O INDIO RAONI

Rosa Enríquez

Publicado en La Región.16-08-2012

Moito mellor me sería ter nacido peixe ou cebra, por exemplo. Así me evitaría esta sensación de vergoña constante pola prepotencia da especie á que pertenzo. O de que somos egoístas e cobizosos/as vén de moi atrás. Daquela, ben poderiamos considerar que tales características, acrecentadas pola sociedade de consumo, constitúen, en certo xeito, unha tradición, que, como tal, adoitamos conservar. Agora ben, na medida en que nos seduce a idea da modernidade, revisámola, isto é, tuneamos a propia miseria. Así, da cobiza imperialista explícita, sen sentimento de culpa, coa consecuente épica inherente ao relato posterior -eis a 'historia' de Alejandro Magno, Julio César ou Napoleón-, pasamos á invasión democratizante e necesaria -Estados Unidos en Iraq-, que amosa a nova tendencia dos espíritos belicosos: o cinismo para defender a nosa 'superioridade moral'. A día de hoxe, o horror é retransmitido de xeito instantáneo e fragmentario, aínda que nos fagan crer que o vemos 'todo'.

Esta nova característica das guerras, a moralización, permite que sigamos estendendo as nosas gadoupas en territorio alleo e disfrazar unha declaración de guerra de 'conflito'. O eufemismo sempre axuda a convivir mellor coa crueldade que exercemos sobre 'o outro'. En todo caso, cómpre ter claro que non todas as guerras teñen o mesmo grao de ocultación. Hai algunhas que, de feito, son normalizadas até tal punto que xamais, fixénse ben, xamais, serán contempladas dese modo. O caso da represa de Belo Monte é unha desas guerras fragmentarias, vividas a intervalos, cunha violencia admitida polos nosos ollos occidentais, sempre en exceso xenerosos coas propias eivas. Quen se pon no lugar das tribos indíxenas? Quen comprende a agresión que se comete, non só contra estes habitantes da Amazonía, mais do ecosistema, en prol da modernidade civilizadora e dun 'presunto' ben común para a obtención de enerxía eléctrica? Sarkozy dende logo non. Talvez por iso, se permitiu 'ningunear' o xefe indio Raoni co que se comprometera públicamente a manter unha conversa ao respecto da instalación da devandita central hidroeléctrica.

O ser humano non sabe convivir. Non respecta á natureza, xa que logo non desenvolve a súa vida nela, mais sobre ela. O xefe indio Raoni ten moita razón e dalgunha maneira pode devolvernos a confianza na nosa especie. Creo que nin Sarkozy, nin moitos outros dirixentes occidentais, merecen o privilexio de departir con este home sabio. Carecen da intelixencia suficiente.