A opinión dos docentes...non conta?

3 mar 2015

O estado da nación reflexa perfectamente o estado da Educación


A sesión parlamentaria do 24 e 25 de febreiro, foi pródiga en mensaxes educativas, máis aló das leves mencións explícitas que o estado do sistema educativo produciu.


Se o estado da nación dependese da preocupación directamente mostrada polos asuntos educativos, pronto cabería dicir calquera cousa, ata que estabamos en estado de coma. A representación dos actores principais no gran escenario da Carreira de San Xerónimo non incluíu prácticamente referencia ningunha, salvo un desplante do personaxe antagónico (Pedro Sánchez) que, moi no seu papel, acumulou así algo máis de traxedia á enumeración de reiterados despropósitos destes anos pasados. O protagonista da peza (Mariano Rajoy), para soster no seu parlamento a atención de comparsas e público do atrezzo, non cesara en entonar laudes á súa propia dirección de escena en todo ese tempo. En verdade, tan longa era a serie de asuntos que afearlle ao ensimesmado actor principal, que a mención ao educativo por parte do primeirizo oponente ao seu estilo de facer quedou entreverada con moitas outras nun impaciente listado de Caderno de queixas, como unha máis que -se os fados fosen propicios-, xa se vería de cambiar. Supostamente, o primeiro a remover sería o ministro do ramo (Wert), que ao ser aludido puxo cara de falso asombro -similar ás que, naquel tramo crítico, foron poñendo outros colegas do reparto entre displicentes e irónicos- polo que deberon estimar desconsideración aos seus afáns. E tamén haberían de modificarse medidas e xestos, ata derrogar plans enteiros destes anos. Esta especie de damnatio memoriae moi á romana -ou, sen ir tan lonxe, moi asentada no tradicional xeito de atender aos problemas educativos neste país-, viña dar cumprimento, de momento verbal, á promesa feita no curso pasado polo mixiriqueiro coro oponente (PSOE) cando, logo de ver como se aprobaba a recente LOMCE, conxurouse con outras voces sociais para finiquitala tan axiña que como fose posible (1). En verdade, xa que logo, non pode dicirse que en razón do abertamente dito polos de momento principais actores da solemne representación no Parlamento, nos aclarasemos sobre o estado da Educación, é dicir, de como funciona actualmente este sistema. Máis ben nos quedamos en branco e, se diso dependese, o diagnóstico do estado da nación sería moi endeble.


Un silencio sonoro


Cabe entender, con todo, que -como na música- tamén o silencio conta e moito. Esta case absoluta falta de mención forma parte dun longa partitura sinfónica coa que garda gran coherencia. Este silencio nos últimos compases de lexislatura permite interpretar a discordancia do mozo antagonista fronte aos sons emitidos polo actor principal e o seu coro (PP). E tamén axuda a comprender o seguidismo explícito deste conxunto -en este e outros moitos escenarios de representación (no Parlamento estatal e nas Asembleas autonómicas)-, cara a músicas que se empeñaron en tocar mentres puideron e que, ademais, lles gustaría seguir tocando en solitario aínda que ninguén máis ousase arrimarse aos seus destemplados modos de facelo. Aí están, e ben recentes, os seus refinados desacordes respecto de a Universidade: o compás 3x2 gústalles máis que o 4x1 (2). Ou que as cancións universitarias tal como se cantan lles resuslten “insustentables”? (3), como dixo unha das compositoras elixidas para esta ópera algo traxicómica, Montserrat Gomendio, ao parecer especialista noutro tempo en primates. Pintoresca ao invocar agora os custos ambientais que poderían acabar coa diversidade universitaria, os seus reiterados desvelos neste sentido viñeron suscitando na rúa moi outras estrondosas melodías de conxuntos musicais replicantes. A sintonía coas novas melodías establecidas respecto de becas e taxas (4) resultáballes tan clásica e antiga coma se quixese impoñer os sons da última glaciación. A Wert, Gomendio e os seus mestres cantores non lles importa que estoutras músicas da rúa queiran contrarrestar as súas do pasado victorioso, tan impolutas e selectas. Ninguneáronas este 25 e 26 de febreiro, cando os máis novos cantaron baixo as súas fiestras da rúa de Alcalá desgarradas protestas fronte a reactívaa sustentabilidade do prehistórico. En marzo, na seguinte convocatoria de discordancias xuvenís, é moi probable que volvan repetir similar autismo, defensivo da exclusiva das súas melodías. Queren seguir tocando eles sos porque a súa música é a mellor e que as outras músicas se cansen de non alcanzar protagonismo. Deste xeito, pois, o silencio case absoluto con que non se falou de educación estes días pasados foi moi sonoro, a máis diso profundamente discordante co que soa na rúa: nin o libreto nin as melodías son acordes.

Soada foi igualmente, e non precisamente indicativa de “boa educación”, a estentórea algarabía que mostraron as distintas orquestas e coros presentes na Cámara baixa. Nada edificante para a cidadanía foi o alboroto mostrado cando os oradores principais se intercambian os so de regulamento: difícil debeu ser oírse cando cada cal ao seu estilo trataba de rebaixar os impromptus rotundos do outro. Nin nos recitados coincidían e provocaban estridencias nos coros contrarios. Á marxe das normas de boa conduta, os desplantes e descalificacións abundaron e esa especie de bordón deixou un exemplo pouco edificante ao resto da cidadanía. Un desagradable desconcerto, pragado de reproches, abundante en ruídos distorsionadores, distractores artiluxios electrónicos e desabridas entonacións con deixe tabernario. Sobrado estivo, así mesmo, de afán por que non se empañara un relato argumental melodramático con final feliz, o dun país que, ao parecer, viñese dun duro transo crítico pero que xa estaba en fase de total recuperación, con futuro brillante grazas a excelsos timoneis.


Os músicos de Bremen


Polo visto e oído estes días pasados, a Educación como tal non mereceu excesiva atención como non fose para ratificar que debería derrogarse o que se fixo estes anos -sen que se saiba ben ata onde deba chegar tal alternativa- . destacaron máis as formas de debate elixidas, proclives a traspasar rápidamente a linde do bo civismo a pouco que se rozase o honroso orgullo dos falantes. Uns por ter pouco que perder, e outros por pánico a excesivas reticencias dos insatisfeitos cos seus solipsistas programas. A sensación didáctica que deixaron trala desconcertada representación dos pasados 24 e 25 é que, se o estado da nación se medise exclusivamente polo que pareceu mostrarse en torno á Educación, a situación sería moi preocupante. A serena racionalidade serena apareceu pouco na escena e só a anacos foi posible relacionar o acecido no escenario co que realmente estivese sucedendo no país, bastante próximo ao dramático en demasiados aspectos.


Ao final, o debate -entre musical e paremiolóxico- pareceu resolverse entre O flautista de Hamelin e Os músicos de Bremen: os Irmáns Grimm estarían contentos polo persistente interese que seguen tendo as súas recopilacións de contos. O destes días no Congreso recorda en exceso a intérpretes candidatos ao primeiro, entusiasmados, cada un, por arrastrar tras si tan só aos seus, e pouco consolo produce que o CIS cualifique un pouco mellor ao debutante antagonista (5). Os cidadáns do común parece que estean optando significativamente por cambiar e -ante o persistente risco de silencio aos seus problemas- moverse para que poidan ser escoitadas decentemente músicas máis consoladoras. De momento, algo do medo á soidade en que os músicos de Bremen deixaron á súa cidade xa puido percibirse nos concertistas do Congreso, e non meramente de esguello (6). Ata novembro ou decembro é moi posible que siga crecendo esta tendencia catártica e que , ao seu compás, poida oírse mellor qué se necesita en Educación para que o estado da nación sexa máis san e que todos os cidadáns teñan visibilidade no seu Estado. Agora mesmo, ao entrar en marzo, os retos para falar e cantar máis claro e directo sobre o que interesa de verdade -e non tan só aos máis privilexiados-, xa se moven intensamente nas ondas e nas redes, fóra do hemiciclo. Aínda que pouco se sabe aínda sobre de se a retórica en torno á excelsitude da Educación acabará atopando ao fin unha sustentabilidade sintáctica máis democrática.


  1. http://www.elconfidencial.com/espana/2015-02-27/el-cis-da-a-pedro-sanchez-ganador-del-debate-del-estado-de-la-nacion-por-7-decimas_719609/
(6) http://politica.elpais.com/politica/2015/02/25/actualidad/1424892076_623246.html


TEMAS: Estado da nación, Sistema educativo, LOMCE, Wert, Gomendio, Rajoy, Pedro Sánchez, Partidos emerxentes, Reformas universitarias, Folga de estudantes.

Manuel Menor Currás
Madrid, 26/02/2015

No hay comentarios:

Publicar un comentario