Frutos Fernández González
O noso sistema educativo é malo e caro: aí están os resultados e as
estatísticas. Encima é dos máis esixentes, con alumnos saturados de
traballo e familias estresadas polas obrigas escolares. Ninguén debería
dubidar da necesidade de melloralo. E iso promete a Lei Wert, que se
autotitula da “Mellora Educativa”. Pero, realmente vai mellorar algo?
Para tratar de dar unha resposta, con independencia do erro que supón a
imposición unilateral da norma, propoño un exercicio: comparar o que
pretende co que se fai en Finlandia, país europeo de referencia en
educación.
Podemos comezar pola relación público-privado. En Finlandia, en sintonía
cos países da UE, máis do 90% dos alumnos de primaria e secundaria
asisten a colexios públicos: en España non chegan ó 70%. Non parece que a
nova Lei, dando máis facilidades á concertación, teña entre os seus
obxectivos converxer con Finlandia neste apartado; tampouco no da total
gratuidade do ensino obrigatorio, que alí inclúe libros de texto,
material escolar e comedor, todo de balde; por certo, cun gasto por
alumno inferior ó de España.
Outra divisa da Lei Wert é a da implantación de diversas probas de
avaliación externas no ensino obrigatorio e no bacharelato. Convén saber
que en Finlandia, no ensino obrigatorio, practicamente non hai exames,
que os deberes son mínimos e que a única proba externa realízase ó
final do bacharelato, e tan só para os que pretenden seguir estudos
superiores. Tampouco o adianto da separación por itinerarios ou da
entrada en FP nos leva á converxencia con Finlandia; alí, os estudos
obrigatorios son comúns ata os 16 anos, sen ningún tipo de itinerario e
cunha optatividade reducida, que adoita profundar en materias
obrigatorias (inglés, matemáticas, ciencia…). A FP, excelente, faise
despois de completado o ensino obrigatorio, en tres anos, igual có
bacharelato. E sobre as linguas? En Finlandia existen dúas linguas
oficiais, o finés (maioritario, 91,2%) e o sueco (minoritario, 5,4%), e
os pais poden escoller entre centros en lingua finlandesa e centros en
lingua sueca, sendo o outro idioma oficial materia obrigatoria; trátase
dun sistema semellante ó do País Vasco ou Navarra, que non impide a Lei
Wert, dirixida neste ámbito contra a inmersión lingüística catalana. E
que dicir da financiación de centros privados que segregan por sexo ou
da eliminación da Educación para a Cidadanía? En Finlandia non hai
segregación e existe unha materia que trata dos temas de educación da
cidadanía. Coincídese, iso si, na obrigatoriedade da relixión (ou da
ética), aínda que en Finlandia raramente sexa a católica (0,14% da
poboación).
En suma, o exemplar sistema finlandés e a Lei Wert parécense tanto coma o
día e a noite. E hai unha razón fundamental para iso: a sociedade
finlandesa, en conxunto, defende un ensino igualitario e colectivista, e
dá as costas, con éxito, ás reformas educativas neoliberais de carácter
competitivo, xusto a ideoloxía á que se entrega a Lei Wert con dúas
únicas condicións: o incremento da participación da Igrexa católica e a
satisfacción, no posible, das demandas do nacionalismo español. Fronte a
isto temos a un PSOE autocompracido coas súas reformas, que pensa que
basta con meter ós alumnos nas aulas e formalos nos valores
democráticos; e non só é iso, como se podería aprender moi ben de
Finlandia.
Existe unha única saída para o labirinto no que nos movemos: un gran
pacto polo ensino –como o que intentara o ministro Gabilondo- e unha
nova lei consensuada e ilusionante. A Lei Wert simplemente reflicte o
clima de polarización e división política que vive España.
No hay comentarios:
Publicar un comentario