As demencias de
memoria provocan problemas serios no comportamento. Educar na amnesia
tamén se paga con actitudes sociais aberrantes.
Entre a amnesia e a ximnasia revanchista cabe a honesta verdade: José María Aznar debería telo en conta, aínda que só fóra por ser representante electo para presidente dos españois. Como lle recordou Antón Losada, parece que o esqueceu.
A tumba e a memoria
Similar recomendación cabe respecto das apreciacións do arcebispo Carlos Osoro sobre anova tumba de Franco. Moitos bispos admirárono en vida, pois debíanlle o cargo, e á súa morte case o canonizaron, pero o coñecemento histórico crecente que temos daqueles 40 anos esixe coherencia. Moitos eclesiásticos, con todo, cando se fala das dimensións temporais das súas actividades, remítense á orixe divina da súa institución. E ao revés, se se suscitan esixencias á súa dimensión relixiosa, non engalan dunha terrenalidade pedestre. En principio, este arcebispo parece inclinado a que sexa a súa Igrexa máis próxima ao século I que ao III, pero ese compromiso resulta volátil cando explica este asunto funerario. A historia da primitiva Igrexa que mostran as investigacións non sometidas a condicionantes liñas apoloxéticas, permite advertir que foi na época constantiniana -ao pasar o cristianismo, no 370 d.C., a relixión oficial e exclusiva do vasto Imperio Romano-, cando as adherencias do poder temporal orixinaron unha crecente acomodación das esixencias evanxélicas primeiras.
Ahistóricos
É posible que do dito estes días por este prelado, ademais de falta da sensibilidade denunciada por algúns colectivos cristiáns- haxa moito de cómodo apego ao poder, ao de cando a Igrexa tivo a exclusiva da confesionalidade -e era en expresión de Maquiavelo instrumentum regni-, ao recibido nos anos da ditadura nacionalcatólica e ao sostido por Acordos do Estado co Vaticano en 1979. Suscitarse, pois, a dimensión do novo enterramento de Franco como mero asunto de conciencia ante Deus -metodoloxía dun antecesor seu na diocese de Ourense-, non é suficiente. Custa tempo desprenderse do ambiguo, pero os propósitos de emenda, se van en serio, en casos como este escandalizan máis se prescinden dos homes e mulleres deste bendito país, tan pacientes como foron. O de Bendito país foi título dun fermoso libro de Bernardino Hernando en 1976, catro anos despois do 2º tomo de Celtiberia Show, de Luís Carandell, Naquel repertorio casaría ben, á beira do dito por Osoro, a sentenza da Conferencia episcopal: “Os mortos non teñen carné político”. Asombrosa a amnesia que, ex catedra, teñan que ter os crentes sobre este morto -que non se adozou nin nas vésperas de morrer-, deixando de lado ademais a longa historia anterior en que a mestura de Economía política con Teoloxía nunca foi ben cos crentes no Evanxeo. Ao escándalo do versátil ollo da agulla han de engadir o da restrictio mentalis a comenencia.
O problema é que as palabras -e máis as do Evanxeo- dificilmente toleran o acomodaticio vaivén ahistórico de significar segundo conveña. A verdade de “confesionalismo” e “laicidade”, “xustiza social” e “os débiles”, “o sagrado” e o profano, “liberdades” e “dereitos”, “discriminación” e “igualdade”, “poder” e “servizo”, ou “educar a conciencia social”, pode soar atractiva nun congreso como o daFundación Pablo VI. Pode, con todo, quedar meramente oportunista se se entrecruzan entre si estas palabras para contextualizar o seu histórico ser eclesial. A consistencia da súa encarnación real pode distar moito dunha suposta nova imaxe que algúns bispos queren mostrar, se este elenco de significantes se somete -noutro escenario en que prescindindo do privilexio de sentirse xuíces e parte aínda tempo- á fervenza de preguntas que suscitan nos que teñen ou han ter trato coa xerarquía eclesiástica.
Para ser crible, á estratexia deste laudable intento -ao que un rochoso sector reaccionario pon obstáculos- fáltanlle unhas cantas renuncias per se, e compromisos claros cos cidadáns en xeral -os pobres en particular- sen esperar a que a disminución de crentes poña máis en evidencia o afán demostrativo de seguirse crendo indispensables e, se é posible, privilexiados. E, internamente, fáltalle recoñecer -entre outras moitas resolucións garantistas- a dignidade dos traballos que, con hostilidade manifesta da xerarquía en moitos casos, levaron a cabo sacerdotes, monxas e cristiáns de base nestes 80 anos últimos. Nisto de captar a atención xa non vale todo e menos cando se vén dunha avidez de amiguismo co poder. Non casa, por exemplo, o arribismo que reflicten algunhas afirmacións do Sr.Casado -desmemoriadas tamén- nunha mesa redonda dun congreso recente, en que se falou da relación entre Igrexa e Democracia. Por que no caso español ten abertos tantas frontes -tamén no ámbito educativo- cando en Francia, por exemplo, xa quedaron resoltos en 1905? (É posible que haxa algunha resposta interesante: haberá que velo).
O ollo do abismo
Con tales amnesias -e coa complicidade de bastantes destes peóns-, a educación, sanidade e tantas outros servizos con posibilidade de rendibilidade económica teñen máis fácil ser obxecto da obsesión privatizadora. A sanidade madrileña, por exemplo, acaba de ser denunciada ante a Fiscalía por presunta corrupción, á luz dos sobrecustos que implicou a súa crecente privatización. E mentres, nalgúns distritos de Madrid -por poñer outro exemplo-, a educación foi privatizada ata un 70% invocando a amnesia que se esconde baixo o lema da “liberdade de elección de centro”, coma se o crecemento inxusto da fenda de desigualdade entre uns e outros cidadáns e o crecente deterioro dos distintos aspectos da educación pública non importasen. Ou que a non reversión do recortado nestes anos non estea tendo lugar nin, tampouco, que as familias que apostan pola escola pública non teñen liberdade de elección.
Para que non decaia, aí está, favorecendo o esquecemento indiferente, o paro á alza, mentres o FMI recorda que ás pensións españolas iralles mal os seus perceptores son vistos como persoas e non como números contables de pura mercadoría. Segundo poetiza Antonino Neto, no ollo do abismo toma da man o arco iris. seguir corrompendo a memoria dos nados é autodestructivo.
TEMAS: Relaciones Igrexa/Estado. Acordos España/Vaticano. Democracia. Igualdade. Dereitos Humanos.
Manuel Menor Currás
Madrid, 05.10.2018
No hay comentarios:
Publicar un comentario