Posibles.A medida que se achega o 24 de maio, se decantan algo máis os propósitos de futuro dos grupos políticos, aos que se suman, ou asisten como testemuñas polo menos, algúns outros colectivos de diversa presenza social. O pasado día 13, facíao o PSOE, que presentaba os que a día de hoxe considera 15 puntos principais da súa formulación educativa. Un día antes, IU recordaba que viña apoiando e participando na elaboración dunha nova Lei de Educación con toda a comunidade educativa. En marzo, a Federación de pais e nais Giner dos Ríos facía unha serie de propostas ben trabadas a todos os partidos políticos. E os próximos 17 e 18 de abril haberá un amplo encontro en Madrid en torno ao grupo Foro de Sevilla en que tratarán de formalizar acordos respecto de “unha nova lei educativa”. Están inscritas 25 organizacións, que se pronunciarán sobre o “Dereito á educación e a inclusión”, “Currículum e profesorado”, “Autonomía e participación”, “Financiamento e avaliación”. Que os asuntos educativos están estes días en plena efervescencia pode verse nas distintas webs de asociacións e colectivos con preocupacións e propósitos sociopolíticos neste terreo. O mesmo indican múltiples convocatorias de debate -máis ou menos aberto e plural- que pretenden chamar a atención sobre o acontecido nestes tres anos últimos e que sería desexable para a lexislatura seguinte.
A primeira tentación neste momento é dramatizar un pouco máis o panorama, dirimindo unha vez máis os graves problemas e contradicións que existen en base a unha división maniquea entre bos e malos. O que equivalería a seguir, interminablemente, no proceso de desencontros en que se desenvolveu a última lexislatura: cara a outra lei destinada á provisionalidade; un proceso dialéctico cara ao desafecto colectivo. Non menos tentador é, para os múltiples grupos discordantes coas actuacións do PP nestes anos, o atrincheirarse cada un -para afianzar a súa distinción- na súa particular versión do que entende prioritario cando existe expectativa de cambio preferencial dos electores. Vale isto especialmente para quen, como partidos de oposición actual, concorren ás eleccións inmediatas e ás xerais posteriores. Pero vale igualmente para cantas organizacións sociais que arrastran demandas específicas no seu particular territorio educativo, medorentas de que o seu non sexa tido en conta suficientemente. Non parece, en todo caso, que fose de recibo -no caso de que mudasen sustantivamente as maiorías electorais- a repetición de tacticismo a que estamos asitindo logo das eleccións andaluzas.
Para facilitar o encontro razoable e responsable entre tanta proliferación de iniciativas e grupos, non estaría de máis aclarar ao máximo o significado das palabras principais que se reiteran na documentación dispoñible: “Pública”, “Educación infantil”, “Inclusión, “Diversidade”, “Laicidade”, “Financiamento”, “Innovación” “Formación de profesores” e moitas outras de que case todos botan man, non teñen igual alcance semántico para uns e outros. Nin sempre é fácil delimitar se se refiren refírense a algo que deba ser -coma se se tratase dun desideratum utópico- ou se dunha decisión razoada e viable de inmediato alcance se as urnas lles desen gobernabilidade. Significados distintos conlevan diferente valoración afectiva, compromiso diverxente e, a posteriori, un grado de atención dispar se houbese que poñerse a cuantificar responsablemente custos económicos e priorizar actuacións políticas concretas.
As palabras son importantes nos atisbos de cambio, pero non todo o cambio debería consistir en cambiar palabras, salvo que se pretenda a decepción entusiasta. Por iso non estaría mal quitarse anteolleiras prexuizadas ante a enorme complexidade que neste tempo concreto acumulou a realidade, as vivencias de grupos e persoas, e os xeitos de nomealas. E nun mundo tan mutante como o actual, ata sería moi educativo recordar que moitas das palabras ao uso en Educación, sobre todo as que poden parecernos talismanes salvíficos, véñense pronunciando dende fai 84 anos neste país sen que nunca logremos darlles cumprido significado. Empezando pola máis nomeada: “Ensino público”, seguen marcadas por diversos grados de mutilación; por moito que as repetimos retóricamente, traducíronse con frecuencia en diversos grados de inxustiza educativa. Visto en perspectiva o ocorrido nestes asuntos desde a II República -e da alternancia unitaria de 1976 , que en Madrid protagonizó Eloy Terrón e o Colexio de Doutores e Licenciados-, sería inútil, con todo, simplificar unha divisoria tallante de bondades e maldades: gran esforzo e beleza educativa houbo en múltiples iniciativas que, pese a todos os pesares, proliferaron en lugares e tempos insospeitados. Doutra banda, Wert e a LOMCE son un problema, pero non todo o problema: seguirano sendo se non se pon en consideración de onde arrincan as actitudes problemáticas de fondo e como se alimenta a súa reprodución. En calquera caso, o insoslaiable agora e sempre -como referencia de fiel contraste-, é en que medida contribuír ou se vaia a contribuír a erradicar que os máis débiles sufran menos, e teñan igual dignidade e dereitos que os demais cidadáns. Tamén en Educación -como en Sanidade e outras prestacións- esta é a pedra de toque e, de esquecela, non só seguirán campeando problemas estructurais, senón que cantas reformas puidesen vir só modificarán fugazmente o hastío de moitos adolescentes e o desencanto dos seus profesores. ¡Atentos!
TEMAS: Eleccións, Programas electorais, Oposición parlamentaria, Cambios lexislativos, Políticas educativas, Xustiza distributiva, 24 de maio.
Manuel Menor Currás
Madrid, 15/04/201
No hay comentarios:
Publicar un comentario