Non todo o que leva tan prezado nome é digno de
ser contemplado nas decisións que afectan ao ben común.
Fai un ano do confinamiento por mor da primeira
onda da Covid-19, houbo outras dúas máis e case 70.000 mortos. Non é
doado este tempo; o cansazo que produce e os problemas que ha ir xerando non
son bos conselleiros para valorar cómo proceder. O fácil é deixarse cegar para
distinguir e, que nos seduzan as ocorrencias chieiras dos máis iluminados. Algunhas non pasan de repetición
interesada de vellos prexuízos.
Da liberdade parental
Entre os riscos do momento, o máis vapuleado é,
unha vez máis, o da liberdade, sinal de que non está ben asentada e que pode
ser tratada de modo que se nos quede en nada como dereito e deber fundamental
en democracia. O cómputo de situacións en que se cuestiona é case tan longo
como a mesma historia da humanidade, pero no que toca á coxuntura actual, non
estará mal observar algunhas. Por exemplo, a insistencia que os de Vox en
esixir o Pin parental, supuestamente para defender “a liberdade dos pais”
para decidir sobre propostas educativas en que se susciten cuestións que din
delicadas, como poidan ser as relacionadas coa educación sexual ou, por
extensión, as que teñan que ver con problemas sociais específicos no currículum.
Por este portelo, baseado nun conxunto de tabús
hexemónicos na nosa historia, ábrese outra boa fenda á facultade do Estado de
organizar, do modo máis conveniente á igualdade de todos, unha educación
universal que abarque os asuntos máis relevantes da aprendizaxe individual e
social dos seus cidadáns. Dáse prevalencia non só aos pais, senón a que se
consagre a que organizacións e institucións particulares han ter en definir os
intereses xerais de todos, no ronsel marcado por Concordatos que limitaron
todas as leis xerais de educación desde 1851 e que, actualmente, segue nos
Acordos co Vaticano de 1979 baixo o paraguas dun oxímoron xurídico de difícil
encaixe nun país democrático como da suposta “aconfesionalidade” do Estado.
A reivindicada liberdade parental non salva, de
todos os xeitos, a enorme cantidade de problemas que arrastra a educación de
moitas xeracións en cuestións de carácter estritamente individual como nas
concernentes ao trato social. Á marxe doutras moitas carencias, os datos que
proporcionan diversas institucións atentas á violencia de xénero e á sufrida
por nenos e adolescentes, non deixan lugar a dúbidas. No que vai de ano,
levamos xa varios crimes no primeiro destes capítulos, signo de que temos un
problema coa educación de homes e mulleres en igualdade de dereitos como
persoas. E en canto á segunda fronte, basta seguir o trámite inicial, de febreiro
de 2019, do Anteproxecto de Lei Orgánica
de Protección integral á infancia e a adolescencia fronte á violencia. Logo
da CE78, España apuntouse a como na Unión Europea e en distintos tratados
fixeron ao neno suxeito de dereitos; con todo, o preceptivo informe previo do
CES (Consello Económico e Social) sinalou -a falta de datos globais, fiables e
sistemáticos sobre a envergadura do fenómeno da violencia contra a infancia e a
adolescencia-, o seu “aumento espectacular” desde 2009, e a dificultade
de protexer “o dereito dos nenos e nenas á integridade física e moral”, cando
hai un “problema grave e de crecentes dimensións”: os datos dispoñibles dicían
que, soamente en 2017, houbera 38.433 vítimas dalgún ilícito penal dos
contemplados no Anteproxecto. Este é un bo indicador de que tamén temos neste
aspecto un problema -non só ligado a inaceptables comportamentos detectados en
institucións de control eclesiástico, supuestamente educadoras- e que non basta
con encomendalo á suposta liberdade parental; segundo indicaba o pasado 23 de
febreiro a Fundación Anar, os abusos de índole sexual cuadruplicáronse
entre 2017 e 2021, sendo cometidos en gran medida na contorna familiar das
vítimas; fallan moitas cousas nos ambientes familiares -especialmente ao
lado paterno, pero non exclusivamente- e aumentan, ademais, novas modas de
agresión, como as “mandas”.
Salvar a Semana Santa?
Imos camiño da cuarta onda do coronavirus sen ter
ben definidas as defensas respecto do que pasou ata agora; non parece, con
todo, que aprendamos nada. Algúns con influxo mediático e político seguen
abusando da liberdade de movementos; agora mesmo, entenden que hai que “salvar
a semana Santa” -como quixeron salvar o Nadal e antes o verán- e, segundo
transcende neste momento, farano deixando “liberdade” aos movementos dos seus
cidadáns en nome do ben común, económico. De xeito evidente, a sagacidade
semántica fai prevalente o duns poucos, mentres esta falsa porta da liberdade
fai que quen discrepen desta turistificación da vida colectiva se expoñan, de
novo, a ser declarados inimigos do pobo. Mentres este debate entrelázase co
noso cansazo cotián, non estará mal repasar o que Ibsen teatralizó, en 1882, Un inimigo público. Aquel Dr.
Stockmann detectara que as moi rendibles augas do balneario do pobo eran “peligrosísimas
para a saúde” e convertíano en “sepulcro blanqueado”, un “crime contra a
sociedade”, pero o alcalde, ante o inconveniente de que habería que tardar dous
anos en facer un saneamiento adecuado e caro, ditaminou que “o benestar público
require que non se saiba”. Na obra de Ibsen, facer o debido era “imprudente” e “comprometía”
o benestar do pobo, ao ser os baños “o único porvir” daquela cidade: o pobo “está
mellor servido coas boas ideas vellas que lle son familiares xa”. Nas
nosas vidas, entre abril e xuño veremos que depara esta variable da liberdade,
especialmente ás persoas maiores que, neste momento, son case a metade das
falecidas ata agora. SAÚDE e SORTE: volvemos empezar…
Manuel Menor Currás
Madrid, 03.03.2021
COVID-19.- Liberdade democrática.- Intereses
privados.- PIN parental.- Mobilidade turística.
No hay comentarios:
Publicar un comentario