É de agradecer que se pida boa educación no Congreso

A exemplaridade dos deputados é primordial para que unha democracia que se precie de tal sexa imitada polos cidadáns

Ante todo, agradecer á Sra. Batet as súas palabras firmes en demanda de cordura, sensatez e ata dureza na defensa das ideas de cada cal, pero sen faltar ao respecto aos discrepantes. É o que reclamaba Aristóteles como distinción entre os humanos e os animais; na súa Política deixou escrito que unha cousa é “a palabra” -propia daqueles- e outra “as voces”, máis propia destes.

Palabras e voces

A discrepancia é normal entre os humanos; non o é a uniformidade de perspectiva para resolver os asuntos que nos son comúns e nos incumben a todos. O uso da palabra, para resolver as discrepancias, ha de basearse en argumentos, coñecemento, saber e capacidade de convencer aos outros, non no insulto persoal nin en descualificacións que non teñen nada que ver co que se trata, senón máis ben con prexuízos e intereses tan particulares que sirvan de escusa para ter a exclusiva. A falta de respecto aos argumentos do outro, e o insulto manifesto -como o que fai uns días se puido oír, dirixido a unha ministra nese pazo da palabra razoable que é o Congreso- non só descualifica a quen o fai, senón que nos agrede a todos porque desvirtúa, erosiona e pon en risco a democracia; con sentirse tan superior e diferente do resto se arroga o dereito de acalar aos demais ou, polo menos, intentalo.

Cando non hai que dicir e pásase aos insultos, o seguinte paso, moi leve, son os puños e a pelexa, tan do gusto dos xeitos despóticas de que nos deixou gran mostra gráfica Goya nos seus múltiples cadernos de debuxos e en non poucas das súas obras máis coñecidas. Volver ao século XIX, cando tantos problemas urxentes nos abouran é, como mínimo, un xeito extraordinariamente fértil para que estas urxencias non se falen para tratar de acharlles solución; fai tan só que nos quedemos na pura epiderme, abafados polos prexuízos, malicia, cortedade ou ignorancia -que de todo hai- dos que parecen querer mostrar que teñen a exclusiva da verdade, da moral e de canto poida molestar a súa cómoda cerrazón etnocéntrica. Poida que iso lles axude a ter seguidores nalgúns sectores sociais que, por razóns variopintas, quedaron a gozar de como sofre a maioría, pero han de comprender que non poden ser un adolescente freo constante a que os dereitos e liberdades de todos se desenvolvan axeitadamente, para unha convivencia sa de adultos en igualdade.

Inquisidores e díxome-díxomes

De nada vale neste asunto ese xogo melifluo de estar en misa e repicando ao mesmo tempo, como escenificaron os compañeiros do alcalde madrileño e os seus socios -e o alcalde mesmo como primeiro actor da comedia-, dicindo por unha banda unha cousa e pola outra votando o contrario cando de defender os dereitos das mulleres a abortar se tratou onte: razoable parece que o que a lei lles permite en situación tan grave como difícil, non se lles aumenten as de seu complicadas decisións ata serlles imposible unha seguridade e asistencia cualificada porque grupos de intención retorta traten de intimidalas con mil infamias. É perverso co amor á vida que din querer defender, non arranxan nada e, ao final, quédanse en xestos de hipócrita conciencia a maioría das veces.

A falta de respecto ás opcións dos demais que exercen as persoas e grupos que din ter máis verdade que ninguén, e que parecen dicirnos que teñen toda a verdade defendendo algún ben que necesitase ser defendido, é herdeira dunha longa tradición de inquisidores e díxome-dixomes que, no noso país e cos mesmos pretextos -incluído que adoitaban dicir que Deus estaba con eles-, non deixaron de ser, no transcurso do pasado español, o freode toda modernización do coñecemento, do saber e de que unha educación consistente e sólida, respectuosa co saber e a ciencia, atenta ás necesidades dos cidadáns -no plano persoal e social- puidese axudar ás súas vidas. Esta posición retardataria, trufada de elementos continuistas do que houbo aquí antes da CE78, é a que aínda transmiten non poucos elementos do sistema educativo que temos, de modo que non estivese ao alcance de todos unha educación como cómpre.

Seguimos vendo ao noso ao redor ese afán de segmentar o sistema e que os cidadáns entendan que o privado é mellor que o público; vimos como, desde 1851 ata hoxe, os poderes do Estado inclináronse maiormente a favor desta idea, protexela e salvagardala. Non se lle escapa a calquera que colla ese fío histórico que, ata nesta LOMLOE de agora, a substancia desta tendencia segue incólume; ademais de que unha parte substantiva dos recursos presupostarios seguen orientados a sostela, non só asuntos tan particulares como a relixión se manteñen no currículum, senón que se seguen poñendo pegas para unha racionalidade coherente de todo o sistema. Mentres unha “Educación para a cidadanía” ha ter mil dificultades para ter algunha presenza, agora mesmo o último borrador de Educación Infantil segue reticente a que unha educación razonablemente aberta ás opcións de todos sexa posible. Ata agora -en pleno século XXI- hai asuntos que aparecen gobernados por esa “MALA EDUCACIÓN” en que sobrevivimos ás topadas nun pasado que non se ha ir.

A disputa pola “boa educación”

Na disputa polo espazo simbólico desa Educación, a resolución -provisional, pero efectiva- séguese deitando do mesmo lado que sempre; o que digan os estratos máis conservadores e ata ultras deste país é o que vai a misa. Antes facíano porque tiñan moito poder efectivo, e hoxe que en aparencia llo diminuíu un sistema de relacións económicas moito máis global, tratan de seguilo mostrando, cando poden, co mesmo deixe de chulería herdeiro daquel panorama intrínsecamente clasista. Poida que lles sirva de inspiración o chamado Reino Unido, exemplo pragmático, doutra banda, do camiño que seguen os herdeiros do Imperialismo victoriano xa desaparecido; creron que poderían estar máis acordes consigo mesmo saíndose da Unión Europea, e as mentiras e mantras que manexaron para que o BREXIT saíse adiante están arrastrando consecuencias visibles na disponibilidad de bens tan necesarios como a alimentación ou a gasolina. Con mentiras e “mala educación” como a que provocadoramente exhiben algúns deputados no Palacio de San Jerónimo, o que nos espera é peor aínda. Convén a todos que “a boa educación” -máis aló dos sempre agradables bos modales que os manuais de Urbanidade prescriben desde Erasmo- impere ata na nosa vida diaria, por suposto; vivir en constante pugna por ver quen di de modo máis excitante e twiteiro o que máis poida epatar á propia cofradía, nin sequera nas flamantes terrazas tan en boga é sostenible sen risco de integridade.

TEMAS: Boa educación.- Política e politiquería.- Congreso de Deputados.- Convivencia social.- Dereitos cívicos.

Manuel Menor Currás

Madrid, 29.09.2021