado distraídos coa recente adhesión ao “mercado único” en 1986 e a expectativa do Euro desde que se empezou a falar intensamente del en 1995.

No longo prazo, por tanto, ben merece a pena non estrañarse moito de que os amos do taboleiro de xadrez decidisen recolocar as pezas do xogo en nova posición. Que caiba facer a estas, especialmente ás que só contasen como comparsas na sorte de Ucraína , non é insignificante. Nin neste territorio nin no de Palestina deu Europa sinais de suficiente autonomía desde 2008, 2014 e 2022, para mover posicións nos escaques. Ao seu retórico discurso do ben e do mal, por máis ditirambos que lle sigan dedicando os vates da Unión Europea, non lle faltan os disidentes da harmonía do coro. Entre o que debe ser e non é, a corte de Trump  -como sucedía nos barrios de moitas infancias que hoxe peitean canas- tenlle interposta nestes 27 países non demasiado unidos unha clá de partidarios que acirran os seus negacionismos, a súa brutalidade e histrionismo provocador. Faránnolo ver ben en Alemaña -o que era motor do conxunto- as eleccións do día 23 de febreiro; máis preto, ocupando as beirarrúas españolas, os remedan cantos se entusiasman coa  liberdade de beber cañas.

Na Historia, nada é cuestión de sorte. Desde 1953, fomos colonia americana de bebedores de Coca-Cola; en diante , serémoslles máis útiles se a chispa da vida non alcanza ás neuronas. Con menos credulidade no aprendido, talvez poidamos revisar qué fixemos coa docilidade e o acomodo ás estratexias dos amos e os seus colaboracionistas. Deberá ser rápido. O novo Tío Sam ten présa por seguir xogando ao seu aire: as posicións que tiñan as súas pezas ata o de agora resúltanlle aburridas.

TEMAS: Unión Europea.- EEUU- Neocolonialismo.- Ucraína.- Xeopolítica mundial.

MMC (17.02.2025)

”Pedagoxías fiscais” e Pedagoxía son o mesmo?

 

Este tipo de dúbidas aclárase mellor en tempos de crises. Nos de bonanza, confírmase o pescudado.

 

Que non está clara a resposta é evidente. Aí están nas bibliotecas e no adestramento dos algoritmos de IA  as apreciacións que, no pasado, ten habido. Son variadas as etimoloxías que a palabra “Pedagoxía” tivo e, en consecuencia, os manuais, dicionarios e escolas interpretativas que xerou , incluído o profesorado que renega da Pedagoxía no traballo de ensinar. Doutra banda, aquí está agora mesmo a discordancia grande entre grupos políticos acerca da “pedagoxía fiscal” que, supostamente faise dispoñendo que os 50€ de subida que vai ter o SMI sexan motivo de declaración no IRPF; que sexa a ministra de Educación e voceira do Gobierno a que imparte esta doutrina dá especial valor semántico ao termo, suficiente polo menos para telo en conta. En terceiro lugar, o emprego da suposta “pedagoxía fiscal” coincide estes días coa presentación dun libro tan interesante como actual: EDUCAFAKES, no que Julio Roger e Daniel Turienzo –un sociólogo e un economista- centran a atención en como, nas conversacións sobre Educación, abundan tópicos e estereotipos, case sempre intencionados; fixáronse en 50 dos máis socorridos, pero na súa axenda deben ter neste momento unha listaxe bastante maior.

A instrumentación das palabras sempre conta con algunha das relacións que ten coa realidade, o que permite usalas de modo cabal e, a miúdo, tentando manipular ao interlocutor. Non hai falante sen tentación ao sofisma, especialmente se ten algún nivel de compromiso ou poder co que se estea falando. Este carácter ten a “pedagoxía” de gran cantidade de políticos cando teñen un micrófono diante. Como calidade propia deste oficio adoita atribuírselles a habilidade dalgúns paisanos para vender a outros nas feiras a burra vella facéndolles crer que era “guay”. O que fala nunca conta –salvo se é infante ou pouco cordo- os inconvenientes de dar pleno sentido, obxectivo, leal e independente aos termos significativos da fala; o habitual é que os núcleos semánticos do discurso estean mediatizados. Quedan dispostos así  a circular polos medios de comunicación como tópicos que tanto valen para un roto como un descosido. Co efecto engadido de que, en asuntos importantes en que as decisións incumben a terceiros,  sexa difícil poñerse de acordo no que corresponde facer se se pensa en todos; cada cal seguirá aténdose á peculiar  faceta que “a súa mirada” destaca na complexa realidade que encerra calquera termo.

Non fai moito, quen trataba de facer Filosofía e Letras –denominación xa obsoleta nos itinerarios educativos-, atopábanse no primeiro curso de Comúns –outro termo sobrepasado- con Fundamentos de Filosofía. Nas herdanzas que o franquismo retomara do século XIX e da Idade Media, viña fundamentar “” as probables verdades, medias verdades e ata mentiras con que eran colonizadas as redes neurais do alumnado coa idea de que a verdade era única –e ata totalitaria- e, como tal, equivalente ao ben e á beleza. Toda a escolástica, especialmente a tomista, estaba de acordo, e tamén quen levaba as rendas de canto soase a educación e cultura. Aqueles estudantes protagonizaron a Transición –moitos en postos relevantes- e gran parte dos tempos seguintes. Quen dubide de que existise aquel currículum nunha Universidade pode atopar facilmente o libro de texto  -instrumento sacro por excelencia- que debía “aprender” para recitar a fin  de curso. O dunha editorial como Rialp, tivo moitas edicións e as mentes de gran parte de quen estivo á fronte de Facultades de Educación, de Historia, Dereito, Políticas e Socioloxía, e outras áreas daquelas polivalentes Facultades, estiveron ben educadas para educar en que esta verdade era incontestable por cuantos subordinados, dependentes ou servidores dubidasen de que se tiñan algún poder, tiñan a verdade, o ben e o gusto do belo.

 

Volubles pedagoxías

A ninguén parece importarlle demasiado que os termos máis prezados, como LIBERDADE, FRATERNIDADE e IGUALDADE, tivesen un gran revulsivo interno desde 1789. Pouca xente entre cuantos tiveron poder desde entón en calquera ámbito –político, familiar ou laboral- estivo disposta a xogarse os seus intereses privados en que estes núcleos semánticos tivesen pleno significado e que alcanzase a todos. Para unha inmensa maioría foron, máis ben, motivo de dura guerra e pelexa para non aguantar e sufrir a limitada ou nula repercusión que tiñan na súa vida real. Agora mesmo pódese advertir nos modos de ter ou non en conta de que vai isto de vivir e sobrevivir co SMI; as fraccións de verdade que cada cal alega para saírse coa súa reproducen as dunha división de pareceres –e votos- moi semellante á que sempre houbo, desde antes da Revolución Francesa. É rechamante que, cando o mesiánico TRUMP ensina as vantaxes da súa “misión” no mundo -e altera os pactos convidos desde 1945 na Declaración Universal de Dereitos Humanos-, tantas vontades se dobreguen a dicir: “Si, Bwana!”, como facían os colonizados máis listos de África ou calquera país de cipayos dispostos a colaborar co amo.

Á “Pedagoxía” –sexa a que fose- pásalle exactamente igual. Non é un “universal metafísico”. A súa relación coa realidade social, ten as mesmas coordenadas que os demais aspectos da vida socioeconómica, da que non é independente. Por moito que quen a nomea ou fale dela pretenda asignarlle neutralidade significativa, impóñenlle –queiran ou non- o condicionamento da súa apertura ou cerrazón mental nas actitudes e políticas sociais que defenden. Se se reflexiona algo sobre as situacións reais dos urxidos pola “pedagoxía fiscal” de que se fala estes días, advírtese ben quen son os non apremados sistematicamente neste terreo por moito que os seus niveis de renda superen amplísimamente aos anteriores. En paralelo, verían igualmente os límites que, no plano estritamente escolar e académico, ten sempre o significado deste termo na realidade concreta das aulas. Talvez alguén diga que isto é “Política”, querendo dicir partidismo; A Política de Aristóteles concorda en que é falso que “o que se aprende na escola debe ser neutral”. Seica foi neutral algunha lei educativa das que tivemos desde 1857? Érano talvez as que rexían anteriormente os saberes dos nosos antepasados? As edukafakes  32 e 33 do libro citado axudan a ver este asunto con máis criterio.

TEMAS: Edukafakes.- Educación.- Pedagoxía Fiscal.- Dereitos Humanos.- Políticas educativas.

 

MMC (12.02.2025)

A cuestión é saber qué vemos no que parece acontecer

 A que pretende chamarse “Era Trump” conta para instalarse como tal coa tendencia á desmemoria.

 

Nin sequera a xente maior escapa a esa inclinación. Non fixo falta que a cultura consumista dese preeminencia social a “os mozos” e ao seu potencial para cambiar modas, gustos e sensacións de vivir, todas cuantificables estatisticamente como rendibles. Desde as táboas cuneiformes de Sumeria, xa se rexistraban as queixas dos maiores con improperios a outras maneiras de ver e de facer. As xerontocracias foron desaparecendo da escena pública cara a residencias illadas e de dubidosa calidade, os senados manteñen un nome decorativo e, a medida que as familias se reduciron en tamaño e sociabilidade, unha maioría de maiores lamenta que todo vaia por vereas distintas das que viviron ou trazaron. A cuestión xa non é a queixa, constante desde os albores da historia escrita, senón se o modo de mirar, ver e tratar de explicar -e explicarse- é a xusto, axeitado ao que  sucede, ser moza, adulto ou da terceira idade.

Tamén foi sempre nova, actual e de cada presente, a facilidade con que as xeracións novas estiveron dispostas a admitir cambios, evolución e ata revolución respecto aos seus proxenitores. No momento actual, a esa tendencia ancestral únese a facilidade con que se pode machucar todo recordo do pasado e facer que prevaleza a idea de que o vello debe desaparecer, hai que “limpalo” e instaurar unha era de prosperidade distinta, nunca vista e luminosa. As facilidades para xerar esa sensación son múltiples e, ao ritmo que vai a comunicación e os seus medios, tan acompañantes de todos e todas. En apenas trinta anos colonizaron os petos de case todo ser bípedo coma se fosen imprescindibles. Eles cargan con case toda a información útil e inútil, a dos desexos e a necesidade, a do que hai e o que espera. Esta dúctil tecnoloxía xa sabe máis de cada portador, do que el sabe de si mesmo; mesmo ten capacidade para inducir a facer e dicir o que, sen pensar, cre que debe dicir ou facer, deixando todo o demais fóra de xogo, sobre todo a reflexión pausada e dubitativa.

As primeiras pezas que procuran que sintamos que estamos nunha nova “era” xa están dispostas nos escaques do taboleiro de xadrez e, ao que se ve, son movidas de modo equívoco aínda que procurando que deduzamos que o que está a pasar instaura os primeiros momentos dun tempo providencial, semellante ao que na liturxia cristiá, chámase “Advento”.  En plan máis temporal, estes mensaxeiros lanzan a boa nova do que vén, e o propio Trump –aínda que sexa vello-, investido das galas que lle proporciona o aínda poderoso imperio militar e publicitario americano, trata de aparentar en xestos e movidas que é nova e resolutivo.  Orquestrado pola trompetería dos seus anxos da verdade única de negocios case billonarios, emite decretos e mensaxes salutíferos. Nos seus poucos días no “despacho oval”, o seu modo simplista de mover as pezas do xadrez xeoestratégico está obsesionado por que se crea que as súas profecías -incumpridas cando perdeu as anteriores eleccións-, atoparon ao fin o tempo para autocumprirse. Quere dar a impresión de que vai en serio e que, máis pronto que tarde, dará a volta a cuanto se lle antolle.

Quen é o amo?

Esta é unha das cuestións que ten claras e que, ao mesmo tempo, os seus anxos custodios contribuirán a que queden escuras, polo que, como dicía Humpty-Dumpty, en Alicia  -a do país das marabillas-, a cuestión está en saber quen ha de ser o amo. Nesta parte do mundo -e en parte do resto-, Trump e os seus arcanxos son quen parece que mandan. Os seus súbditos directos e indirectos aínda poden  advertir –mentres non avance máis a comedura de coco- que ten múltiples emisarios, portadores de noticias e comentarios, analistas de todo xénero e mesmo pedagogos, sociólogos, sicólogos, lingüistas e demais axentes da comunicación social e mensaxería salvífica, dispostos  ao labor misional de anunciar e xustificar os principios fundantes da nova era, cuxo patrocinador central é Don Donald. O medo, a incerteza e a levitación na dúbida son os seus fieis aliados. Non pasará día sen que oian falar de “limpeza”, nova orde, “restaurar” a democracia, liberdade de acción, resorts inéditos en lugares ata o de agora ocupados por “ insurxentes”, “terroristas” e zombis do fentanilo, negocios exóticos e huríes encantadas de si mesmas nesta publicidade. Non pasa día en que non se mostre que el é superior e que amigos poderosos axúdanlle a ditar burlas aos máis débiles e, tamén, a institucións moi loadas en eras anteriores: a Xustiza, os Parlamentos, e canto poida estorbar a tanto “patriota” disposto a salvar ao mundo do mal.

 

Laxeiro (José Otero Abeledo). Trasmundo, 1946

O diaño non ten escapatoria con esta xente; sobre todo, entre quen a vida, as circunstancias particulares e o que Virxilio chamaba “o destino” -é dicir, o conxunto de eleccións diarias que determinan qué vén a continuación- márcao a cada un. Ser home ou muller non é o mesmo segundo estes profetas; non sentirse nin o un nin o outro, insoportable; ser do Norte ou do Sur case é determinante, e máis o é ter pigmentación branca, negra ou algunha outra. Nacer nun barrio ou outro, poder ir a un colexio ou a unha escola, ou a ningún de ambos os espazos -tan diversos dentro da mesma palabra-, pode ser un pecado orixinal inamovible. Non o van a redimir del, nin de ser palestino ou israelí, ruso ou ucraniano, turco ou grego, catalán ou madrileño, canadense ou panameño, español ou portugués. Estes matices –e uns cuantos máis- volven imprimir carácter -exactamente igual que antes de dúas guerras mundiais- a un descarado presentismo desmemoriado de quen motiva aos beneficiarios destas mensaxes. Esta “nova onda” de plutócratas non entende as regras de DEREITOS HUMANOS que, desde 1945, trataron de estruturar a convivencia da pluralidade humana. Parécelles ben o desmantelamento da ONU e as súas institucións, e hai escasas horas EEUU acábase de retirar da UNRWA e suspende os fondos para refuxiados e refuxiadas palestinos. Unha forma de limpeza étnica, sen que se note a premeditación e aleivosía.

E aquí estamos, esperando ao novo Godot, sen saber ben quen somos, nin que será do mundo se avanza a nova “era”. Namentres, talvez poderiamos reler Liberdade e Cultura de John Dewey –un dos máis prohibidos nas depuracións de libros despois de “a Vitoria” franquista- que advertía en 1940 de como o totalitarismo crecía onde as actitudes dos cidadáns se estruturaban ao redor da disciplina, a uniformidade e a confianza no líder. 

TEMAS: “Era Trump”.- Desmemoria histórica.- Dereitos Humanos.- Pluralidade e convivencia.- Xeoestrategia mundial.

 

MMC (05.02.2025)