Dna. Esperanza Aguirre, Grande de España, enléase de novo coa Historia

Manuel Menor Currás

Mentres cristalizan novos xeitos de oposición á implantación da LOMCE e a súa normativa, Esperanza Aguirre volve á súa proposta de “as Humanidades”, cando era ministra de Educación.

É evidente que, aínda que non estea directamente no Executivo da Comunidade de Madrid, a agora só Presidenta do PP madrileño segue aproveitando calquera coxuntura para mostrar a súa ansia de influenza  na marcha dos asuntos. A ocasión dos desenvolvementos lexislativos que conleva a LOMCE para a súa posta en marcha, foi aproveitada para recordar que xa ela e os seus xeitos marcaron un precedente digno de imitación. Os seus pupilos á fronte da Comunidade convocaron a un grupo de expertos para que lles axudase co currículum de Historia, seguindo o ronsel de bondades que deixou tras si esta avezada señora cando o seu mentor, o Sr. Aznar, a puxo á fronte do Ministerio de Educación entre 1996 e 1999. Por se alguén non se acorda, ela mesma trouxo a colación aquela  teimuda  insistencia nas “Humanidades” -coa Historia de España como gran reclamo- que deu aparencia de vida intelixente á súa xestión. Poden lelo no ABC deste luns, 24 de febreiro, o xornal que neste momento mellor expresa as súas compracencias: http://www.abc.é/espana/20140224/abci-articulo-aguirre-201402241237.html

Incorre en selectivos esquecementos: quen escribiu ese artigo de opinión non coñece con moita precisión o que  pasou naquela comisión que preparou a base daquel “Decreto das Humanidades” que non lograría pasar a votación parlamentaria. Nin sequera manexa ben os nomes dos que chama “mellores humanistas españois”, que participaron naquilo. Merece a pena consignar, iso si, a continuidade na súa fixación coa “Historia de España” e a “Historia Universal”, esa  “gran lagoa cultural na que -segundo di- viven xa moitas xeracións de españois”, incapaces de identificar no tempo e no espazo algúns dos acontecementos máis importantes da Historia e aos seus protagonistas. Para a responsable do artigo, tratábase dun asunto de verdadeira cruzada, pois se propuxo “mellorar sustancialmente o ensino da Historia en Primaria e Secundaria”. E débeo seguir sendo, xa que agora coa LOMCE, ve a “posibilidade para introducir un pouco de sentido común nos plans de estudo”. En realidade, a quen escriba este artigo o que máis lle preocupa non é a Historia de España nin os males da educación dos españois. Todo é un pretexto, non para lograr acordos neste debatido campo, senón para persistir en manter vivas dúas ou tres diferencias fundamentais nas que non ceder nin un palmo.

A) A propósito dos pedagogos, vén soster que son unha especie profesional non só inútil, senón perigosa, pois non só non dan clase a nenos e adolescentes, senón que confunden o nome das cousas. Quen asina o artigo di da terminoloxía pedagógica “currículum”,”competencias” e similares, que é unha linguaxe que “eu nunca cheguei a comprender”, coma se fose un conxunto neolingüistico retorto como o de moitos políticos. Co fácil que era falar de “programas, plans de estudo, asignaturas”? E co sinxelo -cabe engadir- que fose enteirarse un pouco e dar exemplo de respecto aos saberes científicos recoñecidos. E de paso, por exemplo, mostrar un mínimo recoñecemento a “os seus” profesores de Historia: ao seu parecer, eran ignorantes, pois tivo que reiterarlles “o que teñen que ensinar e o que os alumnos teñen que aprender”. Tampouco dá sinais de saber, aínda, que estes profesores non só explican, Historia de España, senón que han de saber de moitas outras cousas, como Xeografía e Historia da Arte, ademais das afíns que lles poidan caer, tales como Economía, Ética, e ata Literatura e Latín - que eu mesmo hei ter que ensinar . En case todo o abano das presuntas Humanidades que lle eran tan querida a esta señora, han de ter han de ser “competentes”. Tan maltratadas como quedan na LOMCE, debese concordar co Sr. Wert a razón de tan rotundo cambio de interese.

B) Os inimigos do bo ensino que propugna son tres, como no Catecismo do Pai Astete: os comunistas e socialistas “polas súas preocupacións pola igualdade de resultados” ou “o seu afán falsamente igualitario (sic)-, máis os nacionalistas, dadas “as súas miras exclusivamente localistas, cando non co obxectivo de adoutrinar aos alumnos nas súas pretensións nacionalistas”. Estes tres inimigos veñen concentrarse -polo menos en dúas ocasións do artigo- en torno á LOXSE, a “nefasta lei” dentro da que, naquela VI Lexislatura con escasa marxe parlamentaria, tivo que moverse a entón ministra de Educación, pero que agora non é problema. De alí, ao parecer, derivan aínda todos os males educativos dos españois, sen que -á marxe das carencias da devandita lei- haxa constancia da cantidade de obstáculos que ela mesma puxo á súa implantación correcta e da inseguridade xurídica consiguinte. Segundo o xuízo de quen escriba este artigo, a referencia da boa educación debería ser a de cando D. Antonio Domínguez Ortiz ensinaba no madrileño “Instituto de Ensinanzas Medias Beatriz Galindo, “que entón era só de mozas”, un detalle que mostra por si só, a calidade do ensino público de entón” -puntualiza. Non menciona a autora ou autor de tan añorante acotación, que, por entón, había en Madrid algo máis de cen institutos menos dos que hai desde 1987. Tampouco se acorda das políticas levadas a cabo -pola asinante deste texto- tanto no MEC como na súa querida Comunidade madrileña para reducir sistemáticamente esa “calidade do ensino público de entón” en aras do ensino privado, cara a onde externalizou servizos sempre que puido, con notoria deficiencia para o dereito a un ensino de calidade de todos os españois.

E C) Axitar a Historia de España neste momento, cando o seu partido ten maioría absoluta para impoñer os seus designios -non ideolóxicos?- sobre que deben ensinar os profesores e que han de aprender os alumnos -independientemente de que os consultados para iso volvan ser de novo “algúns profesores do máis alto nivel”-, pode ser moi rendible electoralmente pero é moi pouco patriótico. Foille moi útil a Dna. Esperanza -Grande de España- porque lle axudou a ser recoñecida: en poucos meses, colleitou unha enorme atención mediática coas súas “Humanidades” sen gastar un duro nun investimento educativo serio. Nos Institutos públicos, máis ben empezamos a ver que isto da Historia de España e as súas connotaciones era unha batalla que non tiña que ver cos profesores nin os alumnos, por máis que estabamos palpando as súas consecuencias. En fin, todo sexa por atopar un enredo con que distraer á xente de novo nunha crise como a actual, cando se continúa laborando a conciencia por desinvertir nun ensino público de calidade.

Está no seu dereito Dna. Esperanza en recordarse a si mesma como abandeirar da historia. Pero nin sequera cre na historia como magistra: de feito, promove que se repitan os mesmos erros de entón e que vaiamos tropezar coa mesma pedra, ao pensar que a Historia de España é “a súa historia”, e que a boa educación é “a súa educación”. Segue á marxe dos que teñen que impartirla e persiste en insultar aos que poden ensinar o mellor modo de facelo, os pedagogos. Con máis humildade e menos grandeur, se fose capaz de ler un poquiño do Juan de Mairena, por exemplo, e recoñecese que -ata no PP- hai bos profesores e pedagogos aos que lles dá vergonza que subscriba afirmacións tan rancias, poderiamos avanzar algo. Doutra banda, todo amante da historia -como presume-, ha de aprender a recoñecer o contexto de canto sucede e non só as “datas e personaxes importantes” -asunto en que ninguén, salvo mal informados, ousa dogmatizar. Desde logo, 2014, nunha España de todos, non é 1996: nin sequera coa maioría absoluta parlamentaria é o mesmo. Estalle fallando á lideresa a “listeza” que mostrou noutras ocasións. Igual que o acerto cos seus máis íntimos colaboradores no goberno madrileño. Sen contar con que, en política, a enfermidade de Alzheimer é moi perigosa.

Madrid, 24/02/2014