NON AO PECHE DO IES PORTOVELLO: Este comezo de curso é a hora da verdade

11 sept 2020

Este comezo de curso é a hora da verdade

A Covid-19 fai que destaquen problemas non resoltos: desigualdades no

investimento e pouca calidade na xestión das políticas educativas

O fiel contraste das preocupacións dos administradores públicos aparece nas
dificultades; os cidadáns advirten neses momentos se os enganas ou se atenden as súas necesidades colectivas. No que corresponde ao ámbito educativo,
este préstase para saber que interese lles merece aos líderes políticos o ensino
de todos.

Os deberes

Logo de seis meses sen asistir a clase, reiníciase un curso académico que nas
etapas escolares obrigatorias pode ser de gran transcendencia para moitas
familias e para o propio sistema educativo. A Covid-19 pon de manifesto
os que cumpriron cos seus deberes esenciais e os que, por despreocupación
ou interese inconfesado, deixaron os seus deberes a medias, non cumpriron
mínimamente ou multiplicaron os problemas. A clasificación poderana facer
mellor que ninguén os que teñan fillos ou fillas en idade de iniciar as clases estes días
na escola, no colexio ou no instituto.

Despois do tempo transcorrido sen clases e logo dos acordos adoptados
na Conferencia Sectorial de Educación en xuño pasado, debería haber
tempo sobrado para paliar, máis que con palabras, os efectos desta pandemia.
En moitos casos, é evidente que non foi así. Cara á galería, púidose
advertir que quedaba moi guapo ocupar informativos cos xeitos máis ou menos
enxeñosos de previr as aulas contra a expansión deste virus; distraéronnos cos coloridos deseños das innovacións decorativas do chan,
paredes, separacións de pupitres, máscaras, supresións de elementos
problemáticos nos patios, indicadores de circulación do alumnado duns a outros
espazos -inéditos como aulas en moitos casos- e, ata, coa
controvertida graduación dos horarios duns ou outros. Máis problemático está
sendo, polas novas ratios requiridas, saber que pasa co número de profesores
adecuado para facer interinidades e multiplicar os grupos de modo que
non só non se resinta o ensino presencial senón que se poida recuperar
parte, polo menos, do non traballado nas aulas o curso pasado.
De pouco vale, neste asunto, a solución on-line; crúzase de inmediato con outras de gran
importancia estrutural, como pode ser a cultura familiar que haxa respecto diso
-e as posibilidades que teñan as familias para axudar aos seus fillos- e
outras máis primarias aínda, como as posibilidades que teñan unhas ou outras áreas
peninsulares para boa recepción de sinal, ademais do custo en que se meten
familias e Administración para modernizar permanentemente o software
adecuado. Sempre se supón sen garantía suficiente, doutra banda, que o profesorado
ten os mínimos indispensables para facer un bo ensino
valéndose da dixitalización e que non incurrirá nos mesmos problemas que veu tendo no outro formato habitual; ninguén explica como se fixo
para que, con nomear os beneficios do ensino presencial, se vaia a
conseguir na práctica. Que é capaz de aburrir a moitísimos xa o deixou escrito
Alberto Moncada en 1985, e que a formación docente deixa moito que desexar,
aínda despois dos másteres de 2009, dixérono expresamente cantos en varias
das posteriores eleccións clamaron por un MIR educativo sen explicar
moito en que consistía esta pedra filosofal.

Os datos e os recursos

Hai, en todo caso, unha cuestión de fondo, que subxace e traduce graves
disfuncións de fondo na xestión das políticas educativas: os recursos
dispoñibles e como se reparten desde fai anos. A memoria diso é
indispensable para ter criterio respecto do que mostran as aulas estes días e
as expectativas que poidan albergarse para que non se veña todo abaixo á máis
mínima. Algúns o veñen sinalando desde fai moito sen que se advertiran significativas actuacións coherentes. Máis aló de chamar augafestas a cantos
o denuncian sen deixar de mirar para outro lado, pois é notable como,
desde a crise de 2008, os recortes en Educación foron de máis de 4.000
millóns de Euros e que -cando a Covid-19 multiplicou os custos- aínda
faltan máis de mil millóns para alcanzar o nivel de investimento que tiña
anteriormente. E máis notable é advertir como se se analizan os datos
estatísticos que o Ministerio de Educación edita todos os anos-, o investimento no
sector privado aumentou de modo desproporcionado co investimento en ensino
público; nalgunhas Comunidades autonómicas -elas son as que
realmente distribúen o orzamento importante neste sector político- é
escandalosa a diferenza: xa son pioneras en Europa do ensino privado, todo
un avance para expandir a dureza neoliberal en que teñen postas as súas
esperanzas..
Dito doutro xeito: o momento actual non corrixiu moralmente -como
moitos predicaban que ía ser- o sentido do ben ou do mal colectivo en moitos
dos nosos políticos. É máis, se se di ou escribe, din que se fai “política”
querendo dicir que só a eles lles corresponde facer política e, tamén, que canto
o resto de cidadáns pensa ou exprese, é tontería improcedente. Cando os que
fan esta peculiar política de serie de baixo custo din, ademais, estar imbuídos
da graza de Deus, apaga e vámonos: volvemos a cando as moedas de peto nolo recordaban de continuo. Neste comezo de curso, pronto arreciarán as
culpas cara a quen poñan en evidencia estes despropósitos.
A ninguén lle debería debese que os sindicatos importantes do sector estean
pensando, pese a todo, na folga para o 22 e 23 de setembro. Non viron que
as promesas dos días en que se iniciou o confinamiento sirvan para
algún cambio de tendencia, e segue sendo moi certo que, con políticos como os
que temos á fronte en moitas Comunidades, o que pode empeorar empeora e
que quen paga o pato -entre escusas máis ou menos mentirosas- son sempre os
mesmos: os santos inocentes, que diría Delibes.