A postura “correcta” ante canto acontece é máis indefinida ca nunca

Parece propiciar que o optimismo milite no bando menos favorable ao benestar común.

A atención a canto se move entre EEUU, Palestina, Ucraína, Bruxelas, Londres ou Madrid, ou o que de modo máis ou menos mimético traducen as pequenas liortas de parlamentos españois, nalgunhas autonomías ou sobre todo no Congreso e Senado, non deixa dúbidas ao redor do que cada cal entenda como posición “correcta” ante canto ocorre aos humanos sobre o planeta Terra. Hai quen di que estamos ante un gran cambio xeracional -coma se fose algo superficial- e hai quen, centrando a atención nos cambios económicos, observan que as vellas maneiras dos máis fortes procuran aproveitar as debilidades dos fráxiles para aumentar a rendibilidade das súas innovacións tecnolóxicas. Despois de “a globalización” dos anos noventa, xa é posible reimplantar as formas decimonónicas do dominio capitalista sen que as interferencias das  leis e institucións de benestar social se crean necesarias. Xa hai nativos dixitais suficientes para que, de modo divertido, mentres aceptan que a IA lles arranxen a vida, non sintan necesaria unha educación digna, unha sanidade adecuada ou unha vivenda que mereza a pena. O ben común, din, encerra gastos inútiles, cando o benestar é competencia estritamente individual, que non ten arranxo sen o “esforzo” de cada un.

Namentres, a política e o político, o comunitario e esixido de corresponsabilidade perden terreo. A esquerda fala con medo diso e, na dereita, personaxes conservadores, encerrados en círculos de poder moi limitados, non teñen empacho en revitalizar maneiras e estilos que nada teñen que ver co respecto ao diálogo e a pluralidade. O seu autoritarismo é cada vez máis provocador e a linguaxe de que botan man deixa pálidos os manuais de insultos de que, desde os sofistas gregos ata A arte de ter razón (1864) de Arthur Shopenhauer, hai documentación. Nos clubs de adestramento das últimas remesas deste segmento parlamentario trabállanse , máis que os principios de Maquiavelo , as técnicas propagandísticas de Goebbels e, a cantos perdesen a vergoña faladeira, adéstranos en que saquen proveito ás  análises de Lakoff, Non penses que foi un elefante (2004), para controlar as estrataxemas da linguaxe con que dominar a opinión pública. Con ese material, enfróntannos logo a desenmascarar as denuncias que no seu día fixeron Susan George no Informe Lugano (2001) ou Naomí Klein na Doutrina do schock (2007), ou calquera outro informe serio máis recente. O presentismo dominante esixe ser hábiles con canta intriga consiga interpoñer obstáculos ao ascenso mediático do adversario, ao que se deshumaniza sen piedade.

De Utah á Volta

O tráxico final dun activista provocador, Charlie Kirk, na Universidade de Utah, deu pé a Trump e os seus a culpar a “a esquerda” e pregoar que estaban no ”lado correcto” de onde había que estar neste momento. É dicir, que a morte deste correlixionario era instrumentada para demonizar aos discrepantes do conservadurismo xenófobo, armamentista e neocolonial do republicanismo triunfante. Un ensaio publicado no Editorial Século XXI nos anos noventa mostraba como os insultos, falsidades e sambenitos que se colgaban aos cristiáns antes do Edicto de Constantino, no ano 313 d. C., foron os que estes empregaron despois, por exemplo, contra os xudeus; tan reavivados foron que alimentaron os fornos crematorios do Xenocidio nazi. E en España, aínda que os sobrevivintes do estilo educador da posguerra son cada vez menos, aínda son moitos os que, lembrando a escolaridade dos anos cincuenta ou sesenta, saben cal era o “lado correcto” da historia que lles tocara; cada vez que oían falar de “a Cruzada” e de como Don Pelaio iniciara en Covadonga o predominio ideolóxico dos que mandaban, impoñíaselles unha “memoria obrigada”. Isto mesmo zumega, na coxuntura actual, canto toca de modo directo ou indirecto ao que acontece entre Israel e Palestina desde hai máis de dous anos. Os moitos miles de mortos, famentos e desprazados -nenos incluídos- non importan. Desde EEUU e Xerusalén, e desde instancias mediocres próximas, non interesa a versión real do que vemos día a día os telexornais: bombardeos sen conta nin razón, absolutamente fóra de toda “guerra xusta”, masacres obsesionados por unha suposta tradición da máis ortodoxa dogmática sionista. Nunha  España colonizada e dependente, algúns responsables de asuntos comúns preferiron coller con papel de fumar a palabra “XENOCIDIO” e soster que non valía para protestar contra a propaganda israelí. Máis lamentable é aínda que dixesen que non era asunto dos españois, coma se defender os Dereitos Humanos e, en concreto, o dereito á vida, non lles afectase.

Como aprendices de bruxo, ata os malabaristas teñen máis respecto aos xogos cos bastóns de lume . O uso urbano de Madrid é cada vez máis hostil á maioría dos seus cidadáns: recobra vixencia o MADRID ME MATA da  revista homónima en 1984 . A protesta rueira que a tarde do domingo reproduciron as cámaras a modo de final abrupto da VOLTA, só é un anticipo da fartura que xera a demasiada xente cando os predispostos pola propaganda da liberdade de tomar cañas esgrimen maneiras contraditorias coa convivencia democrática. O risco dos esvaramentos semánticos -como o que din tivo Tellado con “cavar fosas” -vai máis aló da deslexitimación da linguaxe que Feijóo acentuou desde a súa chegada á rúa Xénova. Cantando que tamén “lle gusta a froita”, parece dirixir a charanga diaria de quen inventa e conspiran co rancio método de insultos e provocacións. Para un futuro máis imperfecto, fáltalle citar a Biblia, que, a recado, leu no colexio marista de León; a Netanyahu válelle para xustificar os desmáns que provoca en Palestina invocando o Libro dos Xuíces. O problema é que hai outros 35 libros do Antigo Testamento e que, por exemplo , di “…A túa vida estará pendente dun fío, terás medo de noite e de día” (Deuteronomio 28, 16-68). E cando chama “comunistas” a quen reclama xustiza social, non esqueza que o Novo Testamento anuncia: “A vosa riqueza está podrida, os vosos vestidos están apolillados, o voso ouro e a vosa prata están tomados de ferruxe, que será testemuño contra vós e devorará as vosas carnes como lume…” (Epístola de Santiago, 5, 2-3).

TEMAS: Abusos da linguaxe.- Lealdade democrática.- Educación e urbanidade.- Ben común.- Dereitos Humanos.

MMC (14.09.25).