Manuel Menor Currás
A defensa das teses oficiais sobre bilingüismo/trilingüismo en
Baleares, ou sobre a LOMCE, volveu a invocar o respaldo das maiorías
electorais e o dunha suposta "maioría silenciosa".
Como estrataxema argumental non é novo este recurso dialéctico: aínda
hai moitos cidadáns con vivos recordos anteriores á Transición que poden
dar fe, e sempre está aberta a historia como magistra vitae, onde
abundan os exempla. Como o da Porta de Toledo, de Madrid, erixida en
1827 como "monumento de fidelidade, de triunfo e de alegría", que
pretende ser unha homenaxe colectiva ao absolutismo de Fernando VII, -o
Desexado e Pai da Patria-. Similar cariz quixo revestir, durante case
400 anos, a extensa nómina de persecucións da Santa Inquisición, mentres
acalaban a heteroxeneidade e as heterodoxias baixo o signo do Salmo 73:
Exurge Domine et judica causam tuam...; un longo precedente de
silencios maioritarios impostos, que non queridos, invocando, ademais, a
axuda de Deus no empeño.
Arthur Schopenhauer, en calquera caso, preveunos cara a 1860 de que "a
verdade obxectiva dunha proposición e a súa validez no plano da
aprobación dos oponentes e oíntes da mesma son dúas cousas moi
distintas". O filósofo alemán engadía bastante escéptico que, se a
natureza humana non fose mediocre e todos fósemos profundamente
honrados, non buscariamos nos nosos debates outra cousa que a verdade.
Pero non sendo este o caso -e si moi abundante a vaidade-, frecuente é
que a verdade "deba parecer falsa e o falso verdadeiro". De modo que
ese argumento de razón centrado na maioría absoluta lograda nunhas
eleccións ou, se vén ao caso, en que nunha folga ou manifestación
concretas son máis os que se quedaron en casa que os que asisten á
protesta, vén ser unha das moitas estratexias -e non das máis
afortunadas- destinadas máis a ningunear ao oponente que a demostrar
verdade algunha. En realidade, só mostra quen ten, nun momento concreto,
a sartén polo mango.
En democracia, ademais, esta argucia argumental é, pese á aparencia que
comporta de xogo libre das maiorías/minorías, especialmente fráxil e
perigosa, sobre todo si é reiterativa. Súmase aos silencios impostos no
Parlamento en nome do regulamento, as incomparecencias debidas, os
diálogos de xordos, os recursos sistemáticos ao decreto-lei, xunto a
moitas outras trampas de "politiqueo" oco. Engadido todo iso ao
amedrentamiento e recortes sistemáticos que, co pretexto da crise,
se impoñen á poboación -igual que o control pechado dos principais medios
de comunicación-, non fai senón desvirtuar o sentido mesmo das
liberdades e dereitos que, en principio, a Constitución di recoñecer a
todos. En tales circunstancias, sacar a relucir "as maiorías" para
dirimir o debate educativo, separadamente de aludir a políticas
sectarias que pouco teñen que ver co interese xeral e o ben común, fai
pensar máis nun ordenancismo populista que nunha democracia de verdade.
A este paso, a calidade desta parece que vaia a depender, como nos
programas televisivos, do "share". Pero ata así habería que ser máis
ponderado, xa que sabido é que ningunha maioría electoral permanece
inmutable toda unha lexislatura. E, doutra banda, a maioría social -en
España, e en EEUU- é a dos que non votan nin votarán nunca. Se se ten en
conta que moitos desta maioría -como xa estudou J. K. Galbraith na
cultura da satisfacción- cada vez quedan máis fóra da conciencia dos
que viven con desafogo, fóra do sistema impositivo e do orzamento
estatal... e, xa que logo, que cada vez están máis lonxe dunha
redistribución xusta dos recursos a través duns servizos sociais de
calidade e dunha educación digna para os seus fillos, o argumento das
maiorías non pasa de sarcasmo instrumental. A comunidade electoral
favorecida non é a destas maiorías sociais, as máis pobres e con
necesidades educativas maiores.
Non estaría mal, pois, que os nosos políticos -especialmente cando de
educación tratan, porque da súa autenticidad depende moito a nosa
convivencia- relesen a Aristóteles. Cara ao 330 a.C -cando a democracia
ateniense era xa unha casca baleira-, deixounos advertidos de que "a
cidade -a polis- é unha das cousas naturais e que o home é, por natureza
un animal cívico zoon politikon". Para el, a razón de que fose un "animal político" era clara: "a natureza -dicía- non fai nada en balde.
Só o home, entre os animais, posúe a palabra [...], igual que o sentido
do bo e do malo, o xusto e o inxusto, de modo que a participación
comunitaria é o fundamento da casa familiar e a cidade" ( A Política, I,
2).
................................
CONCEPTOS-CLAVE: Democracia participativa, voto, representación
parlamentaria, crise democrática, voto, maiorías/minorías , educación
cívica, cidadán-político.
Madrid, 07/10/2013
No hay comentarios:
Publicar un comentario