Tempo preelectoral: un alucinante panorama patriótico

 

A semántica da insensibilidade desmemoriada masaxea xa as neuronas dos votantes.

A proximidade das eleccións autonómicas e municipais pon en primeiro plano palabras que moven o seu significado acompañadas de exemplos morais. A confluencia de ambos os ingredientes nos medios, e na conversación cotiá, modela unha paisaxe sentimental que, captada polas enquisas, acaba movendo a decisión do voto.

Hermeneutas e patriotas

Nun contexto esencialmente bipartidista, hermeneutas e exégetas, opinadores e analistas de sutil lucidez, pugnan desde a súa particular bóla de cristal por adiantar como vai  configurarse a paisaxe política na noite do 28de maio, gran adianto á súa vez -segundo os máis perspicaces- do que, ao final de ano, darán de si aseleccións xerais. O sumatorio das mensaxes que emiten é máis expresivo de desexos interiorizados, que do que acaben dicindo as urnas; pretenden que sexa verdade o que non pasa de posibilidade. Sen máis argumentos que a súa inclinación -ou unha aversión fixa á contraria- as súas explicacións parecen proceder da revelación dun demiurgo omnisciente que xoga cos votantes sen eles sabelo; cal quiromantes e crédulos de diversa especie, falan para quen o mundo, rexido por principios máxicos, só está aberto aos moi iniciados, capaces de ler unha historia xa escrita e incuestionable, á que canto sucede adáptase pasivamente. Isto explica que, cando as urnas acaban dando uns resultados concretos, distintos dos que anunciaron, moitos responsables das campañas electorais emitan explicacións de signo astral, sen empacho para enfadarse cuns votantes que se equivocaron por contrariar as previsións profetizadas.

Pola mesma razón, hai partidos que, cando as eleccións os sitúan na oposición, poñen gran empeño en defender que quen alcanzou o poder nas urnas son xente falsa, espúrea e mendaz. Este itinerario discursivo, tan oído desde 2004, cando Rajoy perdeu a moción de censura entre o 31 de maio e 1 de xuño de 2018 -porque era insostible o panorama de corrupción-, volveu ao Parlamento pretendendo tapar maxicamente a gangrena. Para que parecese non existir, voces amigas da nova oposición acompañárono formando un coro de voces concorrentes, cuxa aparente harmonía cifrouse en mostrar que os malos subiran ao poder e, como encarnación do mal, conculcaban a liberdade, destruían a economía e metían sempre a pata ata coa meteoroloxía. Segundo a súa canción demonizadora, canto tocaron está a quedar polos chans; nin vergoña tiveron en asociarse cos “rojos”, esa xente tan mala segundo o criterio do TOP, que segue aí despois da CE78. Aínda a semana pasada, a congresista de EEUU, Mª Elvira Salazar, preveu de “un pacto co diaño” a quen en “o mundo libre”, optan por “o mundo dos escravos”, e “pode ter consecuencias de proporcións bíblicas”.

Este sermoneo de “guerra fría”, en que “os bos”, como nas películas do Oeste, son os exexetas exclusivos do ben, insensibles ás penurias alleas, irá in crescendo durante os 78 días que faltan ata as eleccións, en que se redobrará a pugna entre o ben e o mal. Será máis intenso os mércores, no suposto control ao Goberno, entre argucias semánticas para que as palabras non se axusten ao seu valor máis propio, conforme á realidade. Desde hai tempo, neste peloteo de vello estilo xeremíaco é difícil descubrir un interese continuado por dialogar sobre algo, tratar de orientalo e cambialo se é preciso; alleo ao que lle sucede aos cidadáns, trata de que as cámaras trasladen os seus enfados aos espectadores con capacidade de voto.

Son moitas as voces que se suman a ese coro de flaxelantes de expresión supostamente atrevida e verbalidade hiperbólica, que quere marcar o territorio co peso acusatorio do seu dualismo moral. O profetismo equívoco de Ramón Tamames falando en nome de VOX é un invitado que non clama no deserto. Algúns outros, talvez non programados, tamén interpoñen o seu berro no guión coincidindo en resaltar o lado máis chillón da dicotomía diferencial do ben e do mal. Como canto “patriótico” é recorrente o xesto dos executivos dunha empresa importante trasladando a matriz do negocio -e a tributación- aos Países Baixos. Non contaron con que esta toponimia do pasado holandés puidese facer lembrar ironicamente no presente A Rendición de Breda. Velázquez pintou este cadro en 1835 para o Salón de reinos do Palacio del Buen Retiro, moi preto de onde Ferrovial cotizou ata o de agora en Bolsa. Pero “as lanzas” da suposta “inseguridade xurídica” desta “xente de ben” serían, nunha función inversa, unha “chave” exemplar nesta España en que -sen o mito de que non se pon o sol- o amasado baixo os seus raios a conta do traballo e impostos dos outros españois siga reflectindo as Cousas debuxadas por Castelao hai un século. Con todo, a mensaxe foi que votar a quen queira movelas é “antipatriótico”.

 O coro de voces cantantes

 A este concerto de propagadores do ben, que “o progreso” xerou nestes cen anos de desmemoria, concorre adicionalmente a exemplaridade xestual de políticos e xuíces coincidentes en que están a ser investigados -ou son investigables- sen que haxa, ás veces, presunción de inocencia. No grupo dos primeiros, a pequena liorta culpable do “e ti máis” está servido, tan repetitivo estes días que só agarda a taxonomía apropiada para clasificar a variedade evolutiva que segue xerando a zafiedade. No segundo, as sutilezas que algúns xuíces exhiben en truques leguleios –como a do “criterio clínico” no caso das derivacións de anciáns, por mor da Covid-19, segundo o protocolo das residencias madrileñas-, engaden novas mostras á lista de casos perdidos ou demorados que sofren quen padece que o fiel da balanza estea en mans de hermeneutas para quen a verdade e o ben son alleos á Xustiza.

Con todo, neste preciso momento preelectoral, a variante vocal máis rompedora póñena os coaligados do Goberno: ante o 8-M, cada cal canta a súa verdade no “si é si”. Quédanos Virxilio quen, na Eneida, xa fixo aparecer ao destino como froito das decisións humanas, non como causa das mesmas e vontade dos deuses; e poida que haxa moitos a quen tamén Xob lles sirva de consolo.

TEMAS: Discurso preelectoral.- Pequena liorta de corrupción.- Hipocrisía moral e política.- Apoloxetas e hermeneutas da “verdade” e do “ben”.- Cousas (de Castelao).

MMC (07.03.2023)