ABAU electoral

A conxunción da proba da selectividade e as eleccións xerais, tan inmediatas ás municipais e autonómicas, ten gran valor.

As reunións de antigos alumnos non son tales sen unha intensa revisión do pasado e vellas fotografías. A moitos cóstalles recoñecerse entre si porque pasaron bastantes anos desde que os reunidos se coñeceron estudando o que for, pero nocallón do que cada un leva na memoria -e en particular sobrea “calidade” do grupo cando eran adolescentes-, é complicado soster posicións que diminúan o entusiasmo dos adxectivos. Non é raro que, en tales ocasións, frecuenten o grao comparativo ata complicar que alguén poida soster que outros, por máis que ocupasen os mesmos pupitres e tivesen o mesmo cadro de profesores e profesoras, puidesen superar aos do grupo ao que a Fortuna fixera coincidir en 1º A. Estas reunións adoitan ir acompañadas de condumio e, cando chega a hora do café, todos conveñen en que grupo como aquel non volveu a haber. Aos disidentes de tamaña apreciación, se queren levar pacificamente as despedidas, haberán de acomodarse a algunha norma non escrita, segundo a cal cada época ten os seus criterios, estamos no século XXI e non se han de mencionar asuntiños que foran mal; son auga pasada, xa nada é igual e todo foi a mellor. Á calidade que os sobreviventes atribúen a cando empezaron os seus estudos, o destino engadiu un prácido aburguesamento cego.

ABAU ou AVAU

Circulan estes días noticas da ABAU con sensacións parecidas ás destas reunións de colegas. Moita prensa busca, como algunhas redes sociais, o “gústame”, e a vía para atopalo é tratar esta proba determinante de posteriores estudos universitarios desde o ángulo da

clasificación de calquera liga deportiva. O tratamento que lle dan repite o doutras noticias sobre enquisas complexas en que establecen, por comparación simplista con outros países ou centros educativos, baremos de “calidade” do sistema ou modelo; dada a alternancia das leis educativas, desde 2002 -antes non había PISA, nin liberdade de opinión- os sucesivos informes da OCDE/OCDE sobre algúns aspectos do sistema español serviron  para xulgalo ben ou mal, “ad libitum” de quen opinase. Este xénero de comparación e de noticia é a que moitos medios manexan estes días tratando de soster unha atención similar á que Berlusconi, tras triunfar co Milán futboleiro, logrou nos negocios e en política: o que houbese detrás ou diante dese currículum vitae non vende ben.

Ingrediente principal que adoita predominar nestas noticias da EBAU é a procura de quen sacase a mellor cualificación na súa Comunidade autónoma e, de paso, se cursou o Bacharelato nun instituto público ou nun colexio privado, é primordial. Se ademais, como no caso dunha moza da Comunidad de Madrid, foi inmigrante, mel nas filloas: a noticia está servida, por dobremente exótica na consideración orixinaria do que escribe. Non fai falta explicar de que vai a proba, con que características tingue os cursos de Bacharelato e anteriores, nin, indirectamente, como contamina desde hai 48 anos o sentido da educación obrigatoria ata convertela en servizo do sistema produtivo, da inclusión e exclusión social; elude a función da selectividade como forma case intacta de clasificación e reprodución, non de igualdade de oportunidades. Outro ingrediente que rolda esta noticia, e ás veces tende a complementala é que o seu enunciado tende a colocar a Comunidade por medio cando di que o 96,5% ou o 97,5% do alumnado que se presentou á proba superouna. Deste xeito, indirectamente estase validando política educativa que seguise a Consellería correspondente. Se tantos alumnos e alumnas culminaron un proceso decisivo do ensino postobrigatorio, induce a pensar que desenvolve moi boa política; serán, polo tanto, uns choromicas sen fundamento os que protestan por asuntos concretos do que se ensina, como se ensina ou como se reparten os orzamentos educativos en cada Comunidade.

 A proba final da ABAU só proba unha correlación entre o que se pregunta ou avalía e o que se ensinou, sen que se saiba se é como deberia ser. Nin sequera deixa claros os criterios de avaliación e selección do ”numerus clausus” que a determina desde que Martínez Esteruelas instituiu esta distribución “harmónica” do alumnado na Lei 30/1974. Non di nada, por tanto, de cantos non puideron acceder a ela, ben por non dar a medida do que esixe a primeira parte da nota -a media dos dous cursos de Bacharelato- e demais esixencias que a escaseza de medios do ensino público pon en risco para poder educar dignamente a

todos. Estoutra parte, nin se roza con este tipo de noticias, cando é a fundamental e, ademais, incumbe á maioría do alumnado do sistema escolar; é coma se viñese a dicir: debido a que pasan a selectividade un 97,5%, o sistema é estupendo, funciona ben. Dáse a entender implicitamente que hai asuntos dos que, como nas reunións de antigos alumnos, non se debe falar. Ocúltase, por exemplo, como moitos colexios adoitan inchar as cualificacións para facilitar a comercialización da súa rede educativa, que nalgún territorio xa son o 60% os clientes da privada e concertada. Non se mostra, en cambio, que a eficiencia do sistema deteriórase cando ao ensino público redúceselle o orzamento. En consecuencia, quedan lonxe de ser noticia na ABAU as mencións á proporción dos que abandonan a escolarización antes dos 16 anos, ou a de quen non a proseguen ata onde as prospectivas de futuro, como España 2050, recomendan que debería acadar. A cantos botafumeiros opinadores das marabillas existentes lles importa -como non sexa para fustigar aos doutra corda política- que a comprensión lectora do alumnado de cuarto de Primaria, sexa francamente mala?

O fiel contraste da igualdade

A “calidade” que a dereitización sistemática do publico tende a exaltar non é exclusiva do campo educativo. En sintonía, a calidade democrática anda estes días en xogo, sen que se poñan en cuestión moitos dos seus termos. As combinacións de programas, persoas e esencias da convivencia andan á procura de consensos preparatorios das eleccións xerais, cunha Aritmética de pactos que esquece que non debe poñer a proba o que a POLIS necesita. O fiel contraste dunha ABAU electoral deberían dalo as esixencias da igualdade e, como ética universal, a Declaración de Dereitos Humanos.

TEMAS: ABAU.- Selectividade e calidade.- Criterios de valor.- Orzamento educativo do ensino público.- A igualdade como criterio.- Eleccións.

MMC (18.06.2023)