Un signo de modernidade social e política é admitir que a realidade non é tan maniquea como algunhas versións queren establecer estes días.
É difícil moverse con optimismo realista cando na nosa
contorna cultural se promoven tabús profundos, incrustados na nosa vida con
sistémicos métodos de educación retrógrada, e referencias constantes dos medios
a supostos valores sagrados.
Tabús
Que sexan os tabús e como pesen nas nosas vidas
recordouno recientemente Juan Soto Ivars, a partir do recordo dunha definición
de Wundt, en que o sagrado e o impuro están íntimamente unidos; esta
coincidencia limita a nosa capacidade de razonamento, nos coarta e autocensura,
e lévanos a decisións frecuentemente irracionais. O medo e a consiguiente
parálise da liberdade case sempre andan por medio e enrédannos nun xogo en que
sempre perdemos na nosa capacidade de autonomía.
O recurso ao tabú sempre andou solto na historia
da humanidade, pero nos tempos que corren, tan aptos para as perspectivas
apocalípticas que adoitan acompañar a todos os medos -como estudou
Delumeau-, corremos o risco de que se acentúe a parálise que esta pandemia
trouxo consigo. Ciñéndonos estrictamente ao que as eleccións á Comunidade de
Madrid están propagando nun momento tan enigmático, é sorprendente que ninguén
na contorna da candidata do PP se opoña a ese lema rancio que pretende que os
que teñan a facultade de votar elixan entre “liberdade ou socialismo”.
O publicista desta muller pretende que a vexamos
como unha especie de Juana de Arco ou Agustina de Aragón disposta a defender e
ampliar ese prezado ben, mentres os seus oponentes, socialistas e xentes de
esquerdas, serían os seus redomados inimigos, capaces de destruílo ou
vilipendiarlo todo. Desde a revolución parisina de 1830, en que Delacroix
pintou a Liberdade guiando ao pobo,
pasou un tempo; pero neste relato que empezou a prodigarse desde o mesmo
anuncio do anticipo electoral, a realidade do que acontece parece non importar
nada. Sóbralles con que a xente que se guía polos medios se crea o conto,
mentres poñen en marcha os sutís camiños propagandísticos de outrora, de máis
de oitenta anos de existencia, en que os republicanos de entón eran presentados
como uns vendepatrias, encomendados ao taimado complot xudeomasónico para
desfacer as sagradas esencias da patria, anteriores ata a raíña castelá Isabel
a Católica, que erexiron ademais, en sostén e modelo de feminidade a piques de
chegar aos altares, como consta no arquivo catedralicio de Valladolid.
Os nosos
Na pelexa dialéctica actual, a España de “os
nosos” e “os outros” segue viva; segue implícito no relato neoconservador
que os demais non parecen desexar para a colectividade ningún ben senón o mal,
mentres que o pouco ou moito que se enriqueceu no transcurso dos anos débese
exclusivamente a “os nosos”, incluída a propia “liberdade democrática”; nesta
historieta, nin as pelexas antifranquistas existiron, nin as transaccións e
pactos da Transición. “Os nosos”, herdeiros da Vitoria proclamada o 04.04.1939,
son os únicos detentadores do ben e a verdade e, independentemente das
terxiversacións, enganos e zorrerías zafias en que poidan andar, seguen sendo
os bos; “Os outros”, por natureza, son sempre os malos.
Os madrileños atópanse agora cun gran problema
antes de decidir votar a esta hipotética heroína rediviva. Por unha banda,
teñen este soniquete de “os bos”, recibido por herdanza familiar ou polo
impacto da partitura que entoan os beneficiados polo caprichoso uso da
liberdade de mercado. Por outro, as alusións que na rúa se poden oír de
contino, sobre do trato lesivo que os xestores desta liberdade agresiva deron á
Sanidade, a Educación dos fillos ou á a terceira idade. Para reconsiderar a
veracidad destoutros relatos que, ao parecer propagan “os malos”, todos os
oíntes e opinantes deberían considerar os datos que nesta Comunidade de Madrid
se están xerando, cando andamos nos inicios da cuarta onda, respecto da
xestión da pandemia da Covid-19. Para calibrar mellor a calidade duns ou
outros relatos e non caer en esquizofrenia, basta repasar que non fixeron estes
“bos” de agora e como, pese a iso, piden responsabilidades a outros para que
suplan o que non fixeron no transcurso deste ano pasado; por exemplo, no
descontrol da contención de movementos dos cidadáns mentres a morte non era
tida en conta, coma se dunha variable independente se tratase. E, tampouco
deberían obviar os datos relativos ao emprego que fagan da suposta liberdade
para danar os intereses comúns, nin torcer a memoria sistemáticamente cando
os feitos reais indican pouco aprecio pola democracia; por moito que se queira
presumir dela en exclusiva -sen acordos cos demais-, excédense as súas fráxiles
liñas vermellas.
Bailando con lobos
Han recordar, en fin, que cando non había
liberdade, os que ían ao cárcere ou padecían en carne propia o
autoritarismo franquista nunca tiveron a gala presumir, en nome da liberdade, da
súa esforzada oposición aos que lles impedían o seu exercicio; a súa pelexa
levounos á carecer dela mentres que os que agora presumen do que non había,
bótanlles en cara aquel afán, tan duro e custoso. Sería de agradecer un mínimo
respecto e veracidade na pelexa política polo poder, ademais dalgunha consciencia
de que xogar coas trampas dos tabús carrexa amargas experiencias.
A versión publicitaria de Díaz Ayuso recorda
ao Fraga enfadado vendendo aos galegos a posibilidade de que, si non lle votaban
a el, quitaríanlles a vaca... Aínda que pasen máis de 40 anos, a alta misión
que se arrogan os que estes días dividen o mundo entre partidarios da liberdade
e do socialismo, non pode ocultar que entre os que eles chaman malos hai
moitísima xente boa, nin que entre os que supoñen bos sucede exactamente o
contrario. Ata nas películas do Oeste era perceptible a falsa divisoria cando a
película era de pacotilla; o guión desta, nin de lonxe semella a Bailando con lobos, en que Kevin
Costner se sentías máis a gusto entre os indios sioux que entre os da súa
propia estirpe. Pois iso.
TEMAS:
Eleccións Comunidade de Madrid.- Liberdade democrática.- Tabús sociais e
políticos.- Medo á liberdade.- Bos e malos.
Manuel Menor Currás
Madrid, 27.03.2021
No hay comentarios:
Publicar un comentario