Antes de ser votada, xa foi sentenciada polos grupos
conservadores do Congreso de Deputados.
A LOMLOE -nome atrabiliario para unha lei con pretensión de
servir a unha educación de todos- está a piques de pasar ao BOE coa
provisionalidade alternante das anteriores. Con ánimo de minusvalorala, os
seus opositores reiteraron estes días que “xusto, equitativo e de calidade” é o
que, para cando volvan gobernar, din terá “o seu” sistema educativo.
Dedúcese, xa que logo, que, a ollos da oposición
conservadora, esta nova lei nin é xusta, nin equitativa nin de calidade, supostamente
porque, ao facer desaparecer coa LOMCE algúns dos aspectos máis denostados
desde antes de que nacese en 2013, non queren que esquezamos os ingredientes
que, salvo eles, ninguén votou. Algúns quererían, tamén, que unha grande
maioría cidadá se unise a quen estes días demandou, na Carrera de San Gerónimo
e nalgunha web, seguir gozando dos privilexios que prácticamente
sempre tiveron, moi reforzados nos anos do nacionalcatolicismo franquista.
Aínda polarizados
A polarización en torno á escola e a súa
cultura segue viva, non tanto como en 2005 -naquela manifestación histórica que
arrastrou á rúa a un puñado de bispos en demanda de que a ampliación de
dereitos civís non chegase a bo término-, nin como en 1985, cando Martínez
Fortes e Carmen Alvear poñían obstáculos á LODE, unha lei que daba cobertura
oficial ás súas anteriores subvencións e salvagardáballes da man aleatoria do
libre mercado. Hoxe, son as mesmas organizacións, con idénticas dependencias
orgánicas detrás e algúns medios informativos máis, as que seguen reclamando tan
privilexiada situación, aínda que a coxuntura non propicie o dramatismo de
entón para maximizar a súa nostalxia.
Hase de recoñecer, de todos os xeitos, a pervivencia do apego
a se é ou non é verdade aquel modo de entender o que é “xusto, equitativo e de
calidade” no mundo educativo escolar. Algúns, ao proclamar que teñen do seu
lado, de sempre, o ben e a verdade, cústalles aceptar o principio de realidade,
obxectivable estatísticamente cos datos relativos a recortes no ensino público
e paralelo crecemento de recursos na privada que reflectiron os Orzamentos
Xerais de Educación entre 2008 e 2018 -vixente aínda-, sen máis xustificación
que predileccións dos que manexaron os diñeiros de Facenda. Se a iso se suma o
desafecto que, malia ás facilidades dadas pola LOMCE, tivo a clase de
Relixión, o seu sentido de equidade, xustiza e calidade, que volven
reivindicar, fai inexplicable o peculiar baremo de “función social” que esixen
aos repartos de recursos públicos.
Cun razoamento tan particular como pouco equilibrado coas
necesidades reais da maioría de cidadáns, o suposto “pacto educativo” con que
tentaron ao hemiciclo do Congreso nun pasado non tan antigo -a última vez foi
con Méndez de Vigo-, seguirá no beirado das boas intencións, sempre aptas para
non entenderse e seguir mantendo vivo un espazo sempre a punto para pelexas
máis que simbólicas, con todos os ingredientes dispoñibles para ser axitados
cando conveña.
En ton menor
Ao común dos cidadáns, con todo, especialmente a ese terzo de
alumnado que, desde antes de nacer, está sentenciado ao “abandono” ou ao “fracaso
escolar”, este debate bizantino non lle di nada. Séntese abandonado por máis
que a palabra “equidade” e “xustiza” sobrevoe agora o combate mediático unida a
“calidade”, o construto que desde os anos setenta, sobre todo, persegue á
educación española sen que alcancen a percibila os que máis a necesitan.
Aos promotores desta lei, pola súa banda, parece que non lles
inquiete moito esa situación nin o avaricioso uso das palabras con significados
contrarios aos que en boa lei reclama a
súa semántica orixinaria. Con salvar a cara polos tres anos de lexislatura
que restan, dispóñense a defender o progresismo desta LOMLOE por lograr
derrogar parte da anterior; verdade é que foi especialmente ominosa e -como
dicía Rubalcaba- técnicamente atroz, capaz de romper os consensos supostos que
encerraba o art. 27 da CE78. Non lles asusta, con todo, deixar case como estaba
a diverxencia que supoñen os concertos educativos; esta lei volve practicamente
ao que dicía LOE no seu art. 108.4; víase vir, ademais, por decisións
anteriores deste Goberno de coalición e polos oportunismos de vascos e cataláns
para ter a man máis cotas de poder discrecional. Pola súa banda, o lado máis
conservador do PSOE ve con bos ollos que esa divisoria do sistema quede nunha
ambigüidade similar á de sempre, acompañada pola que -por razóns de suposta
perda de votos entre as súas clases medias-, auspiciaron introducir no
currículo como alternativa á clase de Relixión -e deixando a esta no currículo-
unha redundante área sobre “valores da cultura relixiosa”.
Sobriedade
De saír adiante no texto definitivo este aspecto normativo -que
tamén interesa á xerarquía católica-, os profesores das áreas de Historia,
Historia da Arte, Historia da Filosofía e Historia da Literatura, deberían erguerse contra esta intrusión tan aleivosa nas súas especialidades. Os
primeiros, os das facultades universitarias e, a continuación, cantos como
docentes noutros niveis educativos, ou como discentes e lectores, reclamen do
tempo escolar que se ocupe do que debe e non do que algúns expertos na
sofística queiran coar ao común dos mortais como imprescindible para as súas
vidas. É hoxe o día internacional da Filosofía? Que raro!
Se a COVID-19 está reclamando sobriedade e precisión nas
decisións, non parece que no ámbito oficial de Educación exista esa exemplaridade.
Séguese estilando unha paisaxe propicia ao barroquismo do horror vacui, sen ansia por clarificar o panorama e a conveniencia
provisional. Nun momento en que é importante non confundir o urxente e o
importante, é lastimoso que, unha vez máis, os desvelos dun pasado xa ido
determinen improvisacións para un presente que se desfía por momentos.
Dosier
TEMAS:
Covid-19.-LOMLOE.-Equidade educativa.- Segregación social.- Orzamentos Xerais do
Estado.
Manuel Menor Currás
No hay comentarios:
Publicar un comentario