Menos recortes nas aulas e máis intelixencia

Artigo de opinión publicado no Faro de Vigo o 11 de setembro de 2011.

 

Fernando Franco

A crise cos seus recortes chega ás escolas e cébase sobre o corpo docente. Redución de profesorado, supresión de unidades, aumento de alumnos por aula, diminución de administrativos nos centros, incremento do horario lectivo, inclusión de labores que non lle son propias como control do alumnado á entrada e saída do transporte escolar, funcionarios en prácticas que non imparten a materia que aprobaron na oposición, servizos complementarios deficitarios… A xente indígnase porque escoita que os profesores van ter que traballar unhas poucas horas máis cando o común dos mortais, se ten traballo, faino arreo. Pero non sexamos simplistas. Se hai profesores que non dan un pau á auga (a eses mándenos a Malabo), en xeral traballan moitas máis horas que aquelas en as que están nunha clase cos seus alumnos, aínda que teñan máis vacacións. Un artista só traballa os días nos que presenta a súa exposición ao público coma se os cadros ou as esculturas pintásense ou se fixesen sós?

Non, os profesores teñen que preparar os contidos didácticos das súas clases, o material curricular, as fotocopias, os power points, dvds... Ademais, teñen que aplicar uns métodos de avaliación determinados, ou sexa corrixir esas actividades propostas e tamén os exames. Súmese que exercen o labor tutorial, realizan entrevistas cos pais (recompilando a información necesaria e estudando a cada alumno), teñen reunións con outros profesores, cumpren actividades extraescolares…Por algunha razón son un dos colectivos profesionais que padecen máis tensións e tensión nerviosa, entre outras cousas por esa imbecilidad progre de desposuírlles de autoridade ante o alumno.É fácil entender que ao aumentar dúas horas a carga lectiva, obrígaselles a traballar bastantes máis horas reais. Con estes recortes e plans de austeridade na educación, vaise incrementar significativamente a carga de traballo dos docentes, e en consecuencia reducirase a calidade do ensino. E hai este ano máis alumnos que decidiron volver estudar.

E os interinos? Ademais de aumentar as horas lectivas dos docentes, o Estado propón o "aforro" doutros tamén esenciais, os interinos e substitutos, ou sexa o persoal contratado pola Administración que non é funcionario pero que traballa igual ou máis, levando sempre a peor parte do pastel. Este persoal, en xeral máis novo que o fixo de persoal, se é despedido, irá engrosar aínda máis as cifras do paro en menores de 35 anos, que está no 43%. Efectivamente, o profesorado docente fixo (os funcionarios), no sector público, e probablemente no privado, é un persoal envellecido que roldaría a media dos 50 anos, como pouco. Con este recorte sobre os interinos, a maioría novas sobradamente preparados, cérnase a posibilidade de achegar savia nova a un sistema de corte xerontocrático, onde o funcionariado non se recicla nin se moderniza e que, sobre todo, patrimonializa un espazo de acción pública con "a súa praza" inamovible. "Lonxe de botar á rúa a aqueles que venderon a súa forza de traballo ao Estado, e que agora son vilipendiados e expulsados -dime un -, habería que obrar doutra maneira con este persoal interino que foi contratado e que agora se quere eliminar." Se foi un persoal necesario ata agora ao sistema, e este sistema educativo vomita co seu fracaso ao 30% dos estudantes, imaxínense o que sucederá con estes recortes, que deixarían unha paisaxe deserta, con menos profesores, que eran ademais ben preparados e máis novos.

No canto de executar tanto despedimento, cren novas figuras e estratexias. O que fai falta é persoal, axuda mutua e coordinación entre todos os docentes, funcionarios e contratados. Novas fórmulas, novos postos e quefaceres con outro tipo de contratos máis flexibles se é necesario. Non gasten máis, senón optimicen. Recortar en educación é recortar naquilo onde poderiamos atopar parte da solución ao problema ao que asistimos nesta sociedade. A crise económica esconde unha crise de valores, a dun sistema opulento cuxa burbulla estimulamos co noso consumo fácil e desenfreado, e é precisamente na educación onde deberiamos buscar a esperanza, con novas fórmulas adaptadas á novo paradigma. É intelixente ter no paro ao mellor filón de mozos preparados que tivo a nosa historia? Deixemos que eles se expresen e cren novas utopías, en diálogo cos veteranos.